घटका

कोंकणी (Konkani) WN

   See : खीण

A dictionary, Marathi and English

   . घ0 भरणें g. of s. To have one's hour or period full, up, out, expired. घ0 भर For the present; for a moment.

Aryabhushan School Dictionary

  f  A period of 24 minutes; a vessel to measure time.
घटका घालणें   To fix the hour.
घटकाभर   For the present; for a moment.
घटका भरणें   Have one's hour full, expired.

मराठी (Marathi) WN

 noun  साठ पळांचा अथवा चोवीस मिनिटांचा अवधी   Ex. अडीच घटकांचा एक तास होतो

ONTOLOGY:

अवधि (Period) ➜ समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

घटिका घटी घडी

Wordnet:

ben ঘণ্টা

guj ઘડી

hin घड़ी

kan ಗಂಟೆ

kas گَر , وَق

kok घटिका

ori ଘଡ଼ି

san घटी

tam ஒரு நாழிகை

tel నిముషం

urd گھڑی , گھنٹہ

   See : घटिकापात्र

महाराष्ट्र शब्दकोश

  स्त्री. १ साठ पळांचा किंवा चोवीस मिनिटांचा काळ ; एक विशिष्ट कालविभाग ; कालाचें एक परिमाण ; दिवस व रात्र मिळून होणार्‍या कालाचा साठावा भाग ; अडीच घटकांचा एक तास होतो . २ साठ पळांनीं भरून बुडण्याजोगें तांब्याचें सच्छिद्र पात्र ; ज्योतिषी लोक या पात्राचा विवाहादिप्रसंगीं घटका मोजण्याकडे उपयोग करतात . [ सं . घटि ] ( वाप्र . ) ( एखाद्याची ) घटका घातलेली असणें - एखाद्यास अंतकाळच्या वेदना होऊं लागणें ; मरणोन्मुख अवस्था , स्थिति असणें ; अंतकाल जवळ येणें . ( मरण्याची , एखादें कृत्य करण्याची ).
०घालणें   निश्चित वेळ ठरवणें ; त्याची घटका घातली आहे . = तो आतां मरेल , घटकेनें मरेल अशा अवस्थेस आला आहे .
०भरणें   १ दिलेली , ठरलेली मुदत संपणें . २ विनाशकाल जवळ येणें ; आयुर्मर्यादा पूर्ण होणें , संपणें ; आयुष्य संपुष्टांत येणें ; इंग्लिशांच्या सत्तेची घटका आतां भरत आली आहे . - के १० . ६ . ३० . [ सं . घटिका ] सामाशब्द -
०भर   क्रिवि . १ तूर्त ; सध्या . २ थोडा वेळ ; अंमळ ; किंचितकाल . [ घटका + भरणें ] घटकाभर पडणें - अक्रि . थोडा वेळ विश्रांति घेणें .
०वेळ  स्त्री. नेमकी वेळ ; निश्चित समय . - केचा गुण - पु . कालमहात्म्य ; वेळेचा गुण , सामर्थ्य ; वेळेचा परिणाम ; विशिष्ट कालीं विशिष्ट क्रिया घडल्यामुळें त्या कालाचा त्या क्रियेवर होणारा सामान्यत : वाईट परिणाम . - केचें घडयाळ - न . ( ल . ) क्षणभंगुर जीवित ; नश्वर देह अशाश्वत वस्तु इ० जगण्याची शाश्वति नसते तेव्हां म्हणतात .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   घटका घातलेली असणें
   (मुहूर्ताची घटिका पाहण्याकरितां घटिकापात्र घंगाळात टाकतात त्‍यावरून) मरणोन्मुख अवस्‍था होणें
   आता मरतो की मग मरतो अशा अवस्‍थेत असणें.