|
पाप [pāpa] a. a. [पाति रक्षत्यस्मादात्मानम्, पा-अपादाने प; [Uṇ.3.23] ] Evil, sinful, wicked, vicious; पापं कर्म च यत् परैरपि कृतं तत् तस्य संभाव्यते [Mk.1.36;] साधुष्वपि च पापेषु समबुद्धि- र्विशिष्यते [Bg.6.9.] Mischievous, destructive, accursed; पापेन मृत्युना गृहीतोऽस्मि [M.4.] Low, vile, abandoned; [Ms.3.52;] अधार्मिकाणां पापानामाशु पश्यन् विपर्ययम् 4.171. Inauspicious, malignant, foreboding evil; as in पापग्रहः. पम् Evil, bad fortune or state; पापं पापाः कथयथ कथं शौर्यराशेः पितुर्मे [Ve.3.6;] शान्तं पापम् 'may the evil be averted', 'god forbid' (often used in dramas). Sin, crime, vice, guilt; अपापानां कुले जाते मयि पापं न विद्यते [Mk.9.37;] [Ms.11.231;4] 181; [R.12.19.] -पम्ind. badly, sinfully, wrongly. -पः A wretch, sinful person, wicked or profligate person; पापस्तु दिग्देवतया हतौजास्तं नाभ्यभूदवितं विष्णुपत्न्या [Bhāg.6.13.17.] पा A beast of prey. A witch. -Comp. -अङ्कुशा N. N. of the Ekādaśī in the light half of Āśvina. -अधम a. a. exceedingly wicked, vilest. -अनुबन्धः bad result or consequences. -अनुवसित a. a. sinful. -अपनुत्तिः f. f. expiation. -अहः an unlucky day. -आख्या one of the seven divisions of the planetary courses. -आचारa. following evil or sinful courses, leading a sinful life, vicious, wicked. -आत्मन् a. a. evil-minded, sinful, wicked; पापात्मा पापसंभवः Purāna. (-m.) a sinner.-आरम्भ a. wicked, villainous, committing murderous deeds; पापारम्भवतोर्मृगीव वृकयोर्भीरुर्गता गोचरम् [Māl.5.24.] -आशय, -चेतस् a. a. evil-intentioned, wicked-minded.-उक्त addressed in ill-omened words. -कर, -कारिन्, -कृत्, -कर्म(र्मि)न् &c. a. sinful, a sinner, villain.-क्षयः removal or destruction of sin. -गतिः ill-fated.-ग्रहः a planet of evil or malignant aspect, such as Mars, Saturn, Rāhu or Ketu. -घ्न a. a. destroying sin, expiating; मत्समः पातकी नास्ति पापघ्नी त्वत्समा न हि Śaṅkarāchārya. (ः) the sesamum plant. (ी) the Tulasī plant. चर्यः a sinner. demon. -चेलिका, -चेली Clypea Hernandifolia (Mar. पहाडमूळ). -चैलम् an inauspicious garment. -जीव a. a. wicked, sinful. -दर्शन्, -दर्शिन् looking at faults, malevolent. -दृष्टि a. a. evileyed. -धी a. a. evil-minded, wicked. -नक्षत्रम् an inauspicious constellation. -नापितः a cunning or vile barber.-नाशन a. destroying or expiating sin. (नः) N. of Śiva. of Viṣṇu. (-नम्) expiation, atonement. (नी, नाशिनी) the wild Tulasī plant or Śamī. N. N. of a river. -निरति a. a. wicked, sinful. -f. wickedness.-निष्कृतिः atonement for sin. -पतिः a paramour. -पुरुषः a villainous person. -फल a. a. evil, inauspicious; पापफल- नरकादिमांस्तु शुभकर्मफलस्वर्गमस्त्विति काङ्क्षते Maṅḍala [Brā. Up.2.4.] -बुद्धि, -भाव, -मति a. a. evil-minded, wicked, depraved. -भक्षणः N. N. of Kālabhairava. -भाज् a. a. sinful, a sinner; न केवलं यो महतोऽपभाषते शृणोति तस्मादपि यः स पापभाक् [Ku.5.83.] -मित्रम् a bad counsellor or friend.-मुक्त a. freed from sin, purified. -मोचनम्, -विनाशनम् destruction of sin. -योनि a. a. lowborn. (-निः f.) vile birth, birth in an inferior condition. रोगः any bad disease. small-pox. -लोक्य a. infernal. belonging to the wicked. inverted confused. (-m.) inversion, confusion. -वंश a. a. born in a degraded family; शशाप तान् न राज्यार्हाः पापवंशा भविष्यथ [Bm.1.349.] -विनिग्रहः restraining wickedness. -शमन a. a. removing crime. -शील a. a. prone to evil, wicked by nature, evil minded. -संकल्प a. a. evil-minded, wicked. (-ल्पः) a wicked thought. -हन् a. a. destroying sin; यत्र श्यामो लोहिताक्षो दण्डश्चरति पापहा । प्रजास्तत्र न मुह्यन्ति नेता चेत् साधु पश्यति ॥ [Ms.7.25.]
|