जठर परिवर्तनासन *

(चित्र क्र. २७४ आणि २७५)
जठर म्हणजे पोट किंवा उदर. परिवर्तन म्हणजे वळणे किंवा वाटोळे फिरणे किंवा जमिनीवर गडगडत जाणे.

पध्दती
१. जमीनीवर उताणे झोपा. (चित्र क्र. २१९)
२. दोन्ही हात खांद्यांच्या बाजूला लांबवा. त्यामुळे शरीर क्रुसासारखे दिसेल.
३. श्वास सोडा. दोन्ही पाय एकदम वर उचला आणि जमिनीशी काटकोनात उभे करा. ते काठीसारखे ताठ आणि सरळ ठेवा. त्यांना गुडघ्यांशी वाकू देऊ नका. (चित्र क्र. २७२)
४. काही वेळा श्वास घेत या स्थितीत राहा. नंतर श्वास सोडा. दोन्ही पाय डाव्या बाजूला जमिनीच्या दिशेने अशा बेताने झुकवा, (चित्र क्र. २७३) की डाव्या पायाची बोटे लावलेल्या डाव्या हातांच्या बोटांना जवळ जवळ स्पर्श करतील. (चित्र क्र. २७४). पाठ जमिनीवर टेकलेली ठेवण्याचा प्रयत्न करा. सुरवातीला उजवा खांदा जमिनीवरुन उचलला जाईल. हे टाळण्यासाठी मित्राला तो दाबून धरायला सांगा. किंवा एखादा जड अशा फर्निचरला एखादा भाग, पाय डावीकडे झुकविताना, उजव्या हाताने घट्ट धरुन ठेवा.
५. दोन्ही पाय जमिनीकडे न्यावे. आणि गुडघे सतत घट्ट आवळलेले ठेवावे. पाठीचा तळचा भाग शक्य तोवर जमिनीवर टेकण्याचा प्रयत्न करा आणि पाय फक्त कंबरेपासून वळवा. जेव्हा पाय लांबविलेल्या डाव्या हाताच्या जवळ जातील तेव्हा पोट उजवीकडे न्या.
६. सर्व वेळ पाय ताठ ठेवून या आसनत सुमारे २० सेकंद राहा. तसेच ताठ ठेवलेले पाय हळू हळू, श्वास सोडून काटकोनात आणा. (चित्र क्र. २७२)
७. काही वेळा श्वसन करीत पाय तसेच काटकोनात ठेवा. नंतर पाय उजव्या बाजूकडे खाली नेऊन पोट डावीकडे वळवा. (चित्र क्र. २७५) या स्थितीत श्वास सोडून आधीच्या इतकाच वेळ राहा. नंतर श्वास सोडून पुन्हा पाय काटकोनात न्या. (चित्र क्र. २७२) आणि हळूहळू पाय जमिनीवर आणून (चित्र क्र. २१९) विसावा घ्या.

परिणाम
हे आसन फाजील मेद कमी करण्यासाठी उपयुक्त आहे. यकृत, प्लीहा आणि स्वादुपिंड यांचे मांद्य नाहीसे होऊन ती सुधारतात. जठरविकार बरे होतात आणि आतडी मजबूत बनतात. हे आसन नियमितपणे केल्यास पोटाचे अवयव सुस्थितीत राहातात. पाठीच्या खालच्या भागात आणि पुठ्ठयामध्ये भरलेली लचक नाहीशी होण्यास मदत होते.