(भुजंगप्रयात्)
पुसे व्यास हा प्रश्न कीं त्या विधीस ।
अहो व्याध नी दैत्य तो कोण खास ।
कथा पूर्वजन्मांतरींचेंच वृत्त ।
पुढें पूसती व्यास तें ऐक वृत्त ॥१॥
तिथें वामनानें अनुष्ठान केलें ।
कशासाठिं देवा तईं आळविलें ।
प्रभूनें प्रसादा दिलें काय वृत्ता ।
कथा आणखी पूढिलें प्रश्न वृत्ता ॥२॥
असे वेगळा कीं गणाधीश-लोक ।
तयाला शमीचा कसा प्रीय शोक ।
वदे व्यास यांसी विधी ऐक वृत्त ।
कथीं सर्व मी ऐक देऊन चित्त ॥३॥
असे पूर्वजन्मांतरीं व्याध राजा ।
तयाचा पिता सर्व शास्त्रांत राजा ।
तसा वेदवेत्ता बहू शांत होता ।
परंतू असा तो सुताशून्य होता ॥४॥
(गीति)
मृत्युपथीं जातांना, सांगतसे तो प्रधान अणवून ।
दुर्घर्ष बंधु क्षेत्रज, पुत्र असे सांब त्यास अणवून ॥५॥
माझ्यामागें त्याला, राज्य समर्पा असें कथी त्यांस ।
आज्ञेपरी तयांनीं, राज्यावरि स्थापिलाहि सांबास ॥६॥
ऐकुन व्यासें पुशिलें, क्षेत्रज होता म्हणून सांबाचें ।
विस्तृत वृत्त तयाचें, कथिलें नाहीं मला अहो साचें ॥७॥
ऐकें व्यासा आतां, बहु यत्नांनींहि पुत्र दुर्धर्षा ।
झाली नाहीं म्हणुनी, प्रमदा पत्नी वरीच परपुरुषा ॥८॥
होता पुरुष धीवर, त्यापासुन त्यास जाहला पुत्र ।
होता जारज ऐसें, कळलें नाहीं तयास अणुमात्र ॥९॥
दुर्घर्षाच्या मागें, राज्यावरि स्थापिलें प्रधानांनीं ।
खजिन्यासहीत देउन, भूषविलें कीं प्रचूर चिन्हांनीं ॥१०॥
मिळतां राज्य तयाला, धुंदी आली मदेंच सांबास ।
बहुविध दुष्कृत्यांसी, करिता झाला अनर्थ नगरास ॥११॥
मदिरा दारा सेवुनि, आळशि झाला करुन अन्याय ।
नाडुनि धनिकां सार्या, जर्जर केलें समस्त तें ठाय ॥१२॥
विप्रांचीं वतनें तीं, हिरुन त्यांना हकूनही दिधलें ।
ध्वज शत्रुजीत दोघे, बोधिति म्हणुनी प्रधान काढियले ॥१३॥
नेमी प्रधानमित्रा, होता तो दुष्टबुद्धि नांवाचा ।
वर्तति दोघे नगरीं, ऐकें इतिहास तो पुढें त्यांचा ॥१४॥