तीहि तसेंच वदे, मग कौंदिन्य क्षोणिसुर म्हणे ‘ हाय !, ’
तों शाद्वलीं विलोकी गोवृष, त्यासहि पुसावया जाय. ५१
पुसतां तो वृषहि म्हणे, ‘ स्वामी ! न अनंतदेव मीं जाणें.
खाणेंमात्र मज कळे; शोधीत, पुसत, असेंच बा ! जाणें. ’ ५२
पुष्करिणीद्वय पाहे, ज्याच्या अन्योन्य मिसळल्या लाटा;
त्यांतें म्हणे, ‘ बहु हिता पांथातें मायमावसी वाटा. ’ ५३
प्रार्थी, ‘ पुष्करिणी हो ! विदित जरि अनंतदेव, सांगावा;
उपकार श्रेष्ठ न, तरि कविनीं होवूनि मुदित कां गावा ? ’ ५४
पुष्करिणी त्या वदल्या, ‘ आम्हांसि अनंत ठावका नाहीं;
आम्हीं आयकिलाही त्याचा न स्पष्ट ठाव कानाहीं. ’ ५५
त्याउपरि पुढें जातां, द्विज पाहे गर्दभास गा ! राया !
त्यातेंहि तसेंचि पुसे, त्या दु:खीं आपणासि ताराया. ५६
प्रमुदित काय करिल हो ! तो करुनि अनंतकथन रासभ या ?
नेणे स्वयेंचि, कैसा दाविल भयरहित पथ नरा सभया ? ५७
अवलोकिला तयावरि मोटा गज काननीं, अनंतर तें
पुसिलें, इतरांला जें, त्याप्रतिही त्या द्विजें अनंतरतें. ५८
जो नित्य मदांध वनीं गुरुतरुवररम्यकुंज रगडीतो,
सांगुनि अनंत, होयिल विप्राचा काय कुंजर गडी तो ? ५९
होवुनि निराश, दु:खित, निजला, भिजला निजाश्रुनीरानीं,
आला अनंत वृद्धद्विजरूपें द्रवुनियां मनीं रानीं. ६०
उठवी कौंडिन्यातें करूणावरुणालय स्वयें बा ! गा !
‘ मागा वर ’ म्हणता जो शरणागतरक्षणीं सदा जागा. ६१
बोले ‘ अनंत तुज , ये, दाखवितों; त्यजुनि कानना, चाल. ’
राजाजी ! साधु तुम्हीं ऐकुनि हें नवल, कां न नाचाल ? ६२
दक्षिणकरीं धरुनि, तो वृद्धें नेला गुहेंत शीलेश;
श्रम, वाल्मीकिकृति जसी, शिरतां नुरवीच ती तशी लेश. ६३
शिरतां गुहेंत, झाली सुपुरी निववावया मना दिसती;
सकळां पुरींत मुख्या जी, स्त्रीमध्यें जसी अनादिसती. ६४
तींत मणिप्रासादीं विप्रासि अनंतदेव दाखविला
त्या वृद्धें, रुग्णातें जेंवि सुधार्णवतरंग चाखविला. ६५
विप्र अनंतप्रभुस प्रेक्षी, जैसा मयूर वनदास;
नमुनि, स्तवुनि, समर्पी तच्चरणीं शिर, तसेंचि मन, दास. ६६
‘ पोटीं घालावा त्वां, जोडा माझ्या नसेचि अपराधा;
त्वत्सम तूंचि प्रभु, बा ! त्वदितर अमृतें म्हणेल न परा धा. ६७
शरणागतवत्सळ तूं शरणागत मीं, म्हणोन रक्ष मला;
जगदीश्वरा ! अनंता ! त्वदितर दीनावनास न क्षमला. ’ ६८
ऐसें कौंडिन्य वदे; स्मित करुनि, म्हणे अनंत विनतातें,
‘ प्रेम नतीं करितों मीं, तैसें करिजेल लेशहि न तातें. ६९
भय न धरीं विप्रा ! तूं, जें तव हृदयीं असेल तें बोल;
हो लब्धेप्सित, बापा ! प्रणतीं मच्चित सर्वदा लोल. ’ ७०
विप्र म्हणे, ‘ म्यां दोरक तोडुनि दहनांत टाकिला रोषें,
मज सोडुनि गेली श्री, स्वजनांची प्रीतिही, तया दोषें. ७१
त्या दोषाची शांति प्रभुवर्या ! सांग या, अवन तातें
सुजडाचेंहि करावें, उद्धरि ती कां गया अवनतातें ? ’ ७२
त्यासि अनंत म्हणे, ‘ जरि आम्हांसि, म्हणसि, ‘ उपाय हाच वदा, ’
तरि तूं करीं अनंतव्रत भक्तिकरूनि अब्द बा ! चवदा. ७३
भोगिसिल संपदेतें, पुनरपि प्रेमें श्रीनारदादि संततितें,
नृप वर्णितिल, तसेचि प्रेमें श्रीनारदादि संत, तितें. ७४
भोगूनि भोग पुष्कळ, माझी स्मृति पावसील तूं अंतीं,
परमगतिप्रति वरिसिल, मागावी मज भजोनि जी संतीं. ७५