Dictionaries | References

पुष्

   { puṣ }
Script: Devanagari

पुष्

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English |   | 
पुष्   1.cl. 4. P.पुष्यति, to divide, distribute, xxvi, 106">[Dhātup. xxvi, 106] (v.l. for व्युष्q.v.)<br>पुष्   2.cl. 1. P. (xvii, 50">[Dhātup. xvii, 50] ) पोषति (trans.), only, [Nir. x, 34] ; cl. 4. P. (xxvi, 73">[Dhātup. xxvi, 73] ) पु॑ष्यति (trans. and intrans.; mc. also, [A.] °ते), [RV.] &c. &c.; cl. 9. P. (xxxi, 57">[Dhātup. xxxi, 57] ) पुष्णाति (trans.), [MBh.] ; [Kāv.] &c. (pf.पुपो॑ष, पुपुष्यास्, [RV.] ; aor.अपुषत् or अपोषीत्Gr.; Pot.पुषेयम्, [RV.] ; Prec.पुष्यासम्, °स्म, [Br.] ; fut.पोषिष्यति, पोक्ष्यति;पोषिता, पोष्टाGr.; Pass.पुष्यते, [Kāv.] ; aor.अपोषिGr.; inf.पुष्य॑से, ---13--- ),
to be nourished (with instr.e.g.भार्यया, xiii, 4569">[MBh. xiii, 4569] ),
to thrive, flourish, prosper (also with पो॑षम्, पुष्टिम् or वृद्धिम्), [RV.] ; [AV.] ; [VS.] ; [ŚBr.] (rarely in later language e.g.[MBh.] [see above], and sometimes in [Bhaṭṭ.] , where also 3 sg.पुष्यति-तराम्);
to cause to thrive or prosper, nourish, foster, augment, increase, further, promote, fulfil (e.g. a wish), develop, unfold, display, gain, obtain, enjoy, possess, [RV.] &c. &c.:
Caus.पोष॑यति (aor.अपूपुषत्Gr.), to rear, nourish, feed, cause to thrive or prosper, [RV.] &c. &c.;
to cause to be reared or fed by (instr.), [Śak.] :
Desid.पुपोषिषति, पुपुषिथति, पुपुक्षतिGr.:
Intens.पोपुष्यते, पोपोष्टि, ib.<br>पुष्  mfn. 3.mfn. (ifc.) nourishing, causing to thrive (cf.विश्व-प्°) showing, displaying, 32.">[Śiś. x, 32.] <br>

पुष्

The Practical Sanskrit-English Dictionary | Sanskrit  English |   | 
पुष् [puṣ]   1, 4, 9 P. (पोषति, पुष्यति, पुष्णाति, पुष्ट or पुषित)<br>   To nourish, foster, rear, bring up, nurture; तेनाद्य वत्समिव लोकममुं पुषाण [Bh.2.46;] पुष्णामि चौषधीः सर्वाः [Bg.15.] 13; [Bk.3.13;17.32.] <br>   To support, maintain, bear,<br>   To cause to thrive or grow, unfold, develop, bring into relief; पुपोष लावण्यमयान् विशेषान् [Ku.1.25;] [R.3.32;] न तिरोधीयते स्थायी तैरसौ पुष्यते परम् [S. D.3.] <br>   To increase, augment further, promote, enhance; पञ्चानामपि भूताना- मुत्कर्षं पुपुषुर्गुणाः [R.4.11;9.5.] <br>   To get, possess, have, enjoy; विमुक्तः संकल्पः किमभिलषितं पुष्यति न ते [Bh.3.34.] <br>   To show, exhibit, bear, display; वपुरभिनवमस्याः पुष्यति स्वां न शोभाम् [Ś.1.19;] [Ku.7.18,78;] [R.16.58;] 18.32; न हीश्वरव्याहृतयः कदाचित् पुष्णन्ति लोके विपरीतमर्थम् [Ku.3.63;] सूर्यापाये न खलु कमलं पुष्यति स्वामभिख्याम् [Me.82.] <br>   To be increased or nourished, thrive, prosper.<br>   To magnify, extol.<br>   To bud, bloom, blossom; पुष्यत्- पुष्करवासितस्य पयसो गण्डूषसंक्रान्तयः ---13--- [Māl.9.34.] <br>   To share, divide.<br>   To shine, beam, gleam; साधु साध्विति संहृष्टाः पुष्यमाणैरिवाननैः [Mb.12.58.26.] -Caus. or 1 U. (पोषयति-ते)<br>   To nourish, bring up, maintain &c.<br>   To increase, promote.<br>   To take care of, provide for.<br>   To put on, wear.<br>पुष् [puṣ]   a.<br>   nourishing.<br>   showing, displaying; योषितामतिमदेन जुघूर्णुर्विभ्रमातिशयपुंषि वपूंषि [Śi.1.32.] <br>

पुष्

संस्कृतम् (Sanskrit) WN | Sanskrit  Sanskrit |   | 

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP