पूर्वखण्डः - अध्याय २४

मेषस्य लग्ने तु भौ।ऊ
श्चण्डो धनी सर्वकलासु दक्षः ।
स्वपक्षहन्ता बहुमन्युयुक्तो
॥ऽतिस्तीक्ष्णकरः सदैवः ॥१॥
वृषस्य लग्ने तु नरः प्रसूते
मित्रः क्षमी हास्यरतः सुवाभ्यः ।
विज्ञानयुक्तो गुरुर्लोकभक्तः
शूरः प्रधानः सुतलालसश्च ॥२॥
तृतीयलग्ने तु नरोऽभिजातो
ऽब्धः ।
ऽक्षपूज्यः परपक्षहन्ता
।जितेन्द्रियः स्याद्बहुवित्तयुक्तः ॥३॥
लग्ने कूलीरस्य तु संप्रसूतो
॥प्रियोऽसृष्टरुगिष्टयोगः ।
सौभाग्ययुक्तो रतिलालसश्च
मन्त्रोपसेवी गुरुवत्सलः स्यात् ॥४॥
सिंहस्य लग्न तु भवे प्रसूतो
नरो विभागी रिपुर्दनश्च ।
लग्ने विधत्ते विधनं मनुष्यं
बह्वाशिनं नित्यविमुक्तलज्जम् ।
निन्द्यं सतां नीचरतं कृतघ्नम् ॥५॥
कन्याविलमे तु नरः प्रसूतो
[विज्ञानविद्यागमशास्त्रलुब्धः ।]
लुब्धो गुरुणां रतिलालसश्च
मानी च सौभाग्यगुणैश्च युक्तः ॥६॥
तुलाविलग्ने तु नरः प्रसूतः
स्वकर्मणा जीवति बुद्धिमांश्च ।
विद्वत्प्रिशः सर्वकलास्वभिज्ञ
श्चलस्वभावो वनिताजितश्च ॥७॥
जातो विलग्ने खलु वृश्चिके स्यात्
चण्डोऽभिमानी पुरुषोऽतिशूरः ।
विज्ञानवान् काव्यकरः कृतज्ञ
स्यात् संविभागी बहुरोषंचिन्तः ॥८॥
धनुर्विलग्ने भवति प्रसूतः
॥ंअः सुभगो मनुष्यः ।
शूरोऽर्थवान् भीतिपरः कृतज्ञो
बन्धूपभोग्यो द्रविणो वपुष्मान् ॥९॥
मृगस्य लग्ने पुरुषोऽभिजातः
॥बहुभृत्य॥।उ
लुब्धोऽलसः स्वात्मपरः कृतघ्नः
र्यनित्यो गुरुवत्सलश्च ॥१०॥
कुम्भस्य लग्ने पुरुषोऽभिजात
।ऽउहृदश्च ।
प्रभूतधान्यार्थयुतः प्रचण्डो
लुब्धोऽन्यनारिरतिलालसश्च ॥११॥
मीने विलग्नोपगतेऽभिजातः
॥ंद्रविणोऽल्पकश्च ।
त्यागात्मवान् शास्त्रविशारदश्च
न दीर्घसूत्रो न च मन्दबुद्धिः ॥१२॥
होरा यदा वासरपस्य लग्ने
तदा प्रसूते बहुसौख्ययुक्तम् ।
विवेकिनं धर्मपरं कृतज्ञं
त्यागात्मकं सत्यरतं मनुष्यम् ॥१३॥
शीतांशुहोरा यदि जन्मकाले
पराङ्गनाभोगपरो नरश्च ।
शुभे शुभं तत्र च क्रूरयुक्ते
सम्भोगकाले न चेरप्रदिष्टम् ॥१४॥
त्र्यंशो यदा वासरपस्य लग्ने
तदा सुतीव्रं जनयेन्मनुष्यम् ।
कलिप्रियं धनरतं विशालं
विद्वेषशीलं द्विजदेवतानाम् ॥१५॥
चन्द्रस्य लग्ने तु यदा त्रिभाग
स्तदा प्रसूते सुखलाभव्न्तम् ।
श्रियान्वितं भक्तिपरं गुरूणां
प्रख्यातकमीणमुदारचेष्टम् ॥१६॥
॥।यंशको भूमिसुतस्य लग्ने
करोति मर्त्यं क्षतजार्तदेहम् ।
क्रूरवभाव हतबन्धुदार
प्रतापहीनं विषयार्दितं च ॥१७॥
तृतीयभागः शशिजस्य लग्ने
करोति सौम्यं सरुजं मनुष्यम् ।
नदीर्घसूत्रं न च वित्तहीनं
सत्याधिकं भूरिसुतं सदैव ॥१८॥
त्र्यंशो यदा देवपुरोहितस्य
लग्नं प्रयातः प्रकरोति मर्त्यम् ।
तेजस्विनं सर्वौखाधिवासं
सुधर्मिणं प्रीतिकरं स्वपक्षम् ॥१९॥
द्रेष्काणसंस्थो भृगुजस्य लग्नो
वित्तान्वितं संजनयेन्मनुष्यम् ।
शास्त्रानुरक्त गतरोगपाप
नृपप्रियं देवगुरुप्रसक्तम् ॥२०॥
शनैश्चरस्य त्रिविभागस॥
लग्नः प्रसूते कृपणस्वभावं ।
धनेन हीनं बहुदुःखयुक्तं
चलप्रतिज्ञं शठतासमेतम् ॥२१॥
भागे नवमे विवस्वान
नरं प्रसूते विजितं खलं च ।
नीचानुरक्तं वृजितैः समेतं
॥२२॥
शको रात्रिपतेर्विल
मर्त्यं बहुशोधनाढ्यम् ।
कृष्याप्तवित्तं सुतसौख्ययुक्तं
प्रियातिथिं सर्वजनप्रियं च ॥२३॥
॥शको भूत लग्ने
करोति मर्त्यं बहुदुःखयुक्तम् ।
पित्तज्वरासृक्परिपीडिता॥
प्रतापहीनं सततं कुचैलम् ॥२४॥
लग्ने नवांशः शशिनन्दनस्य
करोति मर्त्यं बहुवित्तयुक्तम् ।
मेहाविनं सर्वसुखर्द्धिभाजं
विवेकिनं पण्डितमल्पवैरम् ॥२५॥
नवांशको देवपुरोहितस्य
लग्ने विधत्ते सुतवित्तसौख्यम् ।
नरातिगाठं कनकायभाजं
सदा नराणां नृपतेश्च पूज्यम् ॥२६॥
नवांशको भार्गवन
लग्ने विधत्ते बहुपुत्रभोगम् ।
र्मक्रियासिद्धिपरोपघातं
दिव्याङ्गनाभोगसुखं सदैव ॥२७॥
नवांशकः सूर्यसुतस्य लग्ने
नृणां विधत्ते बहुभूमिनाशम् ।
अर्थक्षयं न्यायम्तान्तमुग्रं
प्रमोषणं चौरकृतं सदैव ॥२८॥
सूर्यांशको वासरपस्य लग्ने
नरं प्रसूते बहुमन्युवश्यम् ।
लाल्यान्वितं धर्मसुखैर्विहीन
निस्त्र्यंशमुग्रं चपलस्वभावम् ॥२९॥
सूर्यांशको रात्रिपतेर्विलग्ने
करोति मर्त्यं बहुर्त्नभाज्म् ।
नानार्थलाभैः सहितं सुशीलं
कुलप्रधानं भुमित्रयुक्तम् ॥३०॥
सूर्यांशको भूमिसुतस्य लग्ने
नरं प्रसूते रुधिरामयाढ्यम् ।
पामादिरोगैर्व्यसनैः समेतं
प्रपंचयुक्तं रणकातरं च ॥३१॥
सूर्यांशकः सोमसुतस्य लग्ने
नरं सुवाते सुभगं सुशीलम् ।
विद्यासुरक्तं गुरुदेवभक्तं
परैरधृष्यं रतलालसं च ॥३२॥
सूर्यांशको देवगुरोर्विलग्ने
करोतिमर्त्यं बहुशास्त्ररक्तम् ।
॥ंउरागेण युतं विनीतं
प्रभूतमित्रं रणकोविदं च ॥३३॥
सूर्यांशको भार्गवनन्दनस्य
लग्ने प्रसूते सुभगं मनुष्यं ।
रूपान्वितं पार्थिवमानयुक्तं
प्रियातिथिं पुत्रधनैः समेतम् ॥३४॥
सुर्यांशको घस्त्रपनन्दनस्य
लग्ने प्रसूते रणरोगयुक्तम् ।
नरं कुशीलं निजब्न्धुहीनं
शोकार्दितं हानियुतं सदैव ॥३५॥
त्रिंशांशको भूमिसुतस्य लग्ने
करोति मर्त्यं व्यसनाभिभूतम् ।
व्ययेन हीनं बहुवैरयुक्तं
प्रपूजितं भूपतिना सदैव ॥३६॥
त्रिंशल्लवाः सूर्यसुतस्य लग्ने
करोति मर्त्यं परदेशरक्तम् ।
क्षुत्तृच्छमार्तं बहुरोगयुक्तं
स्त्रीणामभीष्टं प्रणतारिपक्षम् ॥३७॥
त्रिंशांशको देवगुरोर्विलग्ने
नरं सुवाते बहुशास्त्ररक्तम् ।
दृढप्रतिश्चं दृढसाहसं च
सत्यात्मकं देवगुरुप्रसक्तम् ॥३८॥
त्रिंशांशकः सोमसुतस्य लग्ने
नरं प्रसूते सुखिनं समृद्धम् ।
सद्धर्मयुक्तं गुरुबन्धुमान्यं
मिताशिनं धर्मपरं कृतज्ञम् ॥३९॥
त्रिंशांशको भार्गवनन्द्नस्य
लग्ने प्रसूते सदयं मनुष्यम् ।
।ंवितं सत्यपरं कृतज्ञ
मुदारचेष्टं सुखिनं सुरूपम् ॥४०॥
लग्नं यदा स्थानबलेन युक्तं
तदा नृणां स्थानविवृद्धिदं स्यात् ।
करोति पूजां नृपलोकजातां
सौभाग्ययुक्तं च कलत्रलाभम् ॥४१॥
लग्नं यदाशोत्थबलेन युक्तं
तदा प्रसूते गुणिनं मनुष्यम् ।
सर्वासु दिक्षु प्रकरोति लाभं
रोगारिनाशं प्रियतां च लोके ॥४२॥
चेष्टाबलाढ्यंप्रकरोति लग्नं
नृणांसुचेष्टां प्रियमित्रलाभम् ।
मिष्टान्नपानं विविधं च लोके
चतुष्पदानामधिपत्यतां च ॥४३॥
लग्नं यदा कालबलेन युक्तं
तदा नराणां प्रियलोभकारि ।
सदा तु पूजां नृपतेः सलोकं
रोगक्षयं साधुजनेन सख्यम् ॥४४॥
लग्नं यदा स्थानबलेन हीनं
तदा प्रसूते पर्देशरक्तम् ।
।स्थानविद्वेषपरं सुजिह्मं
परान्नरक्तं परदारसक्तम् ॥४५॥
आशबलोनं प्रकरोति लग्