नायक

{ nāyaka }

बर'/बड़ो (Bodo) WN

   See : गाहाय फावखुंगुर

हिन्दी (hindi) WN

 noun  साहित्य आदि में वह पुरुष जिसका चरित्र किसी काव्य, नाटक, आदि में मुख्य रूप से आया हो   Ex. इस कहानी का नायक अंत में वीरगति को प्राप्त हो जाता है ।

HYPONYMY:

उपनायक

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

हीरो प्रधान पात्र सितारा स्टार अंगी

Wordnet:

asm নায়ক

bd गाहाय फावखुंगुर

ben নায়ক

guj નાયક

kan ನಾಯಕ

kas اداکار

kok नायक

mal നായകന്‍

mar नायक

mni ꯍꯤꯔꯣ

nep नायक

ori ନାୟକ

pan ਨਾਇਕ

tam நாயகன்

tel నాయకుడు

urd ہیرو , مرکزی کردار , ستارا , اسٹار

 noun  एक राग   Ex. नायक दीपक राग का पुत्र माना जाता है ।

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas نایَک

ori ନାୟକ ରାଗ

san नायकरागः

urd نایک

   See : नेता

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  जाचें चरित्र खंयच्याय काव्यांत, नाटकांत, बी मुखेल रुपान आयलां अशें पुरुशपात्र   Ex. हे काणयेचो नायक निमाणें हुतात्मो जाता

HYPONYMY:

उपनायक

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

हिरो नट

Wordnet:

asm নায়ক

bd गाहाय फावखुंगुर

ben নায়ক

guj નાયક

hin नायक

kan ನಾಯಕ

kas اداکار

mal നായകന്‍

mar नायक

mni ꯍꯤꯔꯣ

nep नायक

ori ନାୟକ

pan ਨਾਇਕ

tam நாயகன்

tel నాయకుడు

urd ہیرو , مرکزی کردار , ستارا , اسٹار

 noun  एक राग   Ex. नायकाक दिपक रागा पूत मानतात

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas نایَک

ori ନାୟକ ରାଗ

san नायकरागः

urd نایک

   See : फुडारी

A dictionary, Marathi and English

   5 See नाईक.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A chief, head, leader. In dramatic or amatory composition. The man; the husband or lover; as disting. from नायिका The female or mistress. The hero of a drama or poem.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  प्रमुख नट , हीरो ;
 ना.  अग्रणी , अधिनायक , कर्णधार , नेता , पुढारी , मुख्य , म्होरक्या .

मराठी (Marathi) WN

 noun  कथा, कादंबरी, नाटक, काव्य यातील मुख्य पुरुष पात्र   Ex. या नाटकातील नायक हा एक पत्रकार आहे.

HYPONYMY:

उपनायक

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

हिरो

Wordnet:

asm নায়ক

bd गाहाय फावखुंगुर

ben নায়ক

guj નાયક

hin नायक

kan ನಾಯಕ

kas اداکار

kok नायक

mal നായകന്‍

mni ꯍꯤꯔꯣ

nep नायक

ori ନାୟକ

pan ਨਾਇਕ

tam நாயகன்

tel నాయకుడు

urd ہیرو , مرکزی کردار , ستارا , اسٹار

 noun  एक राग   Ex. नायकला दीपक रागचा पुत्र मानले जाते.

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

kas نایَک

ori ନାୟକ ରାଗ

san नायकरागः

urd نایک

   See : राजगिधाड

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. संगीतशास्त्र व कला यांत प्रवीण तो - संशक २५ .
  पु. १ मुख्य ; म्होरका ; पुढारी ; सेनापति ; स्वामी ; धनी ; सूत्रधार . उदा० सेना - ग्राम - नट - नायक . रघुनायक , यदुनायक . - ज्ञा १ . १०३ . २ मुख्य पात्र . ज्याचे चरित्र काव्य नाटकांत वर्णिले जाते किंवा ज्याच्या चरित्राच्या अनुरोधाने संविधानक रचले जाते तो पुरुष . ( हा नायिकेचा नवरा असतोच असे नाही ). ३ ( पोवाडा , लावणी इ० ) श्रृंगारिक काव्यामध्ये ज्याचे आश्रयाने श्रृंगार वर्णितात तो ; प्रधान वर्णनीय पुरुष ( स्त्रीला नायिका म्हणतात ). ४ गळ्यातील हाराच्या मधले रत्न . व नाईक पहा . स्वामी . करुनि वंदन जानकीनायका । ७ ( साहित्य ) चार प्रकारच्या नायकांपैकी प्रत्येक . नायकचतुष्ट्य पहा . [ सं . नी = नेणे , नायक ]
०चतुष्ट्य  न. ( साहित्यशास्त्र ) धीरोदात्त , धीरप्रशांत , धीरललित आणि धीरोद्धत असे चार नायक . नायक हा यश , प्रताप , धर्म , काम , अर्थ या उद्धिष्टांप्रमाणे वागत असल्याचे दाखवितात .
०डा  पु. महारजातीचा म्होरक्या ; महारांतील पुढारी .
०वडा   डी , वाडी डी , नाईकवडी , नाईकुवडी , नाईकवाडी , नाईकुवाडी पु . १ पूर्वीचा जमीनमहसूल वसूल करणारा शिपाई . २ ( नायकवडा ) रामोशी , बेरड , यांचा म्होरक्या , नाईक . ३ जासूद ; ४ पायदळांतील किंवा किल्ल्यावरच्या दहा , वीस मनुष्यांवरचा अधिकारी . वसंतांची नायकवडी । खोचीति कोकिळांची धाडी । - भाए ४३४ . ५ सेनापति नायक . न मिळतां नायकवडी । दळांची आइती थोडी । - शिशु ४८० .
०वाडी  स्त्री. नायकवाड्याचे काम . नायका स्त्री . कथानकांतील , काव्यांतील , समूहांतील वगैरे प्र . ख . स्त्री ; स्त्रीनायक . नायिका पहा . जे लक्ष्मी मुख्य नायका । न मनेचि एथ । - ज्ञा ९ . ३७६ . नायकी स्त्री . १ नायकाचे काम व हुद्दा . २ मालकी ; स्वामित्व . - वि . १ मालकीचे ; स्वामित्वाचे . २ पुढारी ; मुख्य असलेले ( राज्य , जात ). ३ ( संगीत ) गायनांत निरनिराळ्या रागांतील चीजा म्हणण्याचे गुरुपासून संपादन केलेले ( ज्ञान ). नायकी कानडा पु . ( संगीत ) एक राग . ह्या रागांत षड्ज , तीव्र ऋषभ , कोमल गांधार , कोमल मध्यम , पंचम , कोमल निषाद हे स्वर लागतात . जाति षाडव . वादी मध्यम , पंचम , कोमल निषाद हे स्वर लागतात . जाति षाडव षाडव . वादी मध्यम संवादी षड्ज . गानसमय मध्यरात्र . नायकीण स्त्री . १ नायकाची बायको ; नायिका . २ कारखान्यांत दाहा पांच स्त्रियांवर अधिकार , हुकमत गाजविणारी स्त्री ; मुकादमीण . ३ मालकीण ; धनीण ; सत्ताधीश स्त्री . ४ नाचणारीण ; कलावंतीण ; गाणारीण अविवाहित स्त्री ; कंचनी ; वेश्या . ५ ( गो . ) वेश्या ; व्यभिचारी स्त्री ; रखेली . म्ह ० नायकिणीच्या पोराळ दिसाची बापुय ना रातची आवय ना = नायकिणीच्या मुलाला दिवसाचा बाप दिसणे शक्य नाही व रात्रीच्या वेळी आई मिळणे शक्य नाही . नायको पु . ( कु . ) दशावतारांतील सूत्रधार ( याच्याकडे फक्त पदे म्हणण्याचे वगैरे काम असते ). नायक्या बैल पु . बैलांच्या रांगेतील पुढचा बैल .

नेपाली (Nepali) WN

 noun  साहित्य आदिमा त्यो पुरुष, जसको चरित्र कुनै काव्य, नाटक आदिमा मुख्यरूपमा आउँछ   Ex. यस कहानीको नायकले अन्‍त्यमा वीरगति प्राप्‍त गर्छ

HYPONYMY:

उपनायक

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

प्रधान पात्र मुख्य पात्र

Wordnet:

asm নায়ক

bd गाहाय फावखुंगुर

ben নায়ক

guj નાયક

hin नायक

kan ನಾಯಕ

kas اداکار

kok नायक

mal നായകന്‍

mar नायक

mni ꯍꯤꯔꯣ

ori ନାୟକ

pan ਨਾਇਕ

tam நாயகன்

tel నాయకుడు

urd ہیرو , مرکزی کردار , ستارا , اسٹار

   See : नेता

A Sanskrit English Dictionary

नायक  f.  m. a guide, leader, chief, lord, principal, [MBh.]; [Kāv.] &c. (with or scil. सैन्यस्य, a general, commander; ifc. f( अका). cf. अ-नायक)
   a husband, [BhP.]
   (in dram.) the lover or hero
नायकाय   the central gem of a necklace (implying also ‘a general’ cf. and महा-नायक)
   a paradigm or example (in gram.)
    N. of गौतम बुद्ध, [Buddh.]
   of a Brāhman, [Rājat.]
भट्ट-न्°   of an author (also ), [Cat.]

ROOTS:

भट्ट न्°

नायक  mn.  mn. a kind of musk, [L.] ( cf. नायिका-चूर्ण)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

नायक [nāyaka] a.  a. [नी-ण्वुल्] Guiding, leading, conducting.
   कः A guide, leader, conductor.
   A chief, master, head, lord.
   A pre-eminent or principal person, distinguished personage; सैन्यनायकः &c.
   A general, commander.
   (In Rhet.) The hero of a poetic composition (a play or drama); (according to [S. D.] there are four main kinds of नायक: धीरोदात्त, धीरोद्धत, धीरललित, and धीरप्रशान्त, q. v.; these are again subdivided, the total number of [kinds being 48;] see [S. D.] 64-75. The Rasamañjarī mentions 3 classes पति, उपपति, and वैशिक; 95.11).
   The central gem of a necklace; नायको नेतरि श्रेष्ठे हारमध्य- मणावपि' इति विश्वः.
   A paradigm or leading example; दशैते स्त्रीषु नायकाः.
   An epithet of Śākyamuni. -Comp.
-अधिपः   a king, sovereign.

Shabda-Sagara

नायक  m.  ( -कः)
   1. A guide, a leader, a conductor.
   2. A chief, a head, pre-eminent, principal.
   3. A general, a commander,
   4. The cen- tral gem of a necklace.
   5. (In Erotic poetry,) The man, the husband or lover.
  f.  ( -यिका)
   1. mistress, a wife, the female in the amatory poetry of the Hindūs.
   2. A sort of gooddess, an inferior form of DURGĀ, and attendant upon her: there are eight Nā- yikās.
    E. णी to guide, ण्वुल् aff.

ROOTS:

णी ण्वुल्