बलिदान
‘ संस्कार ’ हे केवळ रूढी म्हणून करण्यापेक्षां त्यांचे हेतू जाणून ते व्हावेत अशी अनेकांची इच्छा असते. ज्यावेळीं एखाद्या घरांमध्यें शुभकार्य असते त्यावेळीं या गोष्टी सविस्तर माहीत असल्यास कार्य सुव्यवस्थित पार पडते असा अनुभव आहे.
यजमानानें पत्नीसहवर्तमान प्रत्येक बलीचा संकल्प करून अक्षतासहित पाणी हातानें सोडावें. तें असें कीं, स्थंडिलाचें किंवा कुंडाचें सभोंवती पूर्वेपासून अष्टदिशेस उडीदयुक्त भाताचें बली दिक्पालांना द्यावेत.
त्याचे मंत्र - " त्रातारमिंद्र० " हा मंत्र म्हटल्यावर अंगासह, परिवारासह, आयुधांसह, शक्तीसह असलेल्या इंद्राला हा बली देत आहे, हा बली माझा नाही तर त्याचा आहे. असें बोलून दीपयुक्त माष भक्तबली स्थंडिलाच्या पूर्वदिशेस ठेवावा. हे इंद्रा तूं ह्या दिशेचे रक्षण कर, बलीचें भक्षण कर आणि कुटुंबासह असलेल्या ह्या माझ्या यजमानाचें आयुष्य, क्षेम, शांति पुष्टि ह्यांना देणारा हो. अशी प्रार्थना करून फ़ुलें, अक्षता आणि पाणी पूर्वेस तोंड करून सोडावें. (१) नंतर अग्नेयदिशेस " अग्निंदूतं० " हा मंत्र म्हणून अग्नीस वरीलप्रमाणेंच बली देऊन प्रार्थना करून पाणी सोडावे. (२) दक्षिनेस " यमायसोमं० " हा मंत्र म्हणून यमास बली देऊन प्रार्थना करावी. (३) नैरृत्यदिशेस " मोषुण:० " हा म्हणून निरृतीस बली देऊन प्रार्थना करावी. (४) पश्चिमदिशेस " तत्वायामि" हा मंत्र म्हणून वरुणास बली देऊन प्रार्थना करावीं. (५) वायव्यदिशेस " तववाय. " हा मंत्र म्हणून वायूस बली देऊन प्रार्थना करावी. (६) उत्तरदिशेस " सोमोधेनुं ०" हा मंत्र म्हणून कुबेरास बली अर्पण करून प्रार्थना करावी. (७) ईशान्यदिशेस " तमीशानं० " या मंत्रानें ईशानास बली देऊन प्रार्थना करावी. (८)
नंतर त्याप्रमाणेंच पुढील मंत्रांनीं नवग्रहांस बली द्यावेंत ते - " आकृष्णेन० " या मंत्रानें सूर्यास. (१) " आप्यायस्य० " या मंत्रानें चंद्रास. (२) " अग्निमूर्धा० " या मंत्रानें मंगळास. (३) " उद्बुध्यध्वं० " या मंत्रानें बुधास. (४) " बृहस्पते० " या मंत्रानें गुरूस. (५) " शुक्र:शुशु० " या मंत्रानें शुक्रास. (६) " शमग्नि० " या मंत्रानें शनीस. (७) " कयानो० " या मंत्रानें राहूस. (८) " केतुंकृण्व. " या मंत्रानें केतूंस बली देऊन प्रार्थना करावी .(९).
नंतर " गणानांत्वां० " या मंत्रानें गणपतीस. (१) " जातवेदसे० " या मंत्रानें दुर्गेस. (२) " तववाय० " या मंत्रानें वायूस. (३) " आदित्प्रत्न० " या मंत्रानें आकाशास. (४) " एषोउषा० " या मंत्रानें अश्विनौस. (५) " वास्तोष्पते० " या मंत्रानें वास्तोष्पतीस बली देऊन प्रार्थना करावी. (६)
" क्षेत्रस्य० " या मंत्रानें क्षेत्रपालास बली अर्पण करून (७) " बळीगृह्ण० " येथून " सुखावहा: " येथपर्यंत मंत्र म्हणून प्रार्थना करावी. नंतर तो बली शूद्रादिकांकडून बाहेर चव्हाट्यावर नेऊन ठेवावा. यजमानानें व पत्नीनें व आचार्यानें शांतापृथिवी० या मंत्रानें भूमी प्रोक्षण करीत घराबाहेर जाऊन हातपाय धूवून आंत येऊन आचमन करावें.
N/A
References : N/A
Last Updated : May 24, 2018
TOP