प्रतिपत्तिः [pratipattiḥ] f. f.
Getting; acquirement, gain; चन्द्रलोक- प्रतिपत्तिः; स्वर्ग˚ &c.
Perception, observation, consciousness, (right) knowledge; वागर्थप्रतिपत्तये
[R.1.1;] तयोरभेदप्रतिपत्तिरस्ति मे
[Bh.3.99;] गुणिनामपि निजरूपप्रतिपत्तिः परत एव संभवति
[Vās.] Assent, compliance, acceptance; प्रतिपत्तिपराङ्मुखी
[Bk.8.95] 'averse from compliance, unyielding'.
Admission, acknowledgment.
Assertion, statement.
Undertaking, beginning, commencement.
Action, proceeding, course of action, procedure; वयस्य का प्रतिपत्तिरत्र
[M.4;] [Ku.5.42;] विषाद- लुप्तप्रतिपत्तिविस्मितं सैन्यम्
[R.3.4] 'which did not know what course of action to follow through dismay'.
Performance, doing, proceeding with; प्रस्तुतप्रतिपत्तये
[R.15.75.] Resolution, determination; कैकेय्याः प्रतिपत्तिर्हि कथं स्यान्मम वेदने
[Rām.2.22.16;] व्यवसायः प्रतिपत्तिनिष्ठुरः
[R.8.65.] News, intelligence; कर्मसिद्धावाशु प्रतिपत्तिमानय
[Mu.4;] [Ś.6.] Honour, respect, mark of distinction, respectful behaviour; सामान्यप्रतिपत्तिपूर्वकमियं दारेषु दृश्या त्वया
[Ś.4.17;7.1;] [R.14.22;15.12;] तत् कस्मादेतस्मिन् महानुभावे प्रतिपत्तिमूढा तिष्ठसि
[Nāg.1;] यत्स महानुभावो वाङ्मात्रेणापि अकृतप्रतिपत्तिः अदक्षिणेति मां संभावयिष्यति
[Nāg.2.] A method, means.
Intellect, intelligence.
Use, application.
Promotion, preferment, exaltation.
Fame, renown, reputation.
Boldness, assurance, confidence.
Conviction, proof.
A rite from which no advantage accrues.
The concluding portion of an action. (In Daṇḍaviveka, G. O. S.52,
[p.259,] it means punishment of an offence.)
Disposing of a matter or a thing which has served the purpose of something else; यद् येन प्रयोजनेन सम्बद्ध- मुत्पद्यते तत् तदर्थमेव न्याय्यम् । तस्यान्यत्र गमने प्रतिपत्तिरित्येतदुपपद्यते ŚB. on
[MS.4.2.19.] Also cf. यष हि न्यायो यदन्यत्र कृतार्थ- मन्यत्र प्रतिपाद्यत इति ŚB. on
[MS.4.2.22;] cf. also प्रतिपत्तिश्च विविक्तकरणेन उपकरोति ŚB. on
[MS.6.4.3.] Hence प्रतिपत्ति- कर्मन् means 'a mere disposal' (as opposed to अर्थकर्मन्); किं शाखाप्रहरणं प्रतिपत्तिकर्म उतार्थकर्मेति ŚB. on
[MS.4.2.1.] giving (दान); अपात्रे प्रतिपत्तिः;
[Mb.12.26.31;] दानवारि- रसिकाय विभूतेर्वश्मि तेऽस्मि सुतरां प्रतिपत्तिम्
[N.21.63.] Remedy (प्रतिविधान); प्रतिपत्तिं कां प्रत्यपद्यन्त मामकाः
[Mb.7.46.] 3. -Comp.
-दक्ष a. a. knowing how to act.
-पटहः a kind of kettle drum.
-पराङ्मुख a. a. obstinate, unyielding;
[Bk.] -प्रदानम् Conferring promotion.
-भेदः difference of view.
-विशारद a. a. knowing how to act, skilful, clever; वायव्यमभिमन्त्र्याथ प्रतिपत्तिविशारदः
[Mb.1.227.16.]