मृद् [mṛd] 9 P. (मृद्नाति, मृदित)
To squeeze, press, rub; मम च मृदितं क्षौमं बाल्ये त्वदङ्गविवर्तनैः
[Ve.5.4.] To trample or tread upon; crush, dash to pieces, kill, destroy, pound, bruise, pulverize; तान मर्दीदखादीच्च
[Bk.15.] 35; बलान्यमृद्नान्नलिनाभवक्त्रः
[R.18.5.] To rub, stroke, rub against, touch; अस्मिन्नसौ मृदितपक्ष्मलरल्लकाङ्गः
[Śi.4.61.] To overcome, surpass.
To wipe away, rub off, remove.
(In astr.) To pass through (as a constellation). -Caus. (मर्दयति) = मृद् q. v. above.
मृद् [mṛd] f. f. [मृद्यते मृद् कर्मणि क्विप्]
Clay, earth, loam; आमोदं कुसुमभवं मृदेव धत्ते मृद्गन्धं न हि कुसुमानि धारयन्ति Subhāṣ.; प्रभवति शुचिर्बिम्बोद्ग्राहे मणिर्न मृदां चयः
[U.2.4.] A piece of earth, lump of clay; मृदः शुद्धिमभीप्सता
[Ms.5.136.] A mound of earth.
A kind of fragrant earth. -Comp.
-कणः a small clod or lump of earth.-करः a potter.
-कांस्यम् an earthen vessel.
-किरा an earthworm.
-क्षारम् a radish.
-ग a. a. growing in clay. (ः) a kind of fish.
-घटः an earthen pot, pitcher.-चयः (मृच्चयः) a heap of earth.
-पचः a potter.-पात्रम्,
-भाण्डम् earthen-ware, a vessel of clay.-पिण्डः a clod of earth, a lump of clay. ˚बुद्धिः 'clodpated', a blockhead; मया च मृत्पिण्डबुद्धिना तथैव गृहीतम्
[Ś.6.] -प्रक्षेपः scattering earth over (for purification); मृत्प्रक्षेपेण शुध्यति
[Ms.5.125.] -फली Costus Speciosus (कोष्ठ).
-लोष्टः a clod of earth.
-शकटिका (मृच्छकटिका) a small car of earth, a toy-cart; (it is the name of a celebrated play by Sūdraka).
-स्तोमः a heap of earth.