५६६
जिणें देउनि देहीं नि:शंक होईजे ।
मां मरणें तयासि म्हणिजे ॥१॥
जिणें तें काई मरणें तें काई ।
जिणें मरणें दोन्ही चोजवेना ॥२॥
सिंधु बुडबुडा क्षणामाजि आटे ।
सिंधु बुडबुडा कांहीं ते नाटे ॥३॥
बापरखुमादेविवराच्या पायीं ।
ज्ञानदेवो पाही मरण जाणें ॥४॥
५६७
सायखडियाचें बिक ।
अचेत परि करी पाक ।
जनदृष्टीचें कवतुक ।
स्फ़ुरे वेगीं ॥१॥
तैसें हें देहरुप जालें ।
न होतेंचि होणें आलें ।
तंव सदगुरु जाणितलें ।
येथींचें रया ॥२॥
सतधनि म्हणे गुरु ।
जत सांभाळी विवरु ।
ऐसेंनि तुज वोगरु ।
वाढिला ब्रह्मीं ॥३॥
निराकार अलिप्त वसे ।
शरीरीं असोनि तूं नसे ।
एकत्त्व मनोद्देशें ह्रदयीं ध्यायें ॥४॥
सोडी रसाची रससोये नको
भुलों माया मोहें ।
सत्रावी दोहतु जाये ।
जीवन भातें ॥५॥
ज्ञानदेव म्हणे श्रीगुरु ।
ऐसा सांगति विचारु ।
मग ब्रह्मीं चित्तानुसारु ।
निरोपिला सर्व ॥६॥
५६८
आप आपीं माये तेजी तेज समाये ।
पवनगे माये पृथ्वी जाये ॥१॥
हंस कोठें गेला तूं
पाहो विसरला ।
भ्रमेंचि भुलला कोई शब्दें ॥२॥
सांडी तू रे जाती होई रे विजाती ।
येणें रुपें समाप्ती प्रपंचाची ॥३॥
ज्ञानदेवा घर विठ्ठल आचार ।
वेगीं परंपार हंसपावे ॥४॥
५६९
अनंतीं अनंत तत्त्वता तंव एक ।
विरुळा जाणे एक बिंबताहे ॥१॥
एका तेजी बहु बहुतेज घृष्टी ।
एकतत्त्व सृष्टी मेळु शिवीं ॥२॥
तर्काचाही तर्क विवेक सकळ ।
तेणेंविण गोपाळ आकळेना ॥३॥
ज्ञानदेव म्हणे जाणे प्रसाद निवृत्ति ।
मौनाची मुक्ति वाट आहे ॥४॥
५७०
स्वभावें विचरतां महीं ।
सम ब्रह्म दिशा दाही ।
एकु एकला आस पाही ।
सर्वाघटीं बाईये वो ॥१॥
दुजें द्वैत हेतु सांडी ।
एकतत्त्वसार मांडी ।
हरिविण इये पिंडी नाहीं
वो माये ॥२॥
काय सांगो याच्या गोष्टी ।
अवघा दिसे हाचि सृष्टि ।
विश्वरुप किरीटी ।
अर्जुना दिठीं दावियलें ॥३॥
ज्ञानदेव दीप उघड ।
उजळुनी केलासे वाड ।
माय देवीं आम्हां नाही चाड ।
अवघा गोड हरि आमुचा ॥४॥
५७१
बाहिजु भीतरी भीतरलेपणा ऊरी ।
ऊरी ऊरैल साचारी जेणें निवविजे ॥
तेथचिया सारा मुसें मुसल्या आकारा ।
सोय सांडु नको येरझारा चुकतील ॥१॥
सहज भक्तिसुख पावसील ।
जाणु असतां काम नेणु होतासी ।
मागिली ये तुटी साठीं ।
लाभु ये खेपेचा मनुष्यपणाचेनि
मापें घेइजेसु रया ॥२॥
येकवटु वटवटाच्या पोटीं ।
बिजीं बिजा आंतवटु आपण पैं ।
तिहीं रजीं रजु सरे
सरोनियां जें उरे ।
तैसें एकसरां धुरें तूं अनुसरे पां ॥३॥
रविरश्मीचिया तेजा कवण
बैसविलिया वोजा ।
कैशा सांगताति गुजा सामवलेपणें ॥
जळीं तरंगु तैसा परमात्मा परमानंदु ।
ऐसा सांडूनि गोविंदु झणें
विलया जासी ॥४॥
जळें जळ पियींजे तेथें
काय उरे दुजें ।
ओघें ओघुचि गिळिजे बाप
सागरा पोटीं ॥
सिंधु नेणे अव्हांटा नदीचिया वाटा
तैसा करीलरे हरि सांठा
तुज आपणामाजी ॥५॥
तेथे जगचि परतलें जग
जगपणा मुकलें ।
मोहो अभावीं उरलें उरतां ठायीं ॥
तेथें सिंधुचि अवघा
अवघेपणें नये मागा ।
यापरी लागवेगी हरि पावसी रया ॥६॥
ऐसे सुखाचे सोहळे माजी
सुख प्रेमवोळे ।
कवण सुख बोले सुख
सुकाळे मातलें तें ॥
तेथें मीतूं सरे सेखीं
भक्त तोही नुरे ।
शिवीं शिव विरे मोहरे
जालया रया ॥७॥
अमृतीं अमृता गोडी बोल
बोलतां बोबडी ।
पुण्य मनोधर्मी गुढी
उभारिली जेणें ॥
अमरवोघाचेनि वोघे
आफ़ाविजे जिवलगें ।
बापरखुमादेविवरा
विठ्ठलांसंगें सांपडलें ॥८॥
५७२
दृष्टीचें सुख अंतरी देख ।
ओंकार अरुष बोलताती ॥१॥
नादुले ऐकसी बिंदुले ते देखसी
कोंदलें चौपासी सांवरेना ॥२॥
तें आतु न बाहेरी
आणि अभ्यंतरी ।
एकलेंचि निर्धारी वर्ततसे ॥३॥
उफ़राटिये दृष्टी निवृत्तीच्या
शेवटीं ज्ञानदेवा भेटी
होऊनि ठेली ॥४॥
५७३
सांगेन तें ऐक दाविन तें पाहे ।
या मनाचि मूळ सोय आठवी पां ॥१॥
आठवितां तूं तया ठकसिल कैसा ।
सांजवेळें लाहासि उदो कां जैसा ॥२॥
बुडोनिया राही आनंदसागरीं ।
आठवितां असें जन्मवरी रया ॥३॥
पडतासि दृष्टी निवृत्तीच्या चरणीं ।
ज्ञानदेवो मनीं धरुनि ठेला ॥४॥
५७४
जिता जिणें लागे गोड
परत्रि तें अवघड ।
आवघियाहुनि तनु
वाड मरण भलें ॥१॥
जिता मरिजे मरोनिया उरिजे ।
इतुजे जाणिजे तरि
जपणेचि नलगे ॥२॥
बापरखुमादेविवरा विठ्ठलाच्या
पायीं ।
ज्ञानदेव पाहीं मरण सांगे ॥३॥
५७५
देखणें देखाल तरी हरे मन ।
सामावलें जीवनमुक्तरत्न रया ॥१॥
भला भला तूं भलारे ज्ञाना ।
निवृत्ति आपणा दावियेलें ॥२॥
गुरुमुखें ज्ञान पाविजे निर्वाण ।
तें निवृत्ति म्हणे ज्ञाना पावसील ॥३॥