Dictionaries | References

पुष्कल

   { puṣkala }
Script: Devanagari

पुष्कल     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
PUṢKALA I   A valiant soldier who fought on the side of Rāvaṇa. Hanūmān fought against this soldier fiercely. [Bhāga 2, Padma Purāṇa] .
PUṢKALA II   The youngest son of Bharata, son of Daśaratha. Māṇḍavī was the mother of Puṣkala. [Chapter 88, Vāyu Purāṇa] ;[Chapter 6, Brahmāṇḍa Purāṇa] ;[Chapter 4, Viṣṇu Purāṇa] ;[Chapter 11, Agni Purāṇa] . Details available about Puṣkala from Padma Purāṇa and Vālmīki Rāmāyaṇa are the following:
(1) Puṣkala was with Śatrughna when the latter served as the guardian of the horse in all the three aśvamedhayāgas conducted by Śrī Rāma. [Padma Purāṇa, Pātāla Khaṇḍa, Chapters 1 and 22] .
(2) He defeated Damana, son of Subāhu, while he was following the sacrificial horse. [Padma Purāṇa, Pātāla Khaṇḍa, Chapter 34] .
(3) He fought fiercely against the demons, Vidyunmālī and Ugradaṁṣṭra. [Padma Purāṇa. Pātāla Khaṇḍa, Chapter 34] .
(4) He fought against Rukmāṅgada and Vīramaṇi. [Padma Purāṇa, Pātāla Khaṇḍa, Chapter 41] .
(5) He was defeated by Lava who checked the progress of the sacrificial horse. [Padma Purāṇa, Pātāla Khaṇḍa, Chapter 61] .
(6) Puṣkala conquered the country of Gāndhāra and built there a city called Puṣkalāvatī alias Puṣkalāvata and made it his capital city. [Vālmīki Rāmāyaṇa, Uttara Kāṇḍa] .
(7) His wife's name was Kāntimatī. [Padma Purāṇa, Pātāla Khaṇḍa, Chapter 67] .

पुष्कल     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
noun  राम के छोटे भाई भरत के दो पुत्रों में से एक   Ex. पुष्कल का उल्लेख धार्मिक ग्रंथों में मिलता है ।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasپُشکل
kokपुष्कल
malപുഷ്കലൻ
marपुष्कल
oriପୁଷ୍କଳ
panਪੁਸ਼ਕਲ
tamபுஷ்கல்
noun  एक प्रकार की वीणा   Ex. श्यामा पुष्कल बजा रही है ।
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malപുഷ്കല
oriପୁଷ୍କଳ ବୀଣା
urdپُسکل
noun  एक असुर   Ex. पुष्कल का वर्णन पुराणों में मिलता है ।
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benপুষ্কল
kasپُشکَل
sanपुष्कलः
urdپشکل
See : सर्वोत्तम, मेरुपर्वत

पुष्कल     

पुष्कल n.  (सू. इ.) एक इक्ष्वाकुवंशीय राजा, जो दशरथपुत्र भरत के दो पुत्रों में से कनिष्ठ था । इसकी माता का नाम मांडवी था [वायु.८८] ;[ब्रह्मांड.३.६३.१९०] ;[विष्णु.४.४७] ;[अग्नि११.७-८,९,११-१२] । पद्म पुराण के पातालखंड में, राम दाशरथि के अश्वमेध यज्ञ का विस्तृत वर्णन प्राप्त हैं, जिससे इसकी शूरता की प्रचीति मिलती है [पद्म. पा.१-६८] । राम दाशरथि ने कुल तीन अश्वमेध यज्ञ किये । उन तीनों यज्ञ के समय, अश्व की रक्षा करने का काम शत्रुघ्न के साथ पुष्कल ने ही निभाया था [पद्म.पा.१.११०] इस कार्य में अनेक राक्षस एवं वीरों से इसे सामना करना पडा । सुबाहुपुत्र दमन को इसने परास्त किया [पद्म.पा.२६] । चित्रांग के साथ हुए युद्ध में, लिसने उसका वध किया [पद्म. पा.२७] । विद्युन्माली एवं उग्रदंष्ट्र राक्षसों से इसका भीषण युद्ध हुआ [पद्म.पा.३४] । रुक्मांगद एवं वीरमणि से भी इसका युद्ध हुआ था [पद्म.पा४१-४६] । अंत में लव ने राम का अश्वमेधीय अश्व रोक करा इसे पराजित किया [पद्म. पा.६१] । वाल्मिकी रामायण के अनुसार, पुष्कल ने गांधार देश जीत कर, उस देश में पुष्कलावती अथवा पुष्कलावत नामक नगरी की स्थापना की, एवं उसे अपनी राजधानी बनायी [वा.रा.उ.१०१.११] । पद्म के अनुसर इसकी पत्नी का नाम कांतिमती था [पद्म.पा.६७]
पुष्कल II. n.  (सू.इ.भविष्य.) एक इक्ष्वाकुवंशीय राजा मत्स्य कें अनुसार, यह शुद्धोदन राजा का पुत्र था । इसे सिद्धार्थ नामान्तर प्राप्त है [मत्स्य., २७२, १२] ; सिद्धार्थ देखिये । इसे ‘राहुल’, ‘रातुल’ एवं ‘लांगलिन्’ नामांतर भी प्राप्त थे ।

