मराठी मुख्य सूची|मराठी साहित्य|अभंग संग्रह आणि पदे|निवडक अभंग संग्रह|
मदालसा

मदालसा

मदालसा


उपदेश मदालसा देहो निर्मिला कैसा । आलासी कवण्या वाटां मातेचियां गर्भवासा ।
जो पंथ वोखटा रे पचलासी कर्मकोठा । अविचार बुद्धि तुझी पुत्रराया अदटा ॥१॥
पयें दे मदालसा सोहं जो जो रे बाळा । निजध्यानीं निज पा रे लक्ष लागो दे डोळा ।
निज तें तूं विसरलासी होसी वरपडा काळा ॥२॥
नवमास कष्टलासी दहाव्यानें प्रसुत झाली । येतांचि कर्मजाड तुझीमान अडकली ।
आकांतु ते जननीये दु:ख धाय मोकली । स्मरे त्या हरिहरा ध्यायीं कृष्णमाउली ॥३॥
उपजोनि दुर्लभु रे मायबापा झालासी । वाढविती थोर आशा थोर कष्टी सायासी ।
माझें  माझें म्हणोनिया झणी वायां भुललासी । होणार जाणार रे जाण नको गुंफ़ो भवपाशीं ॥४॥
हा देहो नाशिवंत मळमुत्राचा बांधा । वरी चर्म घातलें रे कर्म कीटकाचा सांदा ।
रवरव दुर्गंधी रे अमंगळ तिचा बांधा । स्मरे त्या हरिहरा शरण जाई ऎसा ॥५॥ 
या देहाचा भरंवसा पुत्रा न धरावा ऎसा । माझें माझें म्हणोनियां बहु दु:खाचा वळसा ।
बहुत ठकियेले मृगजळाच्या आशा । तृष्णा ते सांडुनियां योगी गेले वनवासा ॥६॥
या पोटाकारणें रे काय न करिजे एक । या लागीं सोय धरी रे तिहीं भुलविले लोक ।
ठायींचे नेमियेलें त्याचें आयुष्य भविष्य । लल्लाटीं ब्रम्हारेखा नेणती तें ब्रम्हादिक ॥७॥
जळींचीं जळचरें रे जळीचिया रमती । भुललीं तीं बापुडीं रे ते कांहीं नेणती ।
जंव नाहीं पुरली रे त्यांची आयुष्यप्रात्पी । वरि घालुनि भोंवरा जाळ बापा तयातें गिवसिती ॥८॥
पक्षिणी पक्षिया रे निरंजनीं ये वनीं । पिलिया कारणें रे गेली चराया दोन्ही ।
अवचिती सांपडली रे पारधिया लागुनी । गुंतुनियां मोहोपाशीं प्राण त्याजिती दोन्ही ॥९॥
मृग हा चारिया रे अतिमानें सोकला । अविचार बुद्धि त्याची परतोनि मागुता आला ।
तंव त्या पारधियानें गुणीं बाणु लाविला । आशा रे त्यजुनियां थिता प्राणा मुकला ॥१०॥
अठराभार वनस्पती फ़ुली फ़ळी वोळती । बावी त्या पोखरणी नदी गंगा वाहती ।
ज्या घरीं कुलस्त्रिया राज्य राणीव संपत्ती । हें सुख सांडुनियां कासया योग सेविती ॥११॥
हे सुख सांडूनियां कोण फ़ळ तयासी । कपाट लंघुनियां योगी ध्याती कवणासी ।
योग तो सांग मज कवण ध्यान मानसी । सर्वत्र गोविंदु रे ह्र्दयी ध्यायीं ह्र्षीकेशी ॥१२॥
इतुकिया उपरी रे पुत्रा घेई उपदेशु । नको भुलो येणें भ्रमें जिवित्वाचा होईल नाशु ।
क्षीरा नीरा पारखी रे परमात्मा राजहंसु । निर्गूण निर्विकार पुत्रा सेवी ब्रम्हरसु ॥१३॥
इतुकिया उपरी रे पुत्र मातें विनविता झाला । संसार सोहळा थोर कष्टी जोडला ।
पंचभुतें निवती येथे म्हणोनि विश्रामु केला । वोखटा गर्भवासु कणवा कार्या रचिला ॥१४॥
गर्भीची यातना रे पुत्रा ऎके आपुल्या कानीं । येतों जातां येणें पंथें सांगाती नाहीं रे कोणीं ।
अहंभावो प्रपंचु पुत्रा सांडी रे दोन्ही । चौर्‍यांशी जीवयोनी प्रवर्तले मुनिजन तत्क्षणीं ॥१५॥
वाहातां महापुरीं रे पुत्रा काढिले तुज । राक्षिलासी प्रसिद्ध सापडलें ब्रम्हबीज ।
मग तुज ओळखी नाहीं कां रे नेणसी निज । आपेंआप सदगुरु कृपा करील सहज ॥१६॥
उपजत रंगणा रे पुत्रा तुवां जावें वना । बैसोनि आसनीं रे पाहे निर्वाणीच्या खुणा ।
प्राणासी भय नाहीं तापत्रयाचाराणा । मग तुज सौरसु पाहा रे परब्रम्हिच्या खुणा ॥१७॥
बैसोनी आसनी रे पुत्रा दृढ होई मनीं । चेतवी तुं आपणापें चेतविते कुंडलिनी ।
चालतां पश्र्चिम पंथें जाई चक्र भेदुनी । सतरावी जीवनकळा पाहे आत्मा हा चिंतुनी ॥१८॥
मग तूं देखसी त्रिभुवन स्वर्ग मृत्यु पाताळ । नको भुलों येंणें भ्रमें सांडीं विषय पाल्हाळ ।
आपणापें देखपा रे स्वरुप नाहीं वेगळें । परमात्मा व्यापकु रे पाहा परब्रम्हा सांवळें ॥१९॥
इतुकिया उपरी रे पुत्रा ते विनवी जननी । परियेसी माउलिये सन्तोषलों तत्क्षणीं ।
इंद्रायणी महातटीं विलासलों श्रीगुरुचरणीं । बोलियेले ज्ञानदेवो सन्तोषलों वो मनीं ॥२०॥
*
श्रीगुरु देवराया प्रणिपातु जो माझा । अनादि मूळ तूंचि विश्‍वव्यापक बीजा ।
समाधि घेई पुत्रा स्वानंदाचिया भोजा । पालखी पहुडलिया नाशिंवत रे माया ॥१॥
जाग रे पुत्रराय जाई श्रीगुरुशरण । देह तूं व्यापिलासी चुकवी जन्ममरण ।
गर्भवासु वोखटा रे तेथें दु:ख दारुण । सावध होई कां रे गुरुपुत्र तूं सुजाण ॥२॥
मदालसा म्हणे पुत्रा ऎक बोलणें माझे । चौर्‍यांशी घरामाजी मन व्यामुळ तुझें ।
बहुत सिणतोसि पाहतां विषयासीं वांझे । जाण हें स्वप्नरुप येथें नाहीं बा दुजें ॥३॥
सांडी रे सांडी बाळा सांडी संसारछदु । माशिया मोहळ रे रचियेला रे कंदु ।
झाडुनि आणिखी नेला तया फ़ुकटचि वेधु । तैसी परी होईल तुज उपदेशें आनंदु ॥४॥
सत्व हे रज तम तुज लाविती चाळा । काम क्रोध मद मत्सर तुज गोविती खेळा ।
यासवें झणें जासी सुकुमारा रे बाळा । अपभ्रंशी घालतील मुकशील सर्वस्वाला ॥५॥
कोसलियानें घर सुदृढ पैं केलें । निर्गमु न विचारिता तेणें सुख मानियेलें ।
झालें रे तुज तैसें यातायाती भोगविलें । मोक्षव्दार चुकलासी दृढकर्म जोडलें ॥६॥
सर्पे पै दर्दुर धरियेला रे मुखीं । तेणेंहि रे माशी धरियेली पक्षी ।
तैसा नव्हे ज्ञानयोगु आपाअपणातें भक्षी । इंद्रियां घाली पाणी संसारी होई रे सुखी ॥७॥
पक्षिया पक्षिणी रे निरंजनीं ये वनीं । पिलिया कारणें रे गेली चराया दोन्ही ।
मोहोजाळें गुतली रे प्राण दिधले टाकुनी । संसार दुर्घट हा विचारु पाहे परतुनी ॥८॥
जाणत्या उपदेशु नेणता भ्रांती पडिला । तैसा नव्हे ज्ञानप्रकाशु ज्ञानदेवो अनुवादला ।
अनुभवी गुरुपुत्रा तोचि स्वयें बुझाला । ऎक त्या उद्धरणा गायक सहज उद्धरला ॥९॥

N/A

N/A
Last Updated : January 23, 2008

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP