(दिंडी)
जांभ नगरीचे भक्त तया दूतां ।
पुसति दूर्वा कां प्रभूस नित्य देतां ।
तयापासुन या काय लाभ होतो ।
कथा आम्हां इतिहास असे जो तो ॥१॥
दूत वदती हें भक्तगणालागीं ।
कथन करण्याची शक्ति नसे अंगीं ।
परी नारद नी इंद्र उभय भाष्य ।
कथन करुं तें ऐकणें तुम्हीं भाष्य ॥२॥
(मालिनी)
फिरत फिरत जाती नारद स्वर्गलोकीं ।
विनत मग सुरेंद्रें पूशिलें वृत्त तें कीं ।
कथित मुनि तयाला वृत्त तें साच जें तें ।
विदित करित भक्तां दूत तें पूर्ण जें तें ॥३॥
(साकी)
स्थावर नामक नगरापाशीं सुस्थल कौडिण्याचें ।
त्याचे संनिध वापी सुंदर होतें बहु कमलांचें ॥४॥
धृ० ॥ सुन सुनोजी या कथना चरित कसें हें गहना ।
हंसादिक हे जलचर पक्षी आनंदानें असती ।
त्या तीरावर जिकडे तिकडे विपूल दूर्वा रुजती ॥५॥
स्थान मनोरम पाहुन त्यानें सुंदर गणेशमूर्ती ।
स्थापित केली तेथें पूजन नेमें करीत आर्ती ॥६॥
त्याची भार्या नाम आश्रया पुसते मुनीस लीन ।
गणपतिला कां रुचती दूर्वा नाथ करा हें कथन ॥७॥
प्रियकर भाषण ऐकून सतिचें कथन करी हो तिजला ।
एके समयीं यमराजानें उत्सव स्वगृहिं केला ॥८॥
पहण्यासाठीं सुर-गंधर्वहि जमले बहुसाळ ।
आनंदानें तिलोत्तमाही नृत्य करी वेल्हाळ ॥९॥
सुंदर रुपा पाहुन यम तो मोहुनियां गेला ।
रेत स्खलतां त्यापासुनियां राक्षस निर्मित झाला ॥१०॥
भीषण रव हा ऐकुन त्याचा पीडित होती सर्व ।
नेत्रोत्पादक वन्ही जाळी पृथ्वीसुद्धां सर्व ॥११॥
(गीति)
राक्षसवधार्थ सर्वहि, विष्णूसह ते गजाननापाशीं ।
आले जाणुन तेव्हां, स्तवना करिती पदांबुजांपाशीं ॥१२॥
पाहुन भाव तयांचा, गणपति झाले लहानशी मूर्ती ।
ठाकति पुढती त्यांच्या, राक्षसहननास होतसे स्फूर्ती ॥१३॥
गणपति वदले साचे, अनलासुर पीडितो तुम्हां खास ।
त्याच्या वधार्थ मी हें, रुप धरीं हो लहानसें त्यांस ॥१४॥
सांगे उपाय तेव्हां, इतुक्यामध्यें समीप ये असुर ।
जाळित पोळित भक्षित, पाहुन हे धावती जसे समिर ॥१५॥
गणपति बालक तेव्हां, ढळला नाहीं तिथून बोटभर ।
सतिला मुनी कथी हा, भीषण दुर्धर प्रसंग हा थोर ॥१६॥
चाले असूर तेव्हां, पृथ्वी कांपे जणूंच भूकंप ।
करितो ध्वनीस तेव्हां, गडगडतें तेंचि होय हें अमुप ॥१७॥
नेत्रांतिल अग्नीनें, समुद्र झाला अ-नीरसा शुष्क ।
पण तो राक्षस येतां, बाळें गिळिला तृणापरी शुष्क ॥१८॥
बाळाच्या देहाचा, अनलासुर हा समस्त गिळिल्यानें ।
झाला बहूत दाहा, शांत करायास येति लगबगिनें ॥१९॥
मस्तक शीतळ व्हावें, म्हणून इंद्रें शिरावरी चंद्र ।
ठेवियला तो तेव्हां, बाळासी भालचंद्र नाम देतसे इंद्र ॥२०॥
विधिनें सिद्धी बुद्धी, मानसकन्या जनीत त्या केल्या ।
शीतळ शरीर करण्या, साठीं त्या गणपतीस अर्पियल्या ॥२१॥
हस्तांस शीत करण्या, विष्णूनें दीधलें कमल पाणी ।
यास्तव नाम तया दे, विष्णूची पद्मपाणि ही वाणी ॥२२॥
वरुणें शीतल करण्या, शीत अशा त्या बहूत उदकानें ।
अभिषेकिलें तरी तो, शेक न झाला कमी असा त्यानें ॥२३॥
शंभू हजार वदनें, असलेला नाग देत त्या बाळा ।
नाम तयासी दिधलें, बद्धोदर व्यालपूर्व त्या बाळा ॥२४॥
आठाधिक ऐशीं त्या, हजार मुनिंनीं जुडीच एकविशी ।
प्रत्येकीं दूर्वांची, वाहुन करिती सुशांत मुनि शिशुशी ॥२५॥
झाले प्रसन्न जेव्हां,वदले तेव्हां उपाय बहु केले ।
त्यांनीं ममांग शीतल, झालें नाहीं खरेंच ते वदले ॥२६॥
परि माझी तनु निवली, हिरव्या ओल्या प्रचूर दूर्वांनीं ।
यास्तव प्रिय मज वाटति, त्या वाहाणारे पुनीत ते नेमीं ॥२७॥
यज्ञें व्रतेंचि दानें, तैशीं तीर्थें करुन तोषविती ।
तें पुण्य त्यांस जोडे, दूर्वा वाहून नित्य मिळवीती ॥२८॥
इतुकें सांगुन गुप्तचि, गणपै झाले तिथेंच निमिषानें ।
सर्वहि देवा मिळुनी, स्मारक करिती बहूत श्रद्धेनें॥२९॥
तेव्हांपासुन देवें, अनलासुर प्रशम करुन या जगती ।
काळानळप्रशमना, धारण केलें सुनाम हें जगतीं ॥३०॥
देवांनीं तेथेंची, सुंदर मंदिर रचून तें थोर ।
स्थापुन गजाननाला, संबोधित नाम त्यास विघ्नहर ॥३१॥