एक तूं ही निरंकार (१५१)
एक ज्योत निर्मित हे सारे सर्व पसारा त्याचा हा ।
एकाने या सर्व व्यापिले परि तयाहुन म्यारा हा ।
अंगसंग सर्वाच्या हाची अन सर्वाचा हा वाली ।
या एकाच्या भवती पाहे जग सारे घिरट्या घाली ।
या सृष्टीतील कणा कणांचा बनून आहे जो आधार ।
हेच गुन्ह आहे या प्रभुचे ज्याचा शोध करी संसार ।
जरी जाणणे रहस्य याचे शरण जाय तू सदगुरुला ।
त्याची चरळधुळी घेऊनी सोडी तू अभिमानाला ।
अलख निरजन अंतर्यामी यास जाणता पुर्ण गुरु ।
म्हणे 'अवतार' पूर्ण गुरुवीण अशक्य जाणे पैल तीरू ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५२)
असे महल बाळूच्या वरती राहतोस तु ज्यामाजी ।
खेळ हा सारा एक थेंबाचा समजतोस तू काया जी ।
असे खेळणे ते मातीचे समजतोस चंद्रासम तू ।
मूर्ख मानवा राख घेऊनी सोडून दिधले सुवर्ण तू ।
नकोस गर्व करू तू याचा सुंदर मोहक रुपाचा ।
त्यांत प्रभुचा अंश विराजे आवडता जो सकलांचा ।
रुप तुझे आणिक जवानी सर्वच ही आहे माया ।
होऊ नको तू मगरुर यांनी आहे ही ढळती छाया ।
प्राप्त करुनी गुरुकृपा जो मान आपुला मिटवीतो ।
म्हणे 'अवतार' अती पावन तो अभिमानाला घालवीतो ।
*
एक तू ही निरंकार (१५३)
अती श्रेष्ठ तो आहे जगती आणिक तया मिळे सन्मान ।
संत जनांची सेवा करुनी जाय मिटूनी ज्याचा मान ।
जो नर जगती सर्वापुढती विनम्र होऊनी चालतसे ।
उच्च तोच सर्वाहुनी जाणा अती उत्तम अती श्रेष्ठ असे ।
पायधुळीं या संतजनांची लावील जो मस्तकावरी ।
पुज्य होय तो जगतामाजी मूल्य तया प्रभु दरबारी ।
जो नर त्यागी दुर्गुण सारे धारण करील पावनता ।
जात पातीचे सोडून झगडे मातीला तो एक मानवता ।
बुद्धीमान तो सेवक जाणा समान सुख दुःखी राहे ।
'अवतार' समर्पण होऊन त्याला प्रभु मर्जीने जो राहे ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५४)
सन्मुख सदा हरिला पाहे याहुन उत्तम धर्म नसे ।
साधुजनांची सेवा करणे याहुन उत्तम कर्म नसे ।
जो संतांच्या सेवेसाठी अर्पण धन संपती करी ।
समजावा तो निजमनीचा मळ धुऊनी साफ करी ।
सदगुरुच्या उपदेशाहुनी नाही थोर दुजी वाणी ।
अर्पण करने मनास आपुल्या बलिदान ना याहुनी ।
विसर प्रभुचा होय न जेधे पवित्र स्थळ ते थोर जगी ।
थोर असे ती भक्ती जगती मान्य असे जी गुरुलागी ।
जीवनात आचरुनी अपुल्या त्यानंतर जो करी प्रचार ।
तन मन धन मी ऐशा भक्तां अर्पण करीन म्हणे 'अवतार' ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५५)
स्वामी जो सर्‍या जगताचा जो आहे रक्षण कर्ता ।
त्यावर प्रेम जयाचे नाही शुन्य तयाचे बुद्धीमत्ता ।
रिद्धी सिद्धी अन वन निधी सेवेन ज्याच्या मिळती ।
भूलुन मायेमाजी प्राणी त्या हरिला विसरुनी जाती ।
घटघटवासी हाची स्वामी सदैव समीप जो आहे ।
सारे जग हे तया विसरले जो याचा जनीता आहे ।
कृपाप्रसादे आम्हा ज्याच्या मान मिळे ठायी ठायी ।
अंतकाळी जो राहील संगे मिळेल मान हरि द्वारी ।
जगवासी विसरूनी याला व्यर्थची समया दवडीती ।
'अवतारी' गुरु जर करील कृपा राहील तरीच हरि चित्ती ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५६)
मानव काया असे परंतु कर्म करितो पशु समान ।
छल कपटातच गढुन गेला रात्रंदिन जसे सैतान ।
उज्वल वसने अंगावरती मैल साचला असे मनी ।
परि ढोंगे हे लपणे नाही यत्‍न जरी केले कोणी ।
वरुन त्यागी आतुर भोगी वेष असा धारण केला ।
भवसागर हा तरेल कैसा गळ्यात धोंडा अडकविला ।
काम श्‍वान त्य अमनी बैसला भुके अन ललकार करी ।
मुखी नाम परी कुटील मानसी सैतानापरी काम करी ।
स्वतः हरिने येऊन ज्याच्या केला वास मनामाजी ।
'अवतार' म्हणे की मानव तोची एकरूप झाला सहजी ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५७)
मिथ्या सृष्टी मिथ्या नगरी मिथ्या राजा अन संसार ।
मिथ्या सारे संग सोयरे मिथ्या सर्व असे परिवार ।
मिथ्या सारे खाणे पिणे मिथ्या आहे ऐष आराम ।
मिथ्यामाजी गुंतुन जग हे मिथ्या करिती सारे काम ।
मिथ्या सोने मिथ्य चांदी मिथ्या आशा अहंकार ।
मिथ्या माय मिथ्या छाय मिथ्या हा सारा संसार ।
मिथ्या श्‍वासाचा घट आहे ज्यावर करिशी प्रीत अपार ।
कारभार तव खोटा सारा मिथ्या सारे तव भंडार ।
मिथ्या सारे महाल माड्या ज्यावर करिसी तू अभिमान ।
'अवतार' हे सारे आहे मिथ्या ठेवीशील तु ज्यावर ध्यान ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५८)
सत्य एकची जाणावे जे गुरुदर्शन आहे सत्य ।
महिमा गाणे एक प्रभुची चिंतन करणे हे सत्य ।
सत्य प्रभुची रचना सत्य निरंकार स्वयं सत्य ।
प्रेम गुरुशी करणे सत्य सदगुरु हा आहे सत्य ।
संगती सत्य पूर्ण गुरुची सत्य असे याचा दरबार ।
स्वामी सकळजनांचा सत्य सत्य एक आहे करतार ।
सत्य गुरुमंदिर जगी या सत्य गुरुपुजा सत्कार ।
ज्याने या सत्यास जाणीले सत्य असे त्याच व्यवहार ।
या सत्याला जाणिले सत्य असे त्याचा व्यवहार ।
या सत्याला प्राप्त करी तो असत्य जवळी न ये कदा ।
म्हणे 'अवतार' पुर्ण गुरुवीण कुणा न गवसे सत्य कदा ।
*
एक तूं ही निरंकार (१५९)
रूखी सुखी कच्ची पक्की मिळेल ते सेवन करीतो ।
पावन त्याचे खाणे पिणे नाम जो या प्रभुने घेतो ।
जुनी फाटकी वसने घाली चालतसे उघड्या पायी ।
शुभी खाणे पोषाख तयाचा श्रीहरीचे जो गुण गाई ।
धनी व मानी असून जगती सेवन उत्तम अन्न करी ।
स्मरण परी ना करी प्रभुचे जीवन त्याचे पशु परी ।
स्मरण परी ना करी प्रभुचे जीवन करी पेय्यें नाना ।
व्यर्थ तयाचे खाणे पिणे जो नर रीता नामावीना ।
समक्ष हरिला पाहून ज्याने क्षणभर याला आठविला ।
'अवतार' म्हणे ऐका संतानो काळावे भय ना त्याला ।
*
एक तूं ही निरंकार (१६०)
अविचारे कटुवचन बोलसी मधुर कधी ना येती बोल ।
हिर्‍यासारखा जन्म तुझा हा कां करिसी तू मातीमोल ।
राम उभा असता सामोरी परी नेत्र ना उघडीशी ।
खोटी असे तव सारी करणी खोट्याचा सौदा करिशी ।
दुसर्‍याला तू तुच्छ मानीशी कळे न काही तुझे तुला ।
मना अंतरी नसतां प्रीती राम भेटणे नाही तुला ।
ओळखल्यावीण निरंकार हा यम फांसी चुकणे नाही ।
निजधामी ना मिळे ठिकाणा ज्ञान तयाचे जर नाही ।
काय सांगशी यम दरबारी वही तुझी आहे कोरी ।
म्हणे 'अवतार' ऐक मानवा व्यर्थ भार वाहशी शिरी ।