श्रीगणेशाय नमः ॥
हिरण्यकश्यपादि नास्तिक जन ॥ तयांचेचि करावे विदारण ॥ म्हणोनि सह्यस्तंभ भेदून ॥ कृष्णानृसिंह निघाला ॥१॥
मयूरवाहन म्हणे ऋषींसी ॥ अवधान द्यावे आता कथेसी ॥ पूर्वी सांगितले तुम्हांसि ॥ तीर्थ मार्कंडेय जे ॥२॥
योगीतीर्थ तयापुढे ॥ जेथे होय ज्ञान रोकडे ॥ म्हणोनि योगीजना आवडे ॥ सिद्धि जोडेल साधका ॥३॥
श्रीतीर्थ असे तेथून ॥ जयाचे करिता दर्शन स्नान ॥ षण्मासमात्रे होय साधन ॥ महिमान ऐसे तयाचे ॥४॥
तयापासाव गोतीर्थ ॥ पुढे असे शंभुतीर्थ ॥ तेथोनि पुढे पितृतीर्थ ॥ प्रमाण तीस धनुष्ये ॥५॥
शुक्लतीर्थ अति साजिरे ॥ डोळा देखताचि पाप नुरे ॥ राक्षस जयाचे स्पर्शमात्रे ॥ मुक्तकलेवर जाहला ॥६॥
तो राक्षस कवण होता ॥ हेचि सांगतो तुम्हा आता ॥ सुवृत्त नामे भूमिभर्ता ॥ होता परम धार्मिक ॥७॥
तया राजयाजवळ एक ॥ असे विप्र अति सुरेख ॥ वेदशास्त्रे जया ठाऊक ॥ होती सकळ ऋषी हो ॥८॥
परि तयालागी गर्व ॥ असे जाणतो मीचि सर्व ॥ विप्रा जिंकिता जया पर्व ॥ काळ वाटे सदाचि ॥९॥
ऐसे वर्तता एक दिनी ॥ यज्ञार्थ धनाशा धरोनी ॥ येता उत्तंक महामुनि ॥ नृपे देखोनि पूजिला ॥१०॥
म्हणे जाहलो धन्यजन्म ॥ तीर्थ माझे जाहले सद्म ॥ आपुले देखोनि पादपद्म ॥ कृतार्थ जाहलो आजि मी ॥११॥
अभागियाचे घरी गंगा ॥ काय कारण आली सांगा ॥ तव उतंक बोले भंगा ॥ करोनि बोले तो द्विज ॥१२॥
काय केले तुवा पठण ॥ कैचे असे तुज ज्ञान ॥ ऐसे वचन साभिमान ॥ ऐकोनि तपोधन कोपला ॥१३॥
हांसोनि म्हणे अरे मूर्खा ॥ गर्व जाहला तुला बाका ॥ तुवा जिंकिले द्विजा अनेका ॥ राजाश्रये सर्वदा ॥१४॥
आता जिंकू मज पाहसी ॥ आपणासि तव सर्वज्ञ म्हणसी ॥ तरी राक्षस होवोनि राहसी ॥ निर्मनुष्य वनांत ॥१५॥
ऐसा उत्तंक शाप देता ॥ जाय तयाची शीघ्र अहंता ॥ शरण येवोनि म्हणे तत्वता ॥ कृपा करी मजवरी ॥१६॥
अज्ञानमदे मूढ जाहलो ॥ म्हणोनि अबद्ध बोलिलो ॥ मुक्त करी गा मज दयालो ॥ राक्षसयोनीपासुनी ॥१७॥
यापरी बोलता आपणासी ॥ देखे तव राक्षसासी ॥ तये वेळी उत्तंक मुनीसी ॥ आली मानसी कणाव ॥१८॥
कृष्णावेणीसि तदा जाउनी ॥ स्नान करी उत्तंकमुनी ॥ अंजुळी भरोनि घेतले पाणी ॥ राक्षसावरी शिंपडावया ॥१९॥
राक्षसाचे येवोनि जवळी ॥ उत्तंक फेकिती अंजुळी ॥ स्पर्श होतांचि ते काळी ॥ दिव्य देह पावला ॥२०॥
राक्षसदेहापासाव मुक्त ॥ विप्र होवोनि आनंदित ॥ उत्तंकरचणी जव लागत ॥ तव विमान पातले ॥२१॥
देह जयाचा शुक्ल असे ॥ द्विजश्रेष्ठ तो विमानी बसे ॥ जावोनि स्वर्गी अमरसे ॥ भोगी सुख अखंड ॥२२॥
उत्तंकही तोषोनिया ॥ म्हणे द्विजाची शुक्ल काया ॥ जाहली म्हणोनि या ठाया ॥ शुक्लतीर्थ नाम हे ॥२३॥
स्नान करोनि शुक्लतीर्थी ॥ शुक्लेश्वराते पूजिती ॥ संसारसागरा तेचि तरती ॥ कृष्णाभक्तीतरीने ॥२४॥
शुक्लतीर्थापासाव दुजे ॥ अमरतीर्थ अति विराजे ॥ जयाचे दर्शने होइजे ॥ कीर्ति गाजे त्रिभुवनी ॥२५॥
पूर्वी दानवी पराभव ॥ आपुला केला पाहोनि देव ॥ गेले बहुत तीर्थासि सर्व ॥ परी चैन पडेना ॥२६॥
जंबुद्वीपी कृष्णावेणी ॥ तेथे अखेर सकळ येउनी ॥ राहिले कृष्णास्नानपानी ॥ तत्पर एकाग्रमतीने ॥२७॥
वेदज्ञ मुनीकरवी स्थापिती ॥ अमरेश नामे पशुपती ॥ जयाचे दर्शने कामना पुरती ॥ इच्छित भक्तजनांच्या ॥२८॥
अमरेश्वराचे पश्चिमेसी ॥ अमरतीर्थी प्रतिदिवशी ॥ स्नान करोनि अमरेश्वरासी ॥ अमर पूजिती भक्तीने ॥२९॥
करिता यापरी एक हायन ॥ विजय पावले अमरगण ॥ फिरोनि लाधले निजस्थान ॥ अमरतीर्थप्रसादे ॥३०॥
ऐसी अमरतीर्थप्रसिद्धि ॥ तुम्हा वर्णिली यथाबुद्धि ॥ पुढिले अध्यायी सर्व शुद्धी ॥ कारक ऐका तीर्थ ते ॥३१॥
कृष्णाकथा इक्षुदंड ॥ चाखोनि पाहता रस उदंड ॥ पावाल तृप्ति तेणे अखंड ॥ चतुर्विशोऽध्याय हा ॥३२॥
इति श्रीस्कंदपुराणे श्रीकृष्णामाहात्म्ये अमरतीर्थवर्णनं नाम चतुर्विंशोऽध्यायः ॥२४॥