पति

{ patiḥ }

हिन्दी (hindi) WN

 noun  स्त्री की दृष्टि से उसका विवाहित पुरुष   Ex. शीला का पति किसानी करके परिवार का पालन-पोषण करता है ।

ATTRIBUTES:

विवाहित

HOLO MEMBER COLLECTION:

दंपति

HYPONYMY:

पत्नीव्रता

ONTOLOGY:

व्यक्ति (Person) ➜ स्तनपायी (Mammal) ➜ जन्तु (Fauna) ➜ सजीव (Animate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

मर्द शौहर घरवाला मियाँ आदमी ख़सम खसम स्वामी पुरुष खाविंद खाविन्द वर अधीश नाथ कांत कंत कान्त कन्त परिणेता वारयिता दयित रतगुरु मुटियार पीव पिय प्राणकांत प्राणकान्त भरतार ईश जीवनसाथी जीवन साथी जीवनसंगी जीवन-संगी जीवनसङ्गी जीवन-सङ्गी पाणिग्राह पाणिग्राहक प्रियतम साँई सांई भावता रमण

Wordnet:

asm স্বামী

bd फिसाइ

ben স্বামী

guj પતિ

kan ಗಂಡ

kas خانٛدار , روٗن

kok घोव

mal പതി

mar नवरा

mni ꯃꯄꯨꯔꯣꯏꯕ

nep श्रीमान्

ori ସ୍ୱାମୀ

pan ਪਤੀ

san पतिः

tam கணவர்

tel భర్త

urd شوہر , خاوند , میاں , شریک حیات

A dictionary, Marathi and English

   A lord, master, proprietor. 2 A husband.

Aryabhushan School Dictionary

  m  A lord, master, proprietor. A husband.

नेपाली (Nepali) WN

   See : श्रीमान्

A Sanskrit English Dictionary

पति  m.  1. m. ( cf. √ 1. पत्; when uncompounded and meaning ‘husband’ instr. प॑त्या; dat. प॑त्ये; gen. abl. प॑त्युर्; loc. प॑त्यौ; but when meaning ‘lord, master’, and ifc. regularly inflected with exceptions; cf. [Pāṇ. 1-4, 8; 9]) a master, owner, possessor, lord, ruler, sovereign, [RV.] &c. &c.
दुहितृ-प्°  m. a husband, ib. (in comp. either with the stem or with the gen., e.g. or °तुः-प्°, [Pāṇ. 6-3, 24]; when mfn. f. = m. e.g. -जीवत्-पत्या त्वया, [R. ii, 24, 8, or] पतिका e.g. प्रमीत-पतिका, [Mn. ix, 68])

ROOTS:

दुहितृ प्°

पाशुपतस्   one of the 2 entities (with ), [RTL. 89]
   a root, [L.]
पति  f.  f. a female possessor, mistress, [Pāṇ. 4-1, 33] Sch.
वृद्ध-प्°   a wife ( = -पत्नी, the w° of an old man, ib. 34 Sch.)

ROOTS:

वृद्ध प्°

पति   [ cf. Gk. πόσις, ‘husband’; Lat. potis, पोस्-सुम् for पोतिस्-सुम्; Lith. patis, ‘husband’; Goth. ( bruth-) faths, ‘bridegroom’]
पति  f.  f. = गति, going, motion.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

पतिः [patiḥ]   [पा-डतिं]
   A master, lord; as in गृहपतिः.
   An owner, possessor, proprietor; क्षेत्रपतिः.
   Governor, ruler, one who presides over; ओषधीपतिः, वनस्पतिः, कुलपतिः &c.
   A husband; प्रमदाः पतिवर्त्मगा इति प्रतिपन्नं हि विचेतनैरपि [Ku.4.33.]
   A root.
   Going, motion, fight. -f.
   A female possessor, a mistress.
   A wife.
   Comp. घातिनी, घ्नी a woman who murders her husband.
   a line on the hand showing that a woman will be faithless to her husband.
-देवता, -देवा   one who regards her husband as a divinity, a woman loyally devoted to her husband, a chaste woman; कः पतिदेवतामन्यः परिमार्ष्टुमुत्सहते [Ś.6;] तमलभन्त पतिं पतिदेवताः शिखरिणामिव सागरमापगाः [R.9.17;] धुरिस्थिता त्वं पतिदेवतानाम् 14.74.
-धर्मः   duty (of a wife) towards a husband.-प्राणा a chaste wife.
-लङ्घनम्   disregarding a former husband by marrying another; cf. [Ms.5.151.]
-वेदनः  N. N. of Śiva. (-नम्) procuring a husband (by magical means); धातुर्देवस्य सत्येन कृणोमि पतिवेदनम् [Av.2.36.2.] -लोकः the world of husbands in a future life; पतिलोक- मभीप्सन्ती नाचरेत् किंचिदप्रियम् [Ms.5.156.]
-व्रता   a devoted, faithful and loyal wife, a chaste and virtuous wife; ˚त्वम् fidelity to a husband.
-सेवा   devotion to a husband; वैवाहिको विधिः स्त्रीणां संस्कारो वैदिकः स्मृतः । पतिसेवा गुरौ वासो गृहार्थोऽग्निपरिक्रिया ॥ [Ms.2.67.]

Shabda-Sagara

पति  m.  ( -तिः)
   1. A master, an owner.
   2. A husband.
   3. A root. 4. Ruler
   5. Going, motion.
    E. पा to nourish, Unādi aff. डति, or पत् to go, with the same aff.

ROOTS:

पा डति पत्