संस्कृत सूची|शास्त्रः|वास्तुशास्त्रः|समराङ्गणसूत्रधार| ५१ ते १०० समराङ्गणसूत्रधार ८३ अध्यायांची नांवे महासमागमनो नाम प्रथमोऽध्यायः पुत्रसंवादो नाम द्वितीयोऽध्यायः प्रश्नो नाम तृतीयोऽध्यायः महदादिसर्गश्चतुर्थोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०५ सहदेवाधिकारो नाम षष्ठोऽध्यायः वर्णाश्रमप्रविभागो नाम सप्तमोऽध्यायः भूमिपरीक्षा नामाष्टमोऽध्यायः हस्तलक्षणं नाम नवमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १४८ वास्तुत्रयविभागो नामैकादशोऽध्यायः नाड्यादिसिरादिविकल्पो नाम द्वादशोऽध्यायः मर्मवेधस्त्रयोदशोऽध्यायः पुरुषाङ्गदेवतानिघण्ट्वादिनिर्णयश्चतुर्दशोऽध्यायः राजनिवेशो नाम पञ्चदशोऽध्यायः वनप्रवेशो नाम षोडशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २१२ नगरादिसंज्ञा नामाष्टादशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०० २०१ ते २२४ निम्नोच्चादिफलानि नाम विंशोऽध्यायः द्वासप्ततित्रिशाललक्षणं नामैकविंशोऽध्यायः द्विशालगृहलक्षणं नाम द्वाविंशोध्यायः एकशालालक्षणफलादि नाम त्रयोविंशोऽध्यायः द्वारपीठभित्तिमानादिकं नाम चतुर्विंशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते १६४ १ ते ५० ५१ ते ८० सभाष्टकं नाम सप्तविंशोऽध्यायः गृहद्र व्यप्रमाणानि नामाष्टाविंशोऽध्यायः शयनासनलक्षणं नाम एकोनत्रिंशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १४० १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०० २०१ ते २२३ गजशाला नाम द्वात्रिंशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते ७९ अथाप्रयोज्यप्रयोज्यं नाम चतुस्त्रिंशोऽध्यायः शिलान्यासविधिर्नाम पञ्चत्रिंशोऽध्यायः बलिदानविधिर्नाम षट्त्रिंशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते ८१ वास्तुसंस्थानमातृका नामाष्टात्रिंशोऽध्यायः द्वारगुणदोषो नामैकोनचत्वारिंशोऽध्यायः पीठमानं नाम चत्वारिंशोऽध्यायः चयविधिर्नामैकचत्वारिंशोऽध्यायः शान्तिकर्मविधिर्नाम द्विचत्वारिंशोऽध्यायः द्वारभङ्गफलं नाम त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः स्थपतिलक्षणं नाम चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः अष्टङ्गलक्षणं नाम पञ्चचत्वारिंशोऽध्यायः तोरणभङ्गादिशान्तिको नाम षट्चत्वारिंशोऽध्यायः वेदीलक्षणं नाम सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १४० १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०३ प्रासादशुभाशुभलक्षणं नाम पञ्चाशोऽध्यायः अथायतननिवेशो नामैकपञ्चाशोऽध्यायः प्रासादजातिर्नाम द्विपञ्चाशोऽध्यायः जघन्यवास्तुद्वारं नाम त्रिपञ्चाशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १२३ १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १६० १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०० २०१ ते २५० २५१ ते ३१२ १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २१० मेर्वादिविंशिका नाम सप्तपञ्चाशोऽध्यायः प्रासादस्तवनं नाम अष्टपञ्चाशोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०० २०१ ते २४५ १ ते ५० ५१ ते ९९ पीठपञ्चकलक्षणं नामैकषष्टितमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २२० १ ते ५० ५१ ते ११७ १ ते ५० ५१ ते १२० १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०१ मण्डपलक्षणं नाम षट्षष्टितमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते ११४ जगत्यङ्गसमुदायाधिकारो नामाष्टषष्टितमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २२० १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५७ चित्रोद्देशो नामैकसप्ततितमोऽध्यायः भूमिबन्धो नाम द्विसप्ततितमोऽध्यायः लेप्यकर्मादिकं नाम त्रिसप्ततितमोऽध्यायः अथाण्डकप्रमाणं नाम चतुःसप्ततितमोऽध्यायः मानोत्पत्तिर्नाम पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः प्रतिमालक्षणं नाम षट्सप्ततितमोऽध्यायः देवादिरूपप्रहरणसंयोगलक्षणं नाम सप्तसप्ततितमोऽध्यायः दोषगुणनिरूपणं नामाष्टसप्ततितमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १५१ ते १७० वैष्णवादिस्थानकलक्षणं नामाशीतितमोऽध्यायः पञ्चपुरुषस्त्रीलक्षणं नामैकाशीतितमोऽध्यायः रसदृष्टिलक्षणं नाम द्व्यशीतितमोऽध्यायः १ ते ५० ५१ ते १०० १०१ ते १५० १५१ ते २०० २०१ ते २५४ समस्तगृहाणां सङ्ख्याकथनं नाम पञ्चविंशोऽध्यायः - ५१ ते १०० समराङ्गणसूत्रधार भारतीय वास्तुशास्त्र से सम्बन्धित ज्ञानकोशीय ग्रन्थ है जिसकी रचना धार के परमार राजा भोज (1000–1055 ई) ने की थी। Tags : bhojsamarangansanskritvastu shastraभोजवास्तुशास्त्रसंस्कृतसमराङ्गणसूत्रधार समस्तगृहाणां सङ्ख्याकथनं नाम पञ्चविंशोऽध्यायः - ५१ ते १०० Translation - भाषांतर यदा स्युः सप्तशालानि तदा द्वादशसङ्ख्यया ।एकशालं द्विशालं च चतुःशालेन युज्यते ॥५१॥यदा तदा सप्तशालमपरं वेश्म जायते ।सैकशालं चतुःशालं यमसूर्येण संयुतम् ॥५२॥तदा भवेद्विभेदः स्यात्तद्गृहं श्रीप्रदायकम् ।वातेन श्रीपदं तद्वद्दण्डेन श्रीप्रदं भवेत् ॥५३॥सिद्धार्थकेन श्रीमालं तद्वदेव प्रजायते ।पञ्चानां राजयोग्यानां स्युश्चतुश्शालवेश्मनाम् ॥५४॥सप्तशालानि संयोगादेकशालद्विशालयोः ।युज्यते सर्वतोभद्रं सिद्धाथं च यदा गृहम् ॥५५॥एकशालेन जायेत श्रीपदं श्रीपदं तथा ।सर्वतोभद्र गेहस्य यमसूर्यैकशालयोः ॥५६॥योगेन श्रीफलं नाम स्याद्गृहं श्रीफलावहम् ।सर्वतोभद्र दण्डाभ्यामेकशालं युतं यदा ॥५७॥श्रीस्थलं नाम भवनं तदा स्यादास्पदं श्रियः ।स्यादेकशाले मिलिते सर्वतोभद्र वातयोः ॥५८॥लक्ष्मीनिवासभवनं गृहं श्रीतनुसंज्ञितम् ।यदैकशालं सिद्धार्थं वर्धमानं च युज्यते ॥५९॥श्रीपर्वताभिधानं स्यात्तदानीं भवनोत्तमम् ।यमसूर्यस्य योगेन वर्धमानैकशालयोः ॥६०॥श्रीवर्धनं नाम गृहं श्रियो वृद्धिकरं भवेत् ।दण्डं च वर्धमानं च सैकशालं यदा भवेत् ॥६१॥तदा श्रीसङ्गमं नाम भवेद्भवनमुत्तमम् ।यदैकशालं वाताख्यं वर्धमानं च युज्यते ॥६२॥भवनं श्रीप्र्सङ्गाख्यं नृपयोग्यं तदा भवेत् ।सिद्धार्थमेकशालेन नन्द्यावर्तेन चान्वितम् ॥६३॥श्रीभारं नाम भवनं भवेद्भूपालसेवितम् ।नन्द्यावर्तस्य योगेन यमसूर्यैकशालयोः ॥६४॥राज्ञां सुखावहं वेश्म श्रीभारमिति च स्मृतम् ।श्रीशैलमेकशालेन स्यान्नन्द्यावर्तदण्डयोः ॥६५॥योगाद्भोगावहं राज्ञां सप्तशालं गृहोत्तमम् ।एकशालस्य योगेन स्यान्नन्द्यावर्तवातयोः ॥६६॥श्रीखण्डं नाम भवनं भूभृतां भूतिकृद्भवेत् ।सिद्धार्थस्यैकशालेन संयोगाद्रुचकस्य च ॥६७श्रीषण्डं नामतो वेश्म भवेद्योग्यं महीभृताम् ।रुचकस्यैव योगेन यमसूर्यैकशालयोः ॥६८॥स्याच्छ्रीनिधानं श्रीकुण्डं तस्य दण्डैकशालयोः ।वातैकशालरुचकैर्युक्तैः श्रीनाभमुच्यते ॥६९॥