पुष्कल     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  रामाचो धाकटो भाव भरताच्या दोन पुतां मदलो एक   Ex. पुष्कलाचो उल्लेख धार्मीक ग्रंथांनी मेळटा
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasپُشکل
malപുഷ്കലൻ
marपुष्कल
oriପୁଷ୍କଳ
panਪੁਸ਼ਕਲ
tamபுஷ்கல்
noun  एके तरेची विणा   Ex. श्यामा पुष्कल वाजयता
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malപുഷ്കല
oriପୁଷ୍କଳ ବୀଣା
urdپُسکل
noun  एक राक्षस   Ex. पुष्कलाचें वर्णन पुराणांत मेळटा
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benপুষ্কল
kasپُشکَل
sanपुष्कलः
urdپشکل
See : मेरुपर्वत

पुष्कल     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
puṣkala a S pop. पुष्कळ a Much, many, abundant, copious.

पुष्कल     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
  पुष्कळ
  Much, many, abundant, copious.

पुष्कल     

मराठी (Marathi) WN | Marathi  Marathi
noun  रामचा छोटा भाऊ भरतच्या दोन पुत्रांपैकी एक   Ex. पुष्कलचा उल्लेख धार्मिक ग्रंथांत मिळतो.
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
kasپُشکل
kokपुष्कल
malപുഷ്കലൻ
oriପୁଷ୍କଳ
panਪੁਸ਼ਕਲ
tamபுஷ்கல்
noun  एक असुर   Ex. पुष्कलचे वर्णन पुराणांत मिळते.
ONTOLOGY:
पौराणिक जीव (Mythological Character)जन्तु (Fauna)सजीव (Animate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
benপুষ্কল
kasپُشکَل
sanपुष्कलः
urdپشکل
noun  एक प्रकारची वीणा   Ex. श्यामा पुष्कल वाजवत आहे.
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
Wordnet:
malപുഷ്കല
oriପୁଷ୍କଳ ବୀଣା
urdپُسکل
See : मेरु पर्वत

पुष्कल     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
पुष्कल  mfn. mf()n. (cf.पुष्क) much, many, numerous, copious, abundant, [MBh.] ; [Kāv.] &c.
rich, magnificent, full, complete, strong, powerful, excellent, best, [AV.] &c. &c.
loud, resonant, resounding, [MBh.] ; [Hariv.] ; [Pur.]
purified, [L.]
पुष्कल  m. m. (v.l.°कर) a kind of drum, [MBh.]
(in music) a Partic. stringed instrument
N. of शिव, [Śivag.]
of a son of वरुण, [L.]
of an असुर, [Hariv.]
of a ऋषि, [Cat.]
of a son of भरत, [R.]
of a बुद्ध, [Lalit.]
पुष्कल  n. m. of a तीर्थ (rather n.), [L.]
पुष्कल  m. m.pl.N. of, people, [MārkP.]
of the military caste in कुशद्वीप, [VP.]
पुष्कल  f. n. (ifc.f(). ) the bowl of a spoon, [Gṛhyās.] (v.l.°कर)
पुष्कल  n. n. a partic. measure of capacity (= 8 कुञ्चिs = 64 handfuls), [ĀpŚr.] Sch.
a partic. weight of gold, KātyŚr. Sch.
alms to the extent of 4 mouthfuls of food, [W.]
(rather m.) N. of mount मेरु, [L.]

