संस्कृत सूची|पूजा विधीः|षोडशसंस्कारः| अथ गर्भाधानसंस्कार निर्णय: षोडशसंस्कारः प्रस्तावना विषयानुक्रमणिका अथ संस्कारक्रम: संस्कारफ़लानि संस्कार परिभाषा पत्नी उपवेशलक्षणम् अथ गणपति पूजनम् पुण्याहवाचन कारिका अथ पुण्याहवाचनम् अथ मातृकापूजनम् अथ नांदीश्राद्धम् अथ कर्मांगदेवता: अथ मंडपदेवताप्रतिष्ठा कर्मविशेषेsग्निनामानि अथ कुंडमंडपवेदी लक्षणम् यज्ञपात्राकृतय: तत्परिमाणंच अथ कुंडसंस्कार: अथ स्थालीपाक तंत्रम् ग्रहयज्ञावश्यकता ग्रहाणांप्रतिमावर्णादि च ग्रहयज्ञसंकल्प: आचार्यवरणम् पंचगव्यविधि: भूमिप्रोक्षणम् अथाग्न्युत्तारणम् प्राणप्रतिष्ठा ग्रहस्थापनम् अथ बलिदानम् पूर्णाहुति: अभिषेक: श्रेय:संपादनम् नवग्रहदानानि विनायकशांति विचार: अथ विनायकशांति: अथ गर्भाधानसंस्कार निर्णय: अथ गर्भांधान मुहूर्त निर्णय: अथ विच्छिन्नस्यगृह्याग्ने:पुन:संधानम् अथ दुष्टरजोदर्शने भुवनेश्वरीशांति: अथ गर्भाधानसंस्कार: संततिजनक विधानम् गर्भरक्षण प्रयोग: गर्भपात लक्षणानि वंध्यत्व निवारणम् अनपत्यत्व निवारणम् वंध्याया: पुत्रवतीकरणम् पुंसवनावलोभसमिंतोन्नयनसंस्काराणा निर्णय: पुंसवन संस्कार: अनवलोभन संस्कार: सीमंतोन्नयन संस्कार: अथ गर्भिणीधर्मा: अथ गर्भिणीपतिधर्मा: अथ सुखप्रसवोपाय: जातकर्म संस्कार निर्णय: जननशांतिविचार: अथ जातकर्म संस्कार: षष्ठ देवी पूजा संस्कार - निर्णय: अथ नामकरणसंस्कार: अथ आंदोलारोहणं अथ दुग्धपानविधि: अथ कर्णवेध संस्कार: जलपूजाविचार: बालकस्य दुष्टदृष्टिदोषादो रक्षाविधि: निष्क्रमण - संस्कारनिर्णय: सूर्यावलोकननिष्क्रमणसंस्कारौ कटिसूत्रधारणं भूम्युपवेशनम् विधि: संस्कार - निर्णय: अथान्नप्राशन संस्कार: प्रथम केशकर्तन निर्णय: वर्धापन निर्णय: अथ वर्धापन संस्कार: प्रायश्चित्तहोम: संस्काराणांसहतंत्रप्रयोग: अक्षरारंभ निर्णय: अथ अक्षरारंभ संस्कार: रजोदोषविचार: अथ श्रीपूजनादिशांति: श्रीसूक्तम् चूडा ( शिखा ) संस्कार विचार: अथ चौलसंस्कार निर्णय: अथ चौलसंस्कार प्रयोग: अथ उपनयनसंस्कार विचार: अथोपनयन संस्कार निर्णय: अथ उपनयन पूर्वाङ्गकृत्यम् अथ उपनयनसंस्कार प्रयोग: अथ अनुप्रवचनीय होम: मेधाजनन प्रयोग: मंडपदेवतोत्थापनम् उपनयन मंगलाष्टकम् येयज्ञेन सूक्तम्, बृहस्पते सूक्तम् व्रतचतुष्टय - संस्कारनिर्णय: वेदाध्ययनप्रकार: प्रयोग: अथ समावर्तनसंस्कारनिर्णय: अथ समावर्तनसंस्कार: अथ विवाहसंस्कारनिर्णय: निर्णय: अथ वाग्दान ( वाङनिश्चय ) प्रयोग: अथ सीमांतपूजनम् कृत्यम् अथ वरस्य वधूगृहगमनम् अथ मधुपर्क: अथ गौरीहरपूजा वधूवरयो: परस्परनिरीक्षणम् प्रयोग: अक्षतारोपणम् प्रयोग: अथ गृहप्रवेशनीयहोम: विवाहचतुर्थदिनकृत्यम् ( ऐरिणीदानम् ) लक्ष्मीपूजनम् मंडपोद्वासने अथ सत्येनोत्तभितेति विवाहसूक्तम् विवाहमंगलाष्टकम् ऋक्चवेत्यादि अक्षतारोपणमंत्रा: पारित्वेत्यादि सूत्रवेष्टनमंत्रा: आयुष्यवर्चस्यमित्यादि भूषणधारणमंत्रा: अविधवेत्यादि आशीर्वचनमंत्रा: अथ औपासनाख्य: सायंप्रातर्होमनिर्णय: प्रयोग: प्रातरौपासनहोमे विशेष: सभार्यस्यप्रवासेप्रसक्ते अग्निरमारोपविधि: अग्ने: प्रत्यवरोहणम् ( पुनरवतरणम् ) गृहवप्रवेशनिर्णय: विचार: अथ कन्यावैधव्ययोगपरिहारोपाय: विधानम् अथ मृतभार्यात्वदोषपरिहारोपाय अथ द्वितीयतृतीयविवाह निर्णय: प्रयोग: विचार: अथ गर्भाधानसंस्कार निर्णय: ‘ संस्कार ’ हे केवळ रूढी म्हणून करण्यापेक्षां त्यांचे हेतू जाणून ते व्हावेत अशी अनेकांची इच्छा असते. ज्यावेळीं एखाद्या घरांमध्यें शुभकार्य असते त्यावेळीं या गोष्टी सविस्तर माहीत असल्यास कार्य सुव्यवस्थित पार पडते असा अनुभव आहे. Tags : poojasanskarvidhiपूजाविधीसंस्कार अथ गर्भाधानसंस्कार निर्णय: Translation - भाषांतर ॥ तदुपयोगितयाप्रथमरजोदर्शनेदुष्टमासादिनिर्णीयते - तत्रचैत्रज्येष्ठाषाढभाद्रपदकार्तिकपौषमासा दुष्टा:, प्रतिपद्रिक्ताष्टमीषष्ठीद्वादशीपंचदश्योs निष्टफ़लास्तिथय: तथा रविभौममंदवारेषुभरणीकृत्तिकार्द्राश्लेषामघापूर्वात्रयविशाखाज्येष्ठानक्षत्रेषु विष्कंभगंडातिगंडशूलव्याघातवज्रपरिघपूर्वार्धं व्यतीपातवैधृतियोगेषु विष्टयां ग्रहने रात्रिसंध्यापराण्हकालेषु निद्रायांजीर्णरक्तनीलचित्रवस्त्रेषु नग्नत्वे परगृहपरग्रामेषु अल्पाधिकनीलादिरक्तत्वेचा निष्टफ़लं ॥ संमार्जनी काष्ठतृणाग्निशूर्पान्हस्तेदधानाकुलटास्यात् ॥ वस्त्रेविषमारक्तबिंदव: पुत्रफ़ला: समा: कन्याफ़ला: ॥॥ अथप्रथमर्तौं अक्षतैरासनंकृत्वातत्रतामुपविश्यपतिपुत्रवत्य: स्त्रियोहरिद्रा कुंकुमगंधपुष्पस्त्रकूतांबूलादितस्यै दत्वादीपैर्नीराज्य सदीपालंकृतेगृहेतां वासयेय:सुवासिनीभ्योगंधादिकंलवणमुद्रादिचदद्यात् ॥॥ अथसर्वर्तुसाधारणनियम: ॥ त्रिरात्रमस्पृश्याभूत्वाअभ्यंगांजनस्नानदिवास्वापाग्निस्पर्श दंतधावन सूर्याद्यवलोकन भूमौरेखाकरणंच वर्जये दध: शयीत अंजलिनाताम्रलोहपात्रेण वा जलंनपिबेत् याखर्वपात्रेणजलं पिबति तस्या:खर्व:पुत्र: नखनिकृतने कुनस्वीपुत्र:पर्णेनपानेउन्मत्तइतिद्वितीया दिषु ऋतुषु प्रवास गंधमाल्यादिधारण तांबूल गोरसभक्षण पीठाद्यारोहणंवर्जयीत् मृन्मयेआयसेभूमौवाभुंजीत ग्रहणादिनिमित्तकस्नानप्राप्तौनोदके मज्जनरूपंस्नानं किंतुपात्रांतरितजलेनस्नात्वा न वस्त्रपीडनं कुर्यान्नान्यद्वासश्च धारयेत् एवंमृताशौचादिनिमित्तकस्नानप्राप्तावपि ॥॥ एवंत्रिदिनंस्थित्वाचतुर्थेहनि शुद्ध्यंते शुभेदिनेदुष्टरजोदर्शनप्रयुक्तां शौनकोक्तांभुवनेश्वरीशांतिंविधाय गर्भाधानंकार्यं तत्रप्रथमऋतुगमनंगर्भा धानहोमंकृत्वागृह्याग्नौ कार्यं ॥ औपासनाग्निविच्छेदे प्रायश्चित्तपूर्वकं पुन:संधानविधिनाग्निमुत्पाद्य तत्रकार्यं ॥॥गर्भाधानांगहोमाकरणेप्रायश्चित्तमाह पारिजातेआश्वलायन: - गर्भाधान स्याकरणात्तस्यांजातस्तु दुष्यति कृत्वातुगांद्विजेदत्वाकुर्यत्पुंसवनंपति: ॥ ॥ऋतुकालस्तु आर्तवदर्शनात्षोडशरात्रं ज्ञ्य: अत्रमनु: - ॥ ऋतु:स्वाभाविक: स्त्रीणांरात्रय:षोडश स्मृता: ॥ तासामाद्याश्चतस्त्रस्तु निंदितैकादशीतथा ॥ त्रयोदशीचशेषा:स्यु:प्रशस्तादशरात्रय: ॥ अत्रचतुर्थदिवसोनिषेधेपिकैश्चिदगृहीतोपिवर्तते तथाचमहाभारतोक्ति: - स्नातांचतुर्थदिवसेरात्रौगच्छेद्विचक्षण: तथामदनरत्नेदेवलोक्ति: - तस्मात्त्रिरात्रंचांडालींपुष्पितांपरिवर्जयेत् अत्रिसंहिताच - प्रथमेsहनिचांडालीद्वितीयेब्रह्मघातकी तृतीयेरजकी प्रोक्ताचतुर्थेsहनिशुध्यति ॥ अत्रयद्यपिचतुर्थदिवसोगृहीतस्तथापिसवर्थारजोनिवृत्तौज्ञेय: अवशिष्टदिनेषुपुत्रार्थिनासमदिनेषु कन्यार्थिना विषमदिनेषुगमनंकार्यं तथाहेमाद्रौशंखोक्ति: - युग्मासुपुत्राजायंतेस्त्रियोयुग्मासुरात्रिषु ॥॥ शिवरहस्ये - दिवाजन्मदिनेचैव नकुर्यान्मैथुनंव्रती ॥ श्राद्धंदत्वाच भुकूत्वाच श्रेयोर्थीनचपर्वसु ॥ एवंअष्टमीचतुर्दशीजन्मनक्षत्रसंध्याकालेषुस्त्रीगमनंकार्यं द्वेषादिनाऋतावगमनेदोषमाह पाराशर: - ऋतुस्नातांतुयोभार्यांसन्निधौनोपगच्छति ॥ घोरायांभ्रूणहत्यायांपच्यतेनात्रसंशय: ॥ ऋतुकालेनिषिद्धदिनप्राप्तिश्चेत् उत्तररात्रौगमनंकार्यं रोगादिनागमनाभावेअदोष: युत्तुमिताक्षराकारेणोक्तंऋतौश्राद्धदिनेपिगच्छतोनदोषइत्यूक्तंतत्तु षोडशदिनेषुत दितरकालासंभवविषयम् ॥ प्राग्रजोदर्शनात्पत्नीं नेयादूगत्वापतत्यध: ॥ व्यर्थीकारेणशुक्रस्यब्रह्महत्यामवाप्नुयात् ॥ इतिऋतुकालोपयोगिगमनागमन विवेक उक्त: ॥ N/A References : N/A Last Updated : May 24, 2018 Comments | अभिप्राय Comments written here will be public after appropriate moderation. Like us on Facebook to send us a private message. TOP