कौमुदी

{ kaumudī }

हिन्दी (hindi) WN

See : चाँदनी

A dictionary, Marathi and English

kaumudī f S Moonshine or moonlight.

Aryabhushan School Dictionary

 f  Moonlight or moonshine.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

ना.  चंद्रप्रकाश , चंद्रिका , चांचणे , ज्योत्स्ना .

मराठी (Marathi) WN

See : चांदणे

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ चांदणी ; चंद्रप्रकाश . २ व्याकरणावरील एक ग्रंथ . ( भट्टोजी दीक्षिताचा सिद्धान्तं कौमुदि ). ' त्यानें कौमुदी म्हटली आहे .' ( सं .)

A Sanskrit English Dictionary

कौमुदी  f.  a f. moonlight, moonshine (from its causing the कुमुदs to blossom; also Moonlight personified as the wife of चन्द्र or the moon), [Ragh.]; [Kum.]; [Bhartṛ.] &c.
चन्द्रिका   elucidation (the word कौमुदी being metaphorically used like other words of similar import [ cf.] at the end of grammatical commentaries and other explanatory works to imply that the book so designated throws much light on the subject of which it treats e.g. पदा-र्थ-क्°, प्रक्रिया-क्°, लघु-क्°, वैषम्य-क्°, सिद्धा-न्त-क्°)
the day of full moon in the month कार्त्तिक (sacred to कार्त्तिकेय), festival in honour of कार्त्तिकेय held on that day, [MBh. i, 7648; xiii, 6132]; [PSarv.]
the day of full moon in the month आश्विन, [L.]
a festival in general, [L.]
कुमुद्-वती   (= ) the water-lily ( Nymphaea esculenta), [BhP. x, 65, 18]

ROOTS:

कुमुद् वती

a metre (of 2 x 24 syllables)
N. of a river, [Śaṃkar.]
कौमुदी    b (f. of °द q.v.)

The Practical Sanskrit-English Dictionary

कौमुदी [kaumudī]   [कुमुदस्येयं प्रकाशकत्वात् अण् ङीष् [Tv.] ]
Moonlight; शशिना सह याति कौमुदी [Ku.4.33;] शशिनमुपगतेयं कौमुदी मेघमुक्तम् [R.6.85;] (the word is thus popularly derived: कौ मोदन्ते जना यस्यां तेनासौ कौमुदी मता).
Anything serving as moonlight, i. e. causing delight and balmy coolness; त्वं कौमुदी नयनयोरमृतं त्वमङ्गे [U.2;] त्वमस्य लोकस्य च नेत्रकौमुदी [Ku.5.71;] या कौमुदी नयनयो- र्भवतः सुजन्मा [Māl.1.34;] cf. चन्द्रिका.
The full moon day in Kārtika; तस्मात्तु कपिला देया कौमुद्यां ज्येष्ठपुष्करे [Mb.13.13.32.]
The full moon day in Āśvina.
Festivity (in general).
Particularly, a festive day on which temples, houses &c. are illuminated.
(At the end of titles of works &c.) Elucidation, throwing light on the subject treated; e. g. तर्ककौमुदी, साख्यतत्त्वकौमुदी, सिद्धान्तकौमुदी &c. -Comp.
-चारः   the day of full moon in the month Āśvina.
-तरुः   the stick of a lamp.
-पतिः   the moon.
-मुखम्   appearance of moonlight; सखीजनोद्वी- क्षणकौमुदीमुखम् [R.3.1.]
-वृक्षः   the stick or stand of a lamp.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

noun  सा रात्रिः यस्याम् चन्द्रमसः प्रकाशः भूमौ पतति।   Ex. कौमुद्यां नौकाविहारस्य आनन्दः अवर्णनीयः।

ONTOLOGY:

अवधि (Period) ➜ समय (Time) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

ज्योत्स्ना

Wordnet:

asm জোনাক ৰাতি

bd दानसोरां हर

ben জ্যোত্স্না রাত

guj જ્યોત્સના

hin चाँदनी रात

kan ಬೆಳದಿಂಗಳು

kas زُنہٕ رات

kok चान्नी रात

mal നിലാവുള്ള രാത്രി

mar चांदरात

mni ꯊꯥꯕꯜꯐꯕ꯭ꯅꯨꯃꯤꯗꯥꯡ

nep उज्यालो रात

ori ଚାନ୍ଦିନୀ ରାତି

pan ਚਾਨਣੀ ਰਾਤ

tam நிலவொளி

tel వెన్నెల రాత్రి

urd چاندنی رات , اجیاری رات , اجلی رات

noun  एका नदीः ।   Ex. कौमुद्याः वर्णनं शङ्करविजये वर्तते
See : उत्पलम्, ज्योत्स्ना