पुष्कल     

पुष्कल [puṣkala] a.  a. [पुष्-कलच् किच्च; पुष्कसिध्मा˚ लच् वा [Tv.] ]
Much, copious, abundant; भक्षितेनापि भवता नाहारो मम पुष्कलः [H. 1.81;] प्रजां प्राप्नोति पुष्कलाम् [Ms.3.277;] [Pt.1.63.]
Full, complete; स्तुवन्ति त्वां स्तुतिभिः पुष्कलाभिः [Bg.11.21;] आविरासीद्यथा प्राच्यां दिशीन्दुरिव पुष्कलः [Bhāg.1.3.8.]
Rich, magnificent, splendid.
Excellent, best, eminent.
Near.
Loud, resonant, resounding.
लः A kind of drum.
An epithet of Śiva.
Of mount Meru.
लम् A particular measure of capacity = 64 handfuls.
Alms to the extent of four morsels of food.

पुष्कल     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
पुष्कल  mfn.  (-लः-ला-लं)
1. Excellent, eminent, chief, best.
2. Much, many
3. Full, filled, complete.
4. Near, approached.
5. Good, salutary.
6. Possessed of all good things.
7. Magnificent, splen- did.
8. Resounding, resonant.
 n.  (-लं) The mountain Meru.
 m.  (-लः)
1. The holy place Pushkara.
2. The son of Varuṇa. 3. A measure of eight Kunchis or sixty-four handfuls; in some places it means four times a double handful.
4. Alms to the extent of four mouthfuls of food.
E. पुष् to nourish, and कलच् Unādi aff.; otherwise पुष्कर as above, and interchanged
ROOTS:
पुष् कलच् पुष्कर
with .

पुष्कल     

See : प्रतिनादित

Related Words

पुष्कल   پُشکل   പുഷ്കലൻ   پُسکل   ପୁଷ୍କଳ   புஷ்கல்   mountain   পুষ্কল   પુષ્કલ   ਪੁਸ਼ਕਲ   mount   best   लांगलिन्   मेव   पौष्कल   पुष्कलावत   पुष्क   चित्रांग   कान्तिमती   exuberant   शुद्धोद   copious   तक्ष   plenty   राहुल   पारा   पुष्करम्   रुक्मांगद   rich   large   सिद्धार्थ   प्रसेनजित्   वीरभद्र   अत्रि   भरत   द्रोण   राम   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   نَزدیٖک   نَزدیٖکُک   نزدیٖکی   نَزدیٖکی   نزدیٖکی رِشتہٕ دار   نٔزلہٕ   نزلہ بند   نٔزلہٕ بَنٛد   نَژان   نَژر   نژُن   نَژُن   نَژناوُن   نَژنَاوُن   نَژُن پھیرُن   نَژُن گٮ۪وُن   نَژَن واجِنۍ   نَژن وول   نَژَن وول   نَژی   نَس   نِسار   نَساوُ   نساؤو   نس بندی   نَسبٔنٛدی   نس پھاڑ   نَستا   نستالیٖک   نسترنگ   نسترنٛگ   نستعلیق   نَستہِ روٚس   نَستہٕ سۭتۍ وَنُن   نَستہِ کِنۍ وَنُن   نَستِہ ہُںٛد   نستہِ ہُنٛد پھٮ۪پُھر   نستہِ ہٕنز أڑِج   نسخہ   نَسَری   نسل   نَسل   نَسٕل   نسل کش   نَسٕل کٔشی کَرٕنۍ   نسلی   نَسلی   نِسُنٛد   نَسہٕ نٲس   نُسِہنٛتاپنی مذۂبی کِتاب   نسوانی تہاجم   نٔسۍ   نٔسۍ آواز   نٔسۍ نٔے   نِسی   نِش   نِشٲنۍ   نِشٲنی   نِشا تیل   نشاد   نِشاد   نشان   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP