शुकाख्यान - अभंग १०१ ते १२५

या उपरी ह्मणे पिता व्यास । पुत्र चालिला कर्मत्रासें । थोर होती आस । पितृ-गोत्र रक्षील ॥१०१॥
तूं धाकुटें लेंकरूं । परी मज होता आधारु । तुजविण हा संसारु । व्यर्थं गेला ॥१०२॥
मातापिता सांडिजे । योग साधन करिजे । हें कोणे शास्त्रीं बोलिजे । सांग बा मज ॥१०३॥
तपें होय सुकृत । ऐसें मनीं धरिसी निभ्रांत । मातापिता संतोषें सुकृत । हें वेदशास्त्रीं बोलिलें ॥१०४॥
सांडूनि जाई माता-पिता । त्याचा संन्यासी व्यर्थता । तीर्थें कंटाळती सर्वथा । त्याचे स्त्रानें दर्शनें ॥१०५॥
पितृवचन न पाळिजे । मातेसी अंतर देती जे । ते प्राणी पातकी ह्मणिजे । यमदंड पावती ॥१०६॥
पुंडलिका सेवा करितां । पितयासी झोंप आली तत्वता । तंव विष्णु आले त्वरितां । चित्त पहावया तयाचें ॥१०७॥
देव येउनी उभा द्वारीं । परी येरु ये न बाहेरी । सेवा पितयाची करी । एक भावें ॥१०८॥
ऐसा पितृभक्तीचा रंग । न करी देवाचा पांग । पितयाची निद्ना होईल भंग । ह्मणोनि न पाहे माघारा ॥१०९॥
तेणें अंतरीं ओ-ळखिलें । मज देव भेटों आले । पितृसेवें पुण्य जोडलें । फळ ला-धलें पांडुरंग ॥११०॥
मग माघारी वीट झोंकिली । ते चरणीं दे-वाचे लागली । देवें पूजा मानिली । समचरणीं उभा राहे ॥१११॥
हात ठेवूनि कटावरी । युगें अठ्ठावीस उभा हरी । पुंडलि-काची भक्ति भारी । हा उपदेश ह्मणे श्रीव्यास ॥११२॥
दृष्टांत ते आईका । पितृवचनीं राम निका । बारा वर्षें देखा । वनवास क्रमिला ॥११३॥
तेणें पितृवचन पाळिलें । सापत्निक माते समाधान केलें । कीर्तीचें फळ जोडिलें । पुराण प्रसिद्ध ॥११४॥
वृद्धें श्रावणाची पितृ जोडी । ती बैसवूनि कावडी । खांदीं वाहे परवडी । वाराणसी ॥११५॥
मार्गीं जातां तृषा लागली । कावडी वृक्षा लविली । करीं झारी घेतली । उदकाकारणें ॥११६॥
श्रावण उदक भरितां । झारी झाली बुडबुडतां । चाउली झाली दशरथा । संधान लविता तो जाहला ॥११७॥
श्र्वापद उदकासी पातलें । ऐसें जाणुनी संधान केलें । तें येउनी कंठीं लागलें । श्रावणाचे ॥११८॥
जवळी येउनी पाहे । तंव मनुष्य पडिलें आहे । मग सकोंचित होय । राजेंद्र ॥११९॥
तयासी पुसे तूं कवण । येरु ह्मणे मी श्रावण । व्रुक्षासी पितृकावडी लावून उदकासी आलों ॥१२०॥
तूं रांजा सूर्यवंशीं । उदक देईं जा वृद्धांसी । कावडी पैल वृक्षासी । टांगली असे ॥१२१॥
ह्लदयीं मातापित्यांसी स्मरोन । श्रावणें त्यजिला प्राण । पावला पद निर्वाण । सायुज्य मुक्तीतें ॥१२२॥
ऐसें पितृवचन पाळिलें । कीर्तिमुक्तिस जोडिलें । हें तपाहूनि आगळें । पितृवचनें ॥१२३॥
मग रायें दश-रथें । झारी घेऊनि हातें । पाणी द्यावया वृद्धांतें । वृक्षाजवळी पा-तला ॥१२४॥
उदक घ्या ह्मणत । शब्द ओळखिला त्वरित । श्रा-वण नव्हे सत्त्वस्थ । कोण आहे ॥१२५॥