खलु

{ khalu }

Puranic Encyclopaedia

KHALU   A river of ancient India. [M.B. Bhīṣma Parva, Chapter 9, Stanza 28] .

A Sanskrit English Dictionary

खलु  n.  ind. (as a particle of asseveration) indeed, verily, certainly, truly, [R.]; [Śak.] &c.
(as a continuative particle) now, now then, now further, [RV. x, 34, 14]; [TS.] &c.; (as a particle in syllogistic speech) but now, = Lat. atqui [TBr.]; [ŚBr.] &c.
खलु   ([ is only exceptionally found at the beginning of a phrase; it is frequently combined with other particles, thus अ॑थ ख्°, उ ख्°, वै॑ ख्°, ख्° वै॑, = now then, now further, [TS.]; [TBr.]; [ŚBr.] &c.; in later Sanskṛt frequently does little more than lay stress on the word by which it is preceded, and is sometimes merely expletive; it is also a particle of prohibition (in which case it may be joined with the ind.p. [ खलु कृत्वा, ‘desist from doing that’] [Nir. i, 5][also °तम्] [Pāṇ. 3-4, 18]; [Śiś. ii, 70]); or of endearment, conciliation, and inquiry, [L.]; न खलु, by no means, not at all, indeed not, [R. &c.]])

The Practical Sanskrit-English Dictionary

खलु [khalu]   ind. A particle implying: (a)
Certainly, surely, verily, indeed; मार्गे पदानि खलु ते विषमीभवन्ति [Ś.4.15;] अनुत्सेकः खलु विक्रमालङ्कारः [V.1;] न खल्वनिर्जित्य रघुं कृती भवान् [R.3.51.] (b) Now, now then, now further; [Rv.1.34.14.]
Entreaty, conciliation ('pray'); न खलु न खलु बाणः सन्निपात्योयमस्मिन् [Ś.1.1;] न खलु न खलु मुग्धे साहसं कार्यमेतत् [Nāg.3.]
Inquiry; न खलु तामभिक्रुद्धो गुरुः [V.3.] (= किं अभिक्रुद्धो गुरुः); न खलु विदितास्ते तत्र निवसन्तश्चाणक्य- हतकेन [Mu.2;] न खलूग्ररुषा पिनाकिना गमितः साऽपि सुहृद्गतां गतिम् [Ku.4.24.]
Prohibition (with gerunds); निर्धारितेऽथ लेखेन खलूक्त्वा खलु वाचिकम् [Śi.2.7.]
Reason (for); न विदीर्ये कठिनाः खलु स्त्रियः [Ku.4.5.] (G. M. cites this as an illustration of विषाद or dejection); विधिना जन एष वञ्चितस्त्वदधीनं खलु देहिनां सुखम् 4.1.
खलु is sometimes used as an expletive.
Sometimes only to add grace to the sentence (वाक्यालङ्कार); [Bṛi. Up.1.3.6.]

Shabda-Sagara

खलु   ind.
1. A particle of prohibition.
2. An expletive.
3. An expres- sion of endearment or conciliation.
4. An expression indicating inquiry.
5. An expression of asseveration or ascertainment, (certainly, indeed.)
6. Only. खल् to gather, affix उ.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

adverb  प्रकृतम् एव।   Ex. भोः, विस्मृतवान् खलु भवतः नाम।

MODIFIES VERB:

कृ

ONTOLOGY:

रीतिसूचक (Manner) ➜ क्रिया विशेषण (Adverb)

SYNONYM:

नूनम् सत्यम् अर्थतः तत्वतः वस्तुतः अव्यलीकम् यथार्थम् तत्त्वेन यथातथम् यथार्थतः परमार्थतः अनुषत्यम् अञ्जसा अद्धा

Wordnet:

asm আচলতে

bd थारैनो

ben সত্যি সত্যি

guj ખરેખર

hin वाकई

kan ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ

kas پٔزۍ پٲٹھۍ , حٔقیٖقَتَن

kok खर्‍यांनीच

mal കലര്പ്പി ല്ലാതെ

mar खरेतर

mni ꯇꯁꯦꯡꯅ

nep साँच्चै

ori ବାସ୍ତବିକ

pan ਵਾਕਈ

tam உண்மையாக

tel వాస్తవంగా

urd واقعی , فی الواقع , حقیقتا , دراصل , درحقیقت , سچ مچ

See : अवश्यम्