मराठी मुख्य सूची|मराठी पुस्तके|श्रीज्ञानेश्वरांची गाथा|
अभंग १ ते २०

श्रीहरीचे वर्णन - अभंग १ ते २०

श्रीज्ञानेश्वर महाराजांची गाथा म्हणजे विठ्ठल प्राप्तीचा एक सोपा मार्ग. यात विठ्ठ्लाच्या सगुणनिर्गुण रूपाचे मोहक वर्णन केलेले आहे.


१.

रुप पाहतां लोचनीं । सुख जालें वो साजणी ॥१॥

तो हा विठ्ठल बरवा । तो हा माधव बरवा ॥ध्रु०॥

बहुता सकृतांची जोडी । म्हणुनि विठ्ठलीं आवडी ॥२॥

सर्व सुखाचें आगरु । बापरखुमादेविवरु ॥३॥

२.

चिदानंद रुप चेतवितें एक । एकपणें गुणागुणीं दावी अनेक ॥१॥

आदि अंतीं गुण सर्वत्र निर्गुण । गुणासी अगुण भासतीना ॥ध्रु०॥

कैसें जालें अरुपीं गुणीं गुणवृत्ती । सगुण पाहतां अंतरलें गती ॥२॥

बापरखुमादेविवरु विठ्ठलु नंदनंदनु । आदिअंतु एकु पूर्ण सनातनु गे माये ॥३॥

३.

मन मुरडोनि डोळां लेइलें । काळेपणें मिरवलें रुप त्याचें ॥१॥

बरवें रुप काळें अमोलिक । म्हणोनियां सांगतसे शुध्द भावें ॥ध्रुव॥

रखुमादेविवरु अगाध काळें । म्हणोनि सर्वत्र अर्पियलें ॥२॥

४.

हरपली सत्ता मुराली वासना । सांवळाचि नयना दिसतसे ॥१॥

काय करुं माय सांवळा श्रीकृष्ण । सांगितला प्रश्न निवृत्तीनें ॥ध्रु०॥

बापरखुमादेविवरु सांवळीये तेज । सेजबाज निज कृष्ण सुखें ॥२॥

५.

नवल देखिलें कृष्णरुपीं बिंब । सांवळी स्वयंभ मूर्ति हरिची ॥१॥

मन निवालें बिंबलें समाधान जालें । कृष्णरुपें बोधलें मन माझें ॥ध्रु०॥

बापरखुमादेविवरु सांवळा सर्व घटीं । चित्तें चैतन्या मिठी घालिताखेवों ॥२॥

६.

सुंदर सुरेख वोतिलें । परब्रह्म तेज फ़ांकलें । तें व्योमीं व्योम सामावलें । नयनीं वो माय ॥१॥

कमळनयन सुमन फ़ांकलें । त्या परिमळा आथिलें । मकरंदीं वो माय ॥ध्रु०॥

संकोचला संसार । पारुषला व्यवहार । ब्रह्मानंद अपार । जहाला वो माय ॥२॥

मधुर वेदवाणी । न पवे ज्याच्या गुणीं । तें ठकावलें निर्वाणीं । नेति मुखें वो माय ॥३॥

यापरतें बोलणें । न बोलणें होणें । तें म्यां आपुल्या अंगवणें । केलें वो माय ॥४॥

ऐसियाते वोटी । लागलें तयाचे पाठी । रखुमादेविवरा भेटी । विठ्ठलीं वो माय ॥५॥

७.

मूळ ना डाळ शाखा ना पल्लव । तो हा कैसा देव आलां घरीं ॥१॥

निर्गुणपणें उभा सगुणपणें शोभा । जिवाशिवा प्रभा दाविताहे ॥ध्रु०॥

नकळे याची गती नकळे याची लीळा । आपिआप सोहळा भोगीतसे ॥२॥

ज्ञानदेव म्हणे न कळे याची थोरी । आपण चराचरीं नांदतसे ॥३॥

८.

निळिये मंडळीं । निळवर्ण सांवळी । तेथें वेधलिसे बाळी । ध्यानरुपा ॥१॥

वेधु वेधला निळा । पाहे घननीळा । विरहणीं केवळा । रंग रसनें ॥ध्रु०॥

नीळवर्ण अंभ । नीळवर्ण स्वयंभ । वेधें वेधु न लभे । वैकुंठींचा ॥२॥

ज्ञानदेव निळी । ह्रदयीं सांवळी । प्रेमरसें कल्लोळीं । बुडी देत ॥३॥

९.

नीळवर्ण रज । नीळवर्ण बुझे । निळिमा सहजे । आकारली ॥१॥

नीळ प्रभा दिसे । नीळपणें वसे । निळिये आकाश । हरपलें ॥ध्रु०॥

निळेपण ठेलें । निळिये गोंविलें । निळपण सोंविळें । आम्हां जालें ॥२॥

ज्ञानदेवी निळा । परब्रह्मीं गोविला । कृष्णमूर्तिं सांवळा । ह्रदयीं वसे ॥३॥

१०.

निळिये पेरणी । निळिये वाहाणी । गुणाचीं लेणीं । कृष्णवर्ण ॥१॥

नवलाव गे माय । नवलाव चोज । निळीं निळिमा काज । आकारलें ॥ध्रु०॥

नीळवर्ण तनु । नीळवर्ण गुणू । निळिमा पूर्णू । ह्रदयीं नांदे ॥२॥

ज्ञानदेवीं लीला । मननीं निवाला । निळिये अवलीळा । हरपला ॥३॥

११.

जरासंदुमल्लमर्दनु तो । गजपित्राहटणु तो गे बाई ॥१॥

कुब्जकपान तो । सुदाम्या अनुसंधान तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । कंसचाणूरमर्दन तो गे बाई ॥२॥

१२.

ब्रह्मादिका आठकु तो । शिवध्यान ध्यानकु तो गे बाई ॥१॥

गौरीजाप्यसहस्त्रनामीं तो । पुण्यपावन त्रैलोक्य तो गे बाई ॥२॥

रखुमादेविवरु तो । सहजपूर्ण तो गे बाई ॥२॥

१३.

सर्वादि सर्वसाक्षी तो । विश्वंभर खल्विद तो गे बाई ॥१॥

आनंदा आनंद तो । प्रबोधा प्रबोध तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमदेविवरु तो । विटेवरी उभा तो गे बाई ॥२॥

१४.

श्रुतिस्मृतिवचन तो । गुह्यागुह्य तो गे बाई ॥१॥

जागता निजता तो । निज चेवविता तो तो गे बाई ॥ध्रु०॥

परात्पर तो । रखुमादेविवरु तो गे बाई ॥२॥

१५.

निजगुजा गूज तो । मोहना मोहन तो गे बाई ॥१॥

बोधा बोध बोधविता तो । द्वैता-द्वैत अद्वैत तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । सर्वादि सर्वेश्वरु तो गे बाई ॥२॥

१६.

कांही नव्हे तो । अमूर्ता मूर्ति तो गे बाई ॥१॥

सहजा सहज तो । सहज सुखनिधान तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । पुंडलिकवरद तो गे बाई ॥२॥

१७.

निज ब्रह्मा ब्रह्म तो । ब्रह्मादिकां वंद्य तो गे बाई ॥१॥

अचिंतचिंतन तो । सारासार गुह्य तो गे बाई ॥ध्रु०॥

बाप रखुमादेविवरु विठ्ठलु तो । जनीं वनीं कृपाळु तो गे बाई ॥२॥

१८.

सारंगधरु तो । चक्रा आधारु हरि तो गे बाई ॥१॥

सुलभा सुलभ तो । आटकु नटके तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । द्वैताद्वैतातीत तो गे बाई ॥२॥

१९.

विश्व भुलवी योगमाया तो । गोकुळीं रहिवासु तो गे बाई ॥१॥

वसुदेवकुमरु तो । देवकीनंदनु तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । शुकादिकां चिंतन तो गे बाई ॥२॥

२०.

पैल गोल्हाटमंडळ तो । त्रिकुटा वेगळा तो गे बाई ॥१॥

सहजबोधीं अनुभव तो । परमतत्त्वीं अनुराग तो गे बाई ॥ध्रु०॥

रखुमादेविवरु तो । ब्रह्म विटेवरी तो गे बाई ॥२॥

N/A

References : N/A
Last Updated : February 25, 2010

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP