टिळा

A dictionary, Marathi and English

   The sectarial mark made with colored earths or unguents upon the forehead: also a mark drawn with any pigment upon the belly, arm &c. 2 An instrument to stamp or impress the sectarial line upon the forehead. टिळा टोपी करणें To trick one's self out with all the badges and insignia of sanctity. 2 To trick out one's self buckishly; to adonize. टिळा वेशीस लावणें To invite all the people of all castes of a village.

Aryabhushan School Dictionary

  m  The sectarial mark made with coloured earths or unguents upon the forehead.
टिळा टोपी करणें   To trick one's self out with all the badges and insignia of sanctity. To trick out one's self buckishly.
टिळा वेशीस लावणें   To invite all the people of all castes of a village.

मराठी (Marathi) WN

 noun  कपाळावर गंध, गोपीचंदन, कुंकू इत्यादींची लावलेली खूण   Ex. युद्धावर निघालेल्या मुलाला आईने टिळा लावून ओवाळले

HYPONYMY:

त्रिपुंड्र

ONTOLOGY:

मानवकृति (Artifact) ➜ वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

asm তিলক. টীকা

ben তিলক

guj તિલક

hin तिलक

kan ತಿಲಕ

kas تیٚوک , تِلَک

kok तिबो

mal തിലകം

mni ꯇꯤꯀꯥ

ori ତିଳକ

pan ਤਿਲਕ

tam திலகம்

tel బొట్టు

urd تلک , ٹیکا , قشقہ

 noun  वधूच्या घरच्यांनी वराच्या कपाळावर कुंकू लावून लग्न निश्चित करण्याची क्रिया   Ex. वधूपक्षाने टिळा लावल्यावर पेढे वाटले.

ONTOLOGY:

सामाजिक कार्य (Social) ➜ कार्य (Action) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

तिलक

Wordnet:

ben আশির্বাদ

guj ચાંલ્લો

hin टीका

kan ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ

kas ٹیوٚک

mal തിലകം അണിയല്

ori ତିଳକଲଗା

pan ਟੀਕਾ

tam நிச்சயதார்த்தம்

tel నిశ్చితార్థం

urd ٹیکہ , تلک , پھلدان

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. १ टिकला अर्थ १ पहा ; पोट , हात इ० वरील गंधाचे ठिपके . २ कापाळावर गंध लावण्याचा नाम , यंत्र , छाप . [ सं . तिलक ] ( वाप्र . )
०करणे   राज्यावर बसविणें . कीं तुम्हांसी टिळा करूं सुदिनीं । - कथा ३ . १७ . २० .
०टोपी   पवित्रपणाचा बाह्य देखावा करणें ; नटून थटून सुशोभित होणें .
करणें   पवित्रपणाचा बाह्य देखावा करणें ; नटून थटून सुशोभित होणें .
०वेशीस   गांवांतील सर्व जातीस जेवावायास बोलावणें . सामाशब्द -
लावणें   गांवांतील सर्व जातीस जेवावायास बोलावणें . सामाशब्द -
०विडा  पु. पाटलाचा एक हक्क . टिळेडोळे - पुअव . १ कणकेच्या किंवा मातीच्या मुखवटयावर गंध व डोळे काढणें . २ नट्टेपट्टे ; थाटमाट ; नखरेबाजी . टिळेपट्टे , टिळेमिळे - पुअव . सर्व प्रकारच्या नखर्‍यांना व्यापक शब्द . ( क्रि० करणें ; होणें ). म्ह० टिळेपट्टे नायकाचे घरांत हाल बायकांचे . टिळेफाटे - पुअव . ( उपहासानें ). बायकांच्या कपाळावरील लांबट व भलें मोठें कुंकू . टिळयाचा धनी - पु . मुकदम ; टिक्याचा धनी पहा .

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   टिळा करणें
   टिका पहा. राज्‍यावर बसविणें. राज्‍यावर बसवितांना गंधाचा टिकला लावतात त्‍यावरून. ‘की तुम्‍हांसी टिळा करूं सुदिनी।’ -कथा ३.१७.२०.
   वेशीस लावणें
   आमंत्रण करतांना ज्‍यास आमंत्रण करावयाचे त्‍यास अक्षता देतात
   त्‍याप्रमाणें गंधाचा टिळा लवण्याचाहि प्रघात आहे. त्‍यावरून वेशीस गंधाचा टिळा लावून सर्वांस आमंत्रण करणें
   गांवातील सर्व लोकांस जेवावयास आमंत्रण करणें.