भवनं भूमिपालानां तद्भवेद्भूतिदायकम् ।एकशालेन युज्येते सिद्धार्थस्वस्तिके यदा ॥७०॥श्रीप्रियं स्यात्तदा वेश्म सन्ततं वल्लभं श्रियः ।यमसूर्यैकशालाभ्यां स्वस्तिकं युज्यते यदा ॥७१॥तदा श्रीकान्तमित्याहुर्भवनं भूभृतां हितम् ।एकशालेन संयोगो दण्डस्वस्तिकयोर्यदा ॥७२॥श्रीमतं नामतो वेश्म तदा स्याद्विजयावहम् ।वातस्वस्तिकसंयोगमेकशालं यदा व्रजेत् ॥७३॥श्रीप्रदत्तमिति प्राहुस्तदा वेश्म महीभृताम् ।एकैकस्य द्विभेदत्वाच्चत्वारिंशदियं भवेत् ॥७४॥एवमत्र प्रकाराः स्युश्चत्वारिंशद्युताष्टभिः ।यदा त्रिशालं भवनं चतुश्शालेन युज्यते ॥७५॥तदापि सप्तशालं स्याच्चतुर्धेदं समासतः ।पञ्चानां राजगेहानां मिलत्येकतमस्य चेत् ॥७६॥त्रिशालं स्यात्तदा सप्तशालं विंशतिभेदवत् ।हिरण्यनाभभोगेन सर्वतोभद्र मन्दिरम् ॥७७॥श्रीवत्सं जनयेद्वेश्म नरेन्द्रा णां हितावहम् ।श्रीवृक्षं सर्वतोभद्रे सुक्षेत्रे मिलिते भवेत् ॥७८॥चुल्लीयुक्ते पुनस्तस्मिन् श्रीपालं नाम जायते ।पक्षघ्ने सर्वतोभद्र युक्ते श्रीकण्ठमुच्यते ॥७९॥हिरण्यनाभे श्रीवासं वर्धमानयुते भवेत् ।श्रीनिवासं तु सुक्षेत्रे वर्धमानेन मिश्रिते ॥८०वर्धमानेन चुल्ल्या च गृहं श्रीभूषणं विदुः ।पक्षघ्नं वर्धमानेन यदा संयोगमृच्छति ॥८१॥तदा श्रीमण्डनं नाम जायते भवनोत्तमम् ।जाते हिरण्यनाभस्य नन्द्यावर्तेन सङ्गमे ॥८२॥स्याद्वेश्म श्रीकुलं नाम श्रियः कुलनिकेतनम् ।नन्द्यावर्तेन सुक्षेत्रे युक्ते श्रीगोकुलं भवेत् ॥८३॥नन्द्यावर्तस्य चुल्ल्याश्च योगे श्रीस्थावरं गृहम् ।नन्द्यावर्तस्य पक्षघ्नयोगे कुम्भं प्रजायते ॥८४॥हिरण्यनाभरुचकयोगे स्याच्छ्रीसमुद्गकम् ।श्रीनन्दं नाम सुक्षेत्रे रुचकाख्येन संयुते ॥८५॥चुल्ल्यां रुचकयुक्तायां श्रीह्रदं नाम जायते ।श्रीधरं नाम पक्षघ्ने भवेद्रुचकसंयुते ॥८६॥हिरण्यनाभेन युते स्वस्तिके श्रीकरण्डकम् ।सुक्षेत्रेण युते तस्मिन् श्रीभाण्डागारसंज्ञितम् ॥८७॥चुल्लीयुते श्रीनिलयं भवेन्नरपतिप्रियम् ।स्वस्तिकस्य यदा योगः पक्षघ्नेन प्रजायते ॥८८॥श्रीनिकेतनसंज्ञं स्यात्तदा नृपतिमन्दिरम् ।उक्तानि सप्तशालानि नामलक्षणयोगतः ॥८९॥सर्वाणि सार्वभौमानां नृपाणां मन्त्रिणामपि ।भवन्ति च सतां वित्तयशोविजयवृद्धये ॥९०॥एकादिमूषावहनप्रभेदादथ वेश्मनाम् ।एतेषां सप्तशालानां ब्रूमः संख्यामनुक्रमात् ॥९१॥वहत्येकापि नो यत्र मूषैकं तद्भवेद्गृहम् ।विभद्र मेकभद्रा णि विजानीयाच्चतुर्दश ॥९२॥द्विभद्र वेश्मनां सैका नवतिः परिकीर्तिता ।भवनानां त्रिभद्रा णां चतुःषष्टिः शतत्रयम् ॥९३॥सहस्रमेकाभ्यधिकं स्याच्चतुर्भद्र वेश्मनाम् ।भवतः पञ्चभद्रा णां द्वे सहस्रे द्विसंयुते ॥९४॥षड्भद्रा णां सहस्राणि त्रीणि त्रीणि गृहाणि च ।द्वात्रिंशता चतुस्त्रिंशत्सप्तभद्र शतानि च ॥९५॥अष्टभद्रा णि षड्भद्र सङ्ख्यातुल्यानि जायते ।गृहाणां नवभद्रा णां द्वे सहस्रे तथा द्वयम् ॥९६॥सहस्रं दशभद्रा णामेकोत्तरमुदाहृतम् ।तथैकादशभद्रा णां चतुष्षष्ट्या शतत्रयम् ॥९७॥सैका द्वादशभद्रा णां नवतिर्वेश्मनां भवेत् ।स्युस्त्रयोदशभद्रा णि गृहाणीह चतुर्दश ॥९८॥यच्चतुर्दशभिर्भद्रै रेकमेव हि वेश्म तत् ।इत्येषां सप्तशालानां सहस्राण्यत्र षोडश ॥९९॥एकोनत्रिंशती तद्वदशीतिश्चतुरुत्तरा ।इदानीमष्टशालानि भवनान्यभिदध्महे ॥१००॥ N/A References : N/A Last Updated : November 26, 2017 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP