४०५
एक मूर्ख नेणती । नाम हरिचें न घेती ।
मुखें भलतेंचि जल्पती । तें पावती अध:पंथा ॥१॥
नामेंविण सुटका नाहीं ।
ऐसी वेदशस्त्रीं ग्वाही ।
जो वेद मस्तकीं पाहीं ।
ब्रह्मयानें वंदिला ॥२॥
नित्य नामाची माळा ।
जिव्हे घे तूं गळाळा ।
तो नर कर्मा वेगळा ।
ऐसें बोलती पुराणें ॥३॥
नयनीं श्रवणीं हरी ।
आणिक काम न करी ।
तो साधु भक्त निर्धारीं ।
हरिचा आवडता ॥४॥
ज्ञानदेवीं पाहिलें ।
हरिनाम साधुनी घेतलें ।’
तें समाधिस केलें ।
पुष्पशयनीं आसन ॥५॥
४०६
नाममाळा घे पवित्र ।
अंतीं हेंचि शस्त्र ।
राम हा महामंत्र ।
सर्व बाधा निवारी ॥१॥
भवकर्मविख ।
रामनामी होय चोख ।
भवव्यथादु:ख ।
पुढें सुख उपजेल ॥२॥
माळा घाली हेचि गळां घे
अमृताचा गळाळा ।
होईल वैकुंठीं सोहळा रामकृष्ण
उच्चारणी ॥३॥
ज्ञानदेवीं माळा केली ।
सुखाची समाधि साधिली ।
जिव्हा उच्चारणी केली ।
अखंड हरिनाम ॥४॥
४०७
समाधीचें साधन तें रामनाम चिंतन ।
चित्ता सुखसंपन्न ।
हर्ष जीवनीं केला ॥१॥
कोटी तपाचिया राशीं ।
जोडती रामनामापाशीं ।
नाम जपतां अहर्निशीं ।
वैकुंठपद पाविजे ॥२॥
हेंचि ध्रुवासी आठवलें ।
उपमन्यें हेंचि घोकिलें ।
अंबऋषीनें साधिलें ।
रामकृष्णउच्चारणीं ॥३॥
पांडवांसि सदा काळीं ।
कृष्ण राहिला जवळी ।
ज्ञानदेवह्रदयकमळीं ।
तैसाचि स्थिरावला ॥४॥
४०८
निरंतर ध्यातां हरि ।
सर्व कर्माची बोहरी ।
दोष जाती दिगंतरीं ।
रामकृष्णउच्चारणीं ॥१॥
जप तीर्थ हेंचि नाम ।
जपव्रता हेंचि नेम ।
ऐसें धरोनियां प्रेम ।
तोचि भक्त तरेल ॥२॥
जीव शिव एक करी ।
शांति क्षमा जरी धरी ।
त्यापाशीं नित्य श्रीहरी ।
प्रत्यक्ष आपण उभा असे ॥३॥
ज्ञानदेव म्हणे नित्य ।
त्याचें वचन तेंचि सत्य ।
त्यांचे वचन सर्व कृत्य ।
सिध्दि पावेल सर्वथा ॥४॥
४०९
जन्म जरा दु:ख बाधा ।
स्मरता नाहीं गोविंदा ।
ऐसा जयासी नित्य धंदा ।
तोचि सदा सुखरुप ॥१॥
धन्य कुळ धन्य याती ।
धन्य जन्म पुढती पुढती ।
भक्तीवीण नाहीं गती ।
मुखीं हरिनामउच्चार ॥२॥
विश्वीं विश्व जो व्यापकु ।
तोचि माझा हरि एकु ।
त्यासी भक्तिविण साधकु ।
नोळखे पै दुर्बुध्दि ॥३॥
ज्ञानरंजनीं रंजला ।
ज्ञानबोधें उपजला ।
ज्ञानदेवीं हरि सेविला ।
निरंतर सर्वकाळ ॥४॥
४१०
संपत्तिविपत्तिदु:ख ।
हरेल अवघा शोक ।
वेगीं करुनिया विवेक ।
हरिस्मरण करी ॥१॥
मंत्र यंत्रसूत्रधारी ।
सिध्द साध्य तोचि हरि ।
नित्य जपोनि वैखरी ।
आप्तता करी हरीसी ॥२॥
ध्यान मन एक चित्त ।
अलक्ष लक्षी अच्युत ।
न सांगे हिताची मात ।
अखंड जपे हरिनाम ॥३॥
ज्ञानदेवें जप केला ।
मग समाधीस बैसला ।
नाम घेतां बोध जाला ।
देव आला ह्रदयासी ॥४॥
४११
देवाविण शून्य मुख ।
नाम न घेतां नाहीं सुख ।
अंतीं होईल रे दु:ख ।
नाम नसतां मुखीं ॥१॥
राम कृष्ण गोविंद ।
हरि माधव परमानंद ।
नित्य ऐसा जयासि छंद ।
तोचि सुलभ गर्भवासीं ॥२॥
अनंत नाम निरसून ।
एक मार्ग तोचि मान्य
तेणें जोडे नित्य सौजन्य ।
तोचि रामकृष्ण उच्चारी ॥३॥
ज्ञानदेवें अनुमानलें ।
मग भक्तिसुख साधलें ।
रामकृष्ण उच्चारिलें ।
जें तारक तिहीं लोकीं ॥४॥
४१२
सदा परिपूर्ण ।
तो हा जनार्दन ।
नित्य जपता नारायण ।
कोटि याग घडतील ॥१॥
एवढा महिमा नामाचा ।
काय मंत्र जपसील वाचा ।
जो विठ्ठल म्हणे तो दैवाचा ।
ऐसा ब्रह्मा बोलें पूर्वीं ॥२॥
तो नित्यकाळ पंढरी ।
आणि देव तेहतीस कोटी ।
वृक्ष जाले निरंतरी ।
उध्दार करावया कुळाचा ॥३॥
एवढें क्षेत्र पांडुरंग ।
तेथें उध्दरिलें हें त्रिजग ।
आनंदत ब्राह्मण याग ।
कोटिकुळें उध्दरती ॥४॥
कीर्तन केलीया वाळवंटी ।
घेतां वैष्णवांची भेटी ।
होईल संसाराची तुटी ।
चरणरज वंदितां ॥५॥
तुळशीच्या माळा ।
घालितां हरिदासाच्या गळां ।
तो न भिये कळिकाळा ।
त्यासी जिव्हाळा हरिविठ्ठल ॥६॥
पंढरीसी जाऊं म्हणती ।
तयांकडे यम न पाहती ।
तयांचे पूर्वज उध्दरती ।
म्हणती वैकुंठा जाऊं आतां ॥७॥
देव जाणे ऐसा ।
तोचि हरिदासा भरंवसा ।
ज्ञानदेव म्हणे परियेसा ।
थोर पुण्य तयाचे ॥८॥
४१३
प्रेम जयाचें कथेवरी ।
तोचि धन्य ये चराचरी ।
रामकृष्ण निरंतरी ।
मुखीं आवडी जपतसे ॥१॥
धन्य धन्य तोची वंशी ।
धन्य धन्य माता कुशी ।
धन्य धन्य काळ तयासी ।
कृष्णराम ह्मणतांची ॥२॥
ऐसें धन्य जन्म तयाचे ।
धन्य धन्य पुण्य साचे ।
त्यासीं भय कळिकाळाचें ।
नाहीं जन्म घेतलिया ॥३॥
एवढा महिमा नामाचा ।
धन्य तो राम उच्चारी वाचा ।
धन्य जन्म तयाचा ।
ज्ञानदेव म्हणे ॥४॥
४१४
सकळमंगळनिधी ।
श्रीविठ्ठलाचें नाम आधी ॥१॥
म्हण कारे म्हण कारे जना ।
श्रीविठ्ठलांचे नाम वाचे ॥२॥
पतितपावन साचे ।
श्रीविठ्ठलांचे नाम वाचे ॥३॥
बापरखुमादेविवरु साचे ।
श्रीविठ्ठलाचें नाम वाचे ॥४॥
४१५
गोपाळारे तुझें ध्यान लागो मना ।
आनु न विसंबे हरि जगत्रजीवना ॥१॥
सोनयाचा दिवस आजि अमृतें पाहीला ।
नाम आठवितां रुपीं प्रगट पैं झाला ॥२॥
तनु मनु शरण विनटलों तुझ्या पाई ।
रखुमादेविवरा वांचूनि आनु नेणें कांहीं ॥३॥