श्री शंकराचार्य वंदना - अध्याय पहिला

अथ प्रारंभः ।
श्रीगणेशाय नमः । श्री सरस्वत्यै नमः । श्री गुरुभ्यो नमः । श्री रामेश्वराय नमः । श्री मातापितृभ्यां नमः ॥
ॐ नमो श्री गणराया । भावे वंदिते तुमचे पाया । अल्पमती मी यावे सहाय्या । प्रार्थिते मी पुनःपुन्हा ॥१॥
कैसें वर्णू रुपा मोहक । हाती शोभतो ज्ञान मोदक । लाभता तुष्टती सर्व साधक । सहज पावती मुक्तीस ॥२॥
अनाथांचे तुम्हीच नाथ । स्वभक्तांसी तारावयास । मारिले दुष्ट आसुरास । तुम्हीच देवा विनायका ॥३॥
काळाचाही जो महाकाळ । शिवपार्वतीचा सुंदर बाळ । अर्पुनि त्यासी चिंतन माळ । प्रार्थिते द्या लेखनबळ ॥४॥
आता वंदिते श्री शारदा । जिच्या कृपे लाभे संपदा । लयास जाई अज्ञान विपदा । होतसे चांडाळहि वक्ता ॥५॥
आई मी तर हीन दीन । सांग तुझिया कृपेवीण । कोण हरील माझा शीण । कैसी सद्गती तुजवीण ॥६॥
पूजार्चन मी काही न जाणी । ठेविते माथा भावे चरणी । सर्वस्वचि तूं आई भवानी । सिद्ध करी गे लेखणी ॥७॥
जगद्गुरु श्री आदिशंकरा । वर्णावे आपुल्या अवतारा । अल्प ही कामना पूर्ण करा । वंदिते द्या आधारा ॥८॥
आपण साक्षात् ज्ञानावतार । मजसि नाही काही अधिकार । संकल्प उठे परी वारंवार । मनी लीलामृत रचण्याचा ॥९॥
आपण रचिली स्तोत्रे अपार । शब्दसौंदर्याचे ते भांडार । मजलागी होऊनि कोठार । पुरवील सामग्री लेखनाची ॥१०॥
चरित्र लिहीणे भावपूर्ण । आद्य श्री आपुले अर्थपूर्ण । म्हणूनी आले सर्वस्वी शरण । प्रार्थिते द्या आशीर्वच ॥११॥
भाविक विद्वान श्रोतृगण । अधीरपणे करिता श्रवण । जरी लेखकु मी अजाण । घ्यावे लेकीस सांभाळून ॥१२॥
सरस्वती माझी माता थोर । देई सर्वासि सदा शिकवण । स्वतः आचरुनि शुद्धाचरण । परमार्थाचा आधार ॥१३॥
माझा पिता नामे गणेश । भाषा - इतिहासादि विषयाचे तज्ज्ञ । कोणतेही अपत्य न रहावे अज्ञ । यालागी सदा सावध ॥१४॥
ऐसी मातापिता लाभली थोर । कन्या म्हणुनि न करिता अव्हेर । सर्वतोपरी देऊन आधार । घडविले माझे जीवन ॥१५॥
जरी दोघे झाले देवासि प्रिय । घडी घडी करुनि त्यांचे स्मरण । मनोमनी वंदूनि त्यांचे चरण । प्रार्थिते द्या आशीर्वाद ॥१६॥
सत्य संकल्पाचा जो दाता । आदि नारायण सर्व कर्ता ।  जोगकुलोत्पन्न दत्तात्रेया । माहिषीबुद्धिची मी तव शिष्या ॥१७॥
आचार्यभक्ति तुमची थोर । शिष्येवरी अनंत उपकार । शिकविले तुम्ही वेदान्तसार । आणि भगवद्गीता सभाष्य ॥१८॥
पदवी आपुली उपनिषद्तीर्थ । वेदान्ताचे निरुपण यथार्थ । तेणे जीवनी झाला कृतार्थ । स्मृतिवंदन हे आरंभाला ॥१९॥
आद्य श्री शंकरांचे चरित्र । वर्णावया मी नाही पात्र । परी पंगुने लंघावा पर्वत । मिळो दैवाची साथ पूर्ण ॥२०॥
मायबाप गुरु परमेश्वर । करिती माझे प्रेमे कवतुक । बाळे होऊ नको अगतिक । उचल लेखणि श्रद्धाभावे ॥२१॥
श्रद्धेचे स्थान वैदिक धर्म । नरजन्माचे जो सांगे मर्म । त्याचे रक्षक शंकराचार्य । नेवोत पूर्णत्वा संकल्प ॥२२॥
श्री विष्णूचे दशावतार । दुष्टांचे करण्या निर्दालन । साधुसज्जनांचे परिपालन । म्हणुनि म्हणति स्थितीकर्ता ॥२३॥
द्वैताचे अंती बुद्धावतार । राजादि शिष्यांचा परिवार । करिती सरसहा संहार । वेदान्तधर्माचा अज्ञाने ॥२४॥
जागविण्या तो वेदान्तधर्म । आदि गुरु श्री महेश्वर । व्यास शंकर नि ज्ञानेश्वर । रुपे प्रकटले अवनीवर ॥२५॥
वैदिक धर्माच्या या भूमीवरी । पाखंडी मातोनि पृथ्वीवरी । वेदपुराणोक्त कर्मे सारी । नष्ट करण्या सरसावले ॥२६॥
जैन मुनींचे मत आगळे । सर्वत्र जणूं पसरुं लागले । तेणे योगे वर्ण सगळे । झाले मूढमति किं कर्तव्य ॥२७॥
त्या मतांचे करण्या खंडन । शंकर नामे अति सुंदर । धारण केला अवतार । साक्षात् शंभु महादेवे ॥२८॥
सर्व भेदांचा करुनि लय । शास्त्राधारे साधुनि समन्वय । अद्वैत प्रतिष्ठापनेचे ध्येय । नेले श्रीशंकरे सिद्धीस ॥२९॥
आदि शंकराची ऐकता कथा । जाणेल श्रोता अद्वैत तत्वा । अथवा जीवनमुक्ती सर्वथा ।अधिकारानुरुप पावेल ॥३०॥
मनातील द्वैताचा करिता नाश । कळेल प्रत्येका स्वस्वरुप । सच्चिदानंद मी शिवरुप । आत्मविश्वास प्रगटेल ॥३१॥
भेदबुद्धी म्हणजे अज्ञान । अद्वैतभाव हेचि ज्ञान । वेदान्ताचे तत्व महान । माणुसकीचा धर्म सुंदर ॥३२॥
चारी वेदांची वाक्ये चार । सांगति गर्जुनि तत्व थ्रोर । उपाधीस विसरता पार । जीव - शीव ऐक्य उमजेल ॥३३॥
शंकर रचनांचे करिता पठण । सहज कळते तत्वज्ञान । प्राप्त करण्या आत्मज्ञान । चित्तशुद्धि हे आद्यकर्म ॥३४॥
चित्तशुद्धिचे सोपे साधन । सदा वंदावे संत सज्जन । गावे आदरे गुणगान । अथवा करावे चरित्र श्रवण ॥३५॥
आदि शंकराचे लीलाचरित्र । देईल सुख इह परत्र । रोमहर्षित होतील गात्र । श्रवण करिता आदरे ॥३६॥
खंडप्रायसा भारत देश । केरळ नामे प्रांत विशेष । कालडी ग्राम निवडे ईश । जन्मे होऊनि आदि शंकर ॥३७॥
पूर्णा अथवा अलवाई । नदी वाहे घाई घाई । आंबे नारळ पोफळादि । फोफावले वृक्ष काठावरी ॥३८॥
त्या गावी थोर द्विज चुडामण । शिवगुरु नामे नम्बुद्रि ब्राह्मण । पतीपत्नीचे शुद्धाचरण । सर्वासी करी आकृष्ट ॥३९॥
पत्नी विशिष्टादेवीसहित । सदा राहती धर्मरत । परमेश्वराचे पूजन अविरत । करिती दोघेहि आनंदे ॥४०॥
ब्राह्मण वर्णाचे विहित कर्म । अध्ययन आणि अध्यापन । अत्यादरे करिती पालन । मनी सदा संतुष्ट ॥४१॥
हळूहळू वार्धक्य दिसूं लागे । परि पोटी अपत्य नुपजे । तेचि कारणे दुःख उपजे । विशिष्टादेवींच्या मनांत ॥४२॥
पत्नीस ठेविता असंतुष्ट । गृहस्थाश्रमाचे मर्म नष्ट । शिवगुरु जाणुनि स्पष्ट । उपाय शोधू लागले ॥४३॥
कैसें झाले दुःख दूर । तपाचरणाचा कोणता सूर । शिवगुरु छेडिती हृद्वीणेवर । जाणावे पुढील अध्यायी ॥४४॥
इति श्री आदि शंकर लीलामृत । पहिला अध्याय येथे समाप्त । कृपा व्हावी सदा प्राप्त । करण्या ग्रंथ पूर्ण सार्थ ॥४५॥
शुभं भवतुं । शुभं भवतुं । शुभं भवतुं ।