बीजम् [bījam] 1 Seed (fig. also), seedcorn, grain; अरण्य- बीजाञ्जलिदानलालिताः
[Ku.5.15;] बीजाञ्जलिः पतति कीटमुखावलीढः
[Mk.1.9;] [R.19.57;] [Ms.9.33.] A germ, element.
Origin, source, cause; बीजप्रकृतिः
[Ś.1.1] (v. l.).
Semen virile; यदमोघमपामन्तरुप्तं बीजमज त्वया
[Ku.2.5,6.] The seed or germ of the plot of a play, story &c.; see
[S. D.318.] Marrow.
Algebra.
The mystical letter forming the essential part of theMantra of a deity.
Truth, divine truth.
A receptacle, place of deposit.
Calculation of primary germs.
Analysis.
The position of the arms of a child at birth.
-जः The citron tree. (बीजाकृ means
To sow with seed; व्योमनि बीजाकुरुते
[Bv.1.98.] To plough over after sowing). -Comp.
-अक्षरम् the first syllable of a Mantra.
-अङ्कुरः a seed-shoot, first shoot; अपेक्षते प्रत्ययमुत्तमं त्वां बीजाङ्कुरः प्रागुदयादिवाम्भः
[Ku.3.18;] [Pt.1.223.] (-रौ) seed and sprout. ˚न्यायः the maxim of seed and sprout; see under न्याय.
-अङ्घ्रिकः a camel.
-अध्यक्षः an epithet of Śiva.
-उपहारिणी a witch.
-अम्लम् the fruit of Spondias Magnifera (Mar. कोकंबी).
-अर्थ a. a. desirous of procreation.
-अश्वः a stallion.
-आढ्यः, -पूरः, -पूरकः the citron tree. (-रम्,
-रकम् the fruit of citron.
-उत्कृष्टम् good seed; अबीज- विक्रयी चैव बीजोत्कृष्टं तथैव च
[Ms.9.291.] -उदकम् hail.-उप्तिः f. sowing seed. ˚चक्रम् a kind of astrological diagram for indicating good or bad luck following on the sowing of seed.
-कर्तृ m. m. an epithet of Śiva.
-कृत् a. a. producing semen. (-n.) an aphrodisiac.
कोशः, कोषः the seed-vessel.
the seed-vessel of the lotus. (-शी) a pod, legume.
-क्रिया algebraic operation or solution.
गणितम् analysis of primary causes.
the science of Algebra.
N. N. of the 2 nd part of सिद्धान्तशिरोमणि.-गर्भः Trichosanthes Dioeca (Mar. पडवळ).
-गुप्तिः f. f. a pod, legume.
-दर्शकः a stage-manager.
-द्रव्यम् primary or original matter.
-धान्यम् coriander (Mar. धने).-निर्वापणम् sowing seed.
-न्यासः making known the germ of the plot of a play.
-पादपः Semecarpus Anacardium (Mar. बिब्बा).
-पुरुषः the progenitor of a family.
-पुष्पः, -पूरणः the citron tree;
[Rām.2.91.3.] -पुष्पिका Andropogon Saccharatus (Mar. जोंधळा, ऊंस).-पेशिका the scrotum.
-प्रदः a procreator, generator.-प्रभावः the power of the seed; यस्माद्बीजप्रभावेण तिर्यग्जा ऋषयोऽभवन्
[Ms.1.72.] -प्ररोहिन् a, growing from seed.-प्रसूः the earth.
-फलकः the citron tree.
-मतिः f. f. a mind capable of analysis, the power of penetrating into the very first principles.
-मन्त्रः a mystical syllable with which a Mantra begins.
-मातृका the pericarp of a lotus.
-मात्रम् only as much as is required for seed (for the preservation of a family).
-रत्नम् a kind of seed.
-रुहः grain, corn.
वपनम् a field.
the act of sowing seed.
-वरः a kidney-bean (Mar. उडीद).
वापः a sower of seed; an agriculturist (कृषीवल); कालं प्रतीक्षस्व सुखोदयस्य पङ्क्तिं फलानामिव बीजवापः
[Mb.3.34.] 19.
sowing seed.
-वाहनः an epithet of Śiva.
-सूः The earth.
-सेक्तृ m. m. a procreator, progenitor; cf.
[Ms. 9.51] (com.)
-स्नेहः the Palāśa tree (Mar. पळस).-हरा,
-हारिणी a witch.