घर्म

{ gharma }

Puranic Encyclopaedia

GHARMA   A King of the Aṅga royal dynasty.

प्राचीन चरित्रकोश

घर्म (तापस) n.  सूक्तद्रष्टा [ऋ. १०.११४] ।
घर्म (सौर्य) n.  मंत्रद्रष्टा [ऋ. १०.१८१.३] ।

A dictionary, Marathi and English

   Sweat or perspiration. See the derivative घाम.

महाराष्ट्र शब्दकोश

  पु. घाम ; स्वेद ; अतिश्रमामुळें त्वचेला येणारा ओलावा ; घाम पहा . [ सं . ]
०रंध्र  न. घामावाटे शरीरांतील घाण ज्यांतून बाहेर पडते असें ( शरीराच्या ) त्वचेवरील अत्यंत सूक्ष्म छिद्र . हीं छिद्रें फार सूक्ष्म असून शरीराच्या त्वचेवर लक्षावधि आहेत . [ सं . धर्म = घाम + सं . रंध्र = छिद्र ]
०स्त्राव  पु. घाम येणें . [ सं . धर्म + स्त्राव = वाहणें ]

A Sanskrit English Dictionary

घर्म  m.  m. (√ 2. घृ) heat, warmth (of the sun or of fire), sunshine, [RV.]; [AV.] &c.
   the hot season, [R. i, 63, 24]; [Ragh. xvi, 43]; [VarBṛS.]
   internal heat, [R. ii, 75, 45] ( v.l.)
   perspiration, [L.]
   day (opposed to night), [Jyot.] (YV) 9
   a cauldron, boiler, esp. the vessel in which the milk-offering to the अश्विन्s is boiled, [RV.]; [AV. vii]; [VS. viii, 61]; [AitBr. i]; [ŚBr. xiv]; [Lāṭy.]
   a cavity in the earth shaped like a cauldron (from which अत्रि was rescued by the अश्विन्s; ‘heat’ [Gmn.]), [RV.]
   hot milk or any other hot beverage offered as an oblation ( esp. to the अश्विन्s), [RV.]; [AV. iv, 1, 2]; [VS. xxxviii]; [ŚBr. iv, xiv]; KātyŚr.; [ĀśvŚr.]
    N. of तापस (author of [RV. x, 114])
   of सौर्य (author of 181, 3)
   of a son of अनु (father of घृत), [Hariv. 1840] ( v.l.)
घर्म   [ cf. θερμός, θέρμη; Lat. formus; Zd. garĕma; Goth. varmya; Germ. warm.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

घर्म [gharma] a.  a. [घरति अङ्गात्; घृ-सेके कर्तरि मक् नि˚ गुणः [Uṇ.1.146] ] Hot.
   र्मः Heat, warmth; घर्मार्तं न तथा सुशीतलजलैः स्नानम् [H.1.93;] [U.3.5.]
   The hot season, summer; निःश्वासहार्यांशुकमाजगाम घर्मः प्रियावेशमिवोपदेष्टुम् [R.16.49;] [U.2.9.]
   Sweat, perspiration; अघर्मघर्मोदक- बिन्दुमौक्तिकैरलंचकारास्य वधूरहस्करः [Śi.1.58.]
   A cauldron, boiler.
   Sunshine;
   A cavity in the earth shaped like a boiler.
   A hot day.
   Ved. A sacrifice.
   Juice.
   Milk (of cows).
   The प्रवर्ग्य ceremony.
   A kind of deity; घर्मः स्यादातपे ग्रीष्मे प्रवर्ग्ये देवतान्तरे ।-Comp.
-अंशुः   the sun; तमस्तपति घर्मांशौ कथमाविर्भविष्यति [Ś.5.14.]
-अन्तः   the rainy season; घर्मान्तक्षुभितजलेव जह्नु- कन्या [Ki.7.25.]
-अम्बु, -अम्भस्  n. n.,
-उदकम्, -जलम्   sweat, perspiration; वदने घर्माम्भसां जालकम् [Ś.1.29;] [Māl.9.17,1.37.]
-चर्चिका   eruptions caused by heat and suppressed perspiration.
-जातिः   sweat-produced being; अहं भवो यूयमथोऽसुरादयो मनुष्यतिर्यग्द्रुमघर्मजातयः [Bhāg.8.5.21]
-छेदः   cessation of heat.
-दीधितिः   the sun; यः ससोम इव घर्मदीधितिः [R.11.64.]
-दुधा, -दुह्  f. f. a cow giving warm milk for offerings; घर्मदुघे इव धेनू [Av.4.22.4.]
-द्युतिः   the sun; [Ki.5.41.]
-पयस्  n. n.
   sweat, perspiration; प्रतिकामिनीति ददृशुश्चकिताः स्मरजन्म- घर्मपयसोपचिताम् [Śi.9.35.]
   warm water.
   श्मिः the sun.
   heat, radiance.
-स्वेद a.  a. Ved. coming with splendour, or showering down water, or coming to the oblation (Sāy.); perspiring with heat; घर्मस्वेदेभिर्द्रविणं व्यानट् [Rv.1.67.7.]