लङ्घ्

{ laṅgh }

A Sanskrit English Dictionary

लङ्घ्   ( cf. √ रंह् and लघु) cl. 1. Ā. P. ( [Dhātup. iv, 34; v, 55]) लङ्घति, °ते ( Gr. also ललङ्घ, °घे; aor. अलङ्घीत्, °घिष्ट; fut. लङ्घिता; °घिष्यति, °ते; inf. लङ्घितुम्),

to leap over, go beyond ( Ā.), [Pañcad.];

to ascend, mount upon ( P.), [Bhaṭṭ.];

to pass over meals, abstain from food, fast ( P.), [Dhātup.];

to dry, dry up, waste, consume, [L.] :

Caus. or cl. 10. P. ( [Dhātup. xxxiii, 87; 121]) लङ्घयति ( mc. also, [A.] °ते; Pass. लङ्घ्यते),

to leap over, cross, traverse, [Mn.]; [MBh.] &c.;

to mount, ascend, tread upon, enter, [Kāv.]; [Kathās.];

to overstep, transgress, violate, neglect, [Yājñ.]; [Kāv.]; [Rājat.];

to get over, avoid, shun, escape from, [Kāv.]; [Kathās.];

to frustrate, prevent, avert, [R.]; [Mṛcch.];

to disregard, slight, offend, insult, injure, [Mn.]; [MBh.] &c.;

to excel, surpass, outshine, obscure, eclipse, [R.]; [Ragh.]; [Rājat.];

to remove, transport, [Kāraṇḍ.];

to cause to pass over meals i.e. fast, [Suśr.] :

Desid. of Caus. लिलङ्घयिषति, to intend to step over, [Kāvyâd.] Sch.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

लङ्घ् [laṅgh]   1 U. (लङ्घति-ते, लङ्घित; desid. लिलङ्घिषति-ते)
   To spring, leap, go by leaps.
   To mount upon, ascend; अन्ये चालङ्घिषुः शैलान् [Bk.15.32.]
   To go beyond, transgress; लङ्घते स्म मुनिरेष विमानान् [N.5.4.]
   To fast, abstain from food.
   To dry, dry up (P.).
   To diminish, lessen.
   To seize upon, attack, eat up, injure; पल्लवान् हरिणो लङ्घितुमागच्छति [M.4.] -Caus. or 1 U. (लङ्घयति-ते)
   To leap or spring over, go beyond; सागरः प्लवगेन्द्रेण क्रमेणैकेन लङ्घितः Mb.; [Ms.4.38.]
   To pass over, traverse (as distance); अपि लङ्घितमध्वानं बुबुधे न बुधोपमः [R.1.47.]
   To mount upon, ascend; नितम्ब- मिव मेदिन्याः स्रस्तांशुकमलङ्घयत् [R.4.52.]
   To violate, transgress, disobey; स हि निदेशमलङ्घयतामभूत् सुहृदयोहृदयः प्रतिगर्जताम् [R.9.9;] [Y.2.187.]
   To offend, insult, disrespect, disregard; हस्त इव भूतिमलिनो यथा यथा लङ्घयति खलः सुजनम् । दर्पणमिव तं कुरुते तथा तथा निर्मलच्छायम् ॥ [Vās.]
   To prevent, oppose, stop, avoid, avert; भाग्यं न लङ्घयति कोऽपि विधिप्रणीतम् Subhāṣ; [Mk.6.2.]
   To attack, seize upon, injure, hurt; एषा खलु केसरिणी त्वां लङ्घयति [Ś.7;] नास्ति खलु विधेरलङ्घनीयम् [V.4;] [R.11.92.]
   To eat, browse.
   To excel, surpass, outshine, eclipse; (यशः) जगत्प्रकाशं तदशेषमिज्यया भवद्गुरुर्लङ्घयितुं ममोद्यतः [R.3.48.]
   To cause to fast.
   To shine.
   To speak.

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

 verb  उत्प्लवनपूर्वकः एकस्मात् स्थानात् अन्यस्थानसंयोगानुकूलः व्यापारः।   Ex. वयं पाठशलां गन्तुम् एकं सरः लङ्घामः।

ENTAILMENT:

उत्प्लु

HYPERNYMY:

आसादय

ONTOLOGY:

() ➜ कर्मसूचक क्रिया (Verb of Action) ➜ क्रिया (Verb)

SYNONYM:

उत्क्रम् प्रक्रम् अति इ अतिक्रम् आक्रम् तॄ अतितॄ अभ्युत्तॄ निस्तॄ प्रतॄ प्रोत्तॄ वितॄ

Wordnet:

asm লংঘন কৰা

guj કૂદવું

kan ದಾಟು

kas لانٛکھ تارٕنۍ

kok हुपप

mal ചാടിക്കടക്കുക

mni ꯂꯥꯟꯊꯣꯛꯄ

nep नाघ्‍नु

ori ପାରିହେବା

tam கட

tel దాటు

   See : तॄ, प्रविश्