पुलस्त्य उवाच
एतदर्थं बलिर्दैत्यः कृतो राजा कलिप्रिय ।
मन्त्रप्रदाता प्रह्लादः शुक्रश्चासीत् पुरोहितः ॥१॥
ज्ञात्वाऽभिषिक्तं दैतेयं विरोचनसुतं बलिम् ।
दिदृक्षवः समायाताः समयाः सर्व एव हि ॥२॥
तानागतान्निरीक्ष्यैव पूजयित्वा यथाक्रमम् ।
पप्रच्छ कुलजान् सर्वान् किंनु श्रेयस्करं मम ॥३॥
तमूचुः सर्व एवैनं श्रृणुष्व सुरमर्दन ।
यत् ते श्रेयस्करं कर्म यदस्माकं हितं तथा ॥४॥
पितामहस्तव बली आसीद् दानवपालकः ।
हिरण्यकशिपुर्वीरः स शक्रोऽभूज्जगत्त्रये ॥५॥
तमागम्य सुरश्रेष्ठो विष्णुः सिंहवपुर्धरः ।
प्रत्यक्षं दानवेन्द्राणां नखैस्तं हि व्यदारयत् ॥६॥
अपकृष्टं तथा राज्यमन्धकस्य महात्मनः ।
तेषामर्थे महाबाहो शङ्करेण त्रिशूलिना ॥७॥
तथा तव पितृव्योऽपि जम्भः शक्रेण घातितः ।
कुजम्भो विष्णुना चापि प्रत्यक्षं पशुवत् तव ॥८॥
शम्भुः पाको महेन्द्रेण भ्राता तव सुदर्शनः ।
विरोचनस्तव पिता निहतः कथयामि ते ॥९॥
श्रुत्वा गोत्रक्षयं ब्रह्मन् कृतं शक्रेण दानवः ।
उद्योगं कारयामास सह सर्वैर्महासुरैः ॥१०॥
रथैरन्ये गजैरन्ये वाजिभिश्चापरेऽसुराः ।
पदातयस्तथैवान्ये जग्मुर्युद्धाय दैवतैः ॥११॥
मयोऽग्रे याति बलवान् सेनानाथो भयङ्करः ।
सैन्यस्य मध्ये च बलिः कालनेमिश्च पृष्ठतः ॥१२॥
वामपार्श्वमवष्टभ्य शाल्वः प्रथिताविक्रमः ।
प्रयाति दक्षिणं घोरं तारकाख्यो भयङ्करः ॥१३॥
दानवानां सहस्राणि प्रयुतान्यर्बुदानि च ।
सम्प्रयातानि युद्धाय देवैः सह कलिप्रिय ॥१४॥
श्रुत्वाऽसुराणामुद्योगं शक्रः सुरपतिः सुरान् ।
उवाच याम दैत्यांस्तान् योद्धुं सबलसंयुतान् ॥१५॥
इत्येवमुक्त्वा वचनं सुरराट् स्यन्दनं बली ।
समारुरोह भगवान् यतमातलिवाजिनम् ॥१६॥
समारुढे सहस्त्राक्षे स्यन्दनं देवतागणाः ।
स्वं स्वं वाहनमारुह्य निश्चेरुर्युद्धकाड्क्षिणः ॥१७॥
आदित्या वसवो रुद्राः साध्या विश्वेऽश्विनौ तथा ।
विद्याधरा गुह्यकाश्च यक्षराक्षसपन्नगाः ॥१८॥
राजर्षयस्तथा सिद्धानानाभूताश्च संहताः ।
गजानन्ये रथानन्ये ह्यानन्ये समारुहन् ॥१९॥
विमानानि च शुभ्राणि पक्षिवाह्यानि नारद ।
समारुह्याद्रवन् सर्वे यतो दैत्यबलं स्थितम् ॥२०॥
एतस्मिन्नन्तरे धीमान् वैनतेयः समागतः ।
तस्मिन् विष्णुः सुरश्रेष्ठ अधिरुह्य समभ्यगात् ॥२१॥
तमागतं सहस्त्राक्षस्त्रैलोक्यपतिव्ययम् ।
ववन्द मूर्ध्नावनतः सह सर्वैः सुरोत्तमैः ॥२२॥
ततोऽग्रे देवसैन्यस्य कार्तिकेयो गदाधरः ।
पालयञ्जघनं विष्णुर्याति मध्ये सहस्त्रदृक् ॥२३॥
वामं पार्श्वमवष्टभ्य जयन्तो व्रजते मुने ।
दक्षिणं वरुणः पार्श्वमवष्टभ्याव्रजद बली ॥२४॥
ततोऽमराणां पृतना यशस्विनी स्कन्देन्द्रविष्णवम्बुपसूर्यपालिता।
नानास्त्रशस्त्रोद्यतदोः समूहा समाससादारिबलं महीध्रे ॥२५॥
उदयाद्रितटे रम्ये शुभे समशिलातले ।
निर्वृक्षे पक्षिरहिते जातो देवासुरो रणः ॥२६॥
संनिपातस्तयो रौद्रः सैन्ययोरभवन्मुने ।
महीधरोत्तमे पूर्वं यथा वानरहस्तिनोः ॥२७॥
रणरेणू रथोद्धूतः पिङ्गलो रणमूर्धनि ।
संध्यानुरक्तः सदृशो मेघः खे सुरतापस ॥२८॥
तदासीत् तुमुलं युद्धं न प्राज्ञायत किंचन ।
श्रूयते त्वनिशं शब्दश्छिन्धि भिन्धीति सर्वतः ॥२९॥
ततो विशसनो रौद्रो दैत्यानां दैवतैः सह ।
जातो रुधिरनिष्यन्दो रजः संयमनात्मकः ॥३०॥
शान्ते रजसि देवाद्यास्तद दानवबलं महत् ।
अभिद्रवन्ति सहिताः समं स्कन्देन धीमता ॥३१॥
निजघ्रुर्दानवान् देवाः कुमारभुजपालिताः ।
देवान् निजघ्रुर्दैत्याश्च मयगुप्ताः प्रहारिणः ॥३२॥
ततोऽमृतरसास्वादाद् विना भूताः सुरोत्तमाः ।
निर्जिताः समरे दैत्यैः समं स्कन्देन नारद ॥३३॥
विनिर्जितान् सुरान् दृष्ट्वा वैनतेयध्वजोऽरिहा ।
शार्ङ्गमानम्य बाणौघैर्निजघान ततस्ततः ॥३४॥
ते विष्णुना हन्यमानाः पतत्त्रिभिरयोमुखैः ।
दैतेयाः शरणं जग्मुः कालनेमिं महासुरम् ॥३५॥
तेभ्यः स चाभयं दत्त्वा ज्ञात्वाऽजेयं च माधवम् ।
विवृद्धिमगमद ब्रह्मन् यथा व्याधिरुपेक्षितः ॥३६॥
यं यं करेण स्पृशति देवं यक्षं सकिन्नरम् ।
तं तमादाय चिक्षेप विस्तृते वदने बली ॥३७॥
संरम्भाद दानवेन्द्रो विमृदति दितिजैः संयुतो देवसैन्यं सेन्द्रं सार्कं सचन्द्रं करचरणनखैरस्त्रहीनोऽपि वेगात् ।
चक्रैर्वैश्वानराभैस्त्ववनिगगनयोस्तिर्यगूर्ध्वं समन्तात् प्राप्तेऽन्ते कालवह्नेर्जगदखिलमिदं रुपमासीद दिधक्षोः ॥३८॥