प्रासंगिक कविता -बाग प्रकरण

प्रसंग निघाला स्वभावें । बागेमध्यें काय लावावें । म्हणूनि घेतलीं नांवें । कांहीं एक ॥१॥
कांटी रामकांटी फुलेंकांटी । नेपती सहमुळी कारमाटी । सावी चिलारी सागरगोटी । हिवर खरै खरमाटी ॥२॥
पांढरफळी करवंदी तरटी । आळवी तोरणी चिंचोरटी । सिकेकाई वाकेरी घोंटी । करंज विळस समुद्रशोक ॥३॥
अव्हाटी बोराटी हिंगणबेटी । विकळी टांकळी वाघांटी । शरे निवडुंग कारवेटी । कांटेशेवरी पामगेरे ॥४॥
निरगुडी येरंड शेवटी । कासवेद कासळी पेसरी । तरवड उन्हाळ्या कुसरी । शिबी तिव्हा अंबोटी ॥५॥
कां तुती काचकुहिरी सराटी । उतरणी गुळवेल चित्रकुटी । कडीची काटली गोमाटी । घोळ घुगरी विरबोटी ॥६॥
भोंस बरू वाळा मोळा । ऊंस कास देवनळा । लव्हे पानि पारोस पिंपळा । गुंज कोळसरे देवपाळा ॥७॥
वेत कळकी चिवारी । ताड माड पायरी पिंपरी । उंबरी अंबरी गंभिरी । अडुळसा मोही भोपळी ॥८॥
साव विसवें सिरस कुड । कोळ कुंभा धावडा मोड । काळकुडा भुता बोकड । कुरडी हिरंडी लोखंडी ॥९॥
विहाळ गिळी टेंभुरणी । अविट एणके सोरकीन्ही । घोळी दालचिनी । कबाबचिनी जे ॥१०॥
निंबारे गोडे निंब । नाना महावृक्ष तळंब । गोरक्षचिंच लातंब । परोपरीचा ॥११॥
गोधनी शेलवंटी भोकरी । मोहे बिब्बा रायबोरी । बेल फणस जांब भरी । चिंच अमसोल अंबोड ॥१२॥
चांफे चंदन रातांजन । पतंग मलागार कांचन । पोपये खेलेले खपान । वट पिंपळ उंबर ॥१३॥
आंबे निंबें साखर -निंबें । रेकण्या खरजूरी तुतें दाळिंबे । तुरडे विडे नारिंगें । शेवे कविट अंजीर सीताफळें ॥१४॥
जांब अननस देवदार । सुरमे खासे मंदार । पांढरे जंगली लाल पुर्रे । उद्वे चित्रकी ॥१५॥
केळीं नारळी पोफळी । आंवळी रायआंवळी जांभळी । कुणकी गगुळी सालफळी । बेलफळी महाळुंगी ॥१६॥
भुईचाफे नागचाफे मोगरे । पारिजातक बटमांगरे । शंखासुर काळे मोगरे । सोनतरवड सोनफुलें ॥१७॥
जाई सखजाई पीतजाई । त्रिविध शेवती मालती जुई । पातळी बकुली अबई । नेवाळी शेतकी चमेली ॥१८॥
सूर्यकमळिणी चंद्र-कमळिणी । जास्वनी हनुमंतजास्वनी । केंशर कुसुंबी कमळिणी । बहुरगं नीळ थाति ॥१९॥
तुळसी काळा त्रिसेंदरी । त्रिसंगी रायचंचु रायपेटारी । गुलखत निगुलचिन कनेरी । नानाविध मखमाली ॥२०॥
काळा वाळा मरवा नाना । कचोरे गवले दवणा । पां च राजगिरे नाना । हळदी करडी गुलटोप ॥२१॥
वांगीं चाकवत मेथी पोकळा । माठ शेपू खोळ बसळा । चवळी चुका वेला सबळा । अंबु जिरे मोहरी ॥२२॥
कांदे मोळकांदे माईनमुळे । लसूण आलें रताळें । कांचन कारिजें माठमुळें । सुरण गाजरें ॥२३॥
भोपळे नानाप्रकारचे । लहान थोर पत्र वेलीचे । गळ्याचे पेढया सांगडीचे । वक्त वर्तुळ लंबायमान ॥२४॥
गंगाफळे काशी-फळें क्षीरसागर । सुगरवे सिंगाडे देवडांगर । दुधे गंगारुढे प्रकार । किनर्‍या रुद्रविण्याचे ॥२५॥
वाळक्या कांकडया चिवडया । कोहाळे सेंदण्या सेदाडया । खरबुजा तरबुजा कलंगडचा । द्राक्षी मिरवेली पानवेली ॥२६॥
दोडक्या पारोशा पडवळ्या । चवळ्या कारल्या तोंडल्या । घेवडया कुहिर्‍या खरसमळ्या । वेली अळु चमकोरे ॥२७॥
अठराभार वनस्पती । नामें सांगवीं किती । अल्प बोलिलों श्रोतीं । क्षमा केली पाहिजे ॥२८॥