तुटलेले दुवे - बन्धातीत अये स्वतन्त्रहृद...

बन्धातीत अये स्वतन्त्रहृदये, हो त्वत्प्रभा मन्द न
अन्धारांतिल कोठडींत तर ती अत्यन्त हो ऊज्ज्वल
की वास्तव्य तुझें तिथे घडतसे त्याच्या हृदीं केवळ
प्रीतीचेंच तुझ्या जया, न दुसरें, बान्धूं शके बन्धन.
बेडया घालुनिया सुतांस तुझिया कारागृहीं कोण्डिती
नान्दे कोन्दट ओल ज्या तळघरी. जेथे सदा दुर्दिन -
त्यांच्या आत्मनिवेदनें जय मिळे देशास मागाहुन
वातारूढ दहा दिशांत विहरे तैं मुक्तिची कीर्ति ती.
हें कारागृह शोककारक कसें ? हें तीर्थ कीं आपुलें !
पावित्र्यें जणु यज्ञवेदिच गमे ही भूमि मातें अहा !
मातीच्याच भुऊपरी झिजुनि हे पाषाण गेले पहा,
येथे चालुनि बन्दि तो ऊमटलीं त्याचींच हीं पाऊलें.
कोणीही न पुसो खुणा, पिळवटे ज्या पाहतां आंतडें,
लेखी ही जुलमाविरुद्ध दिसते फिर्याद देवाकडे.

२५ जुलै १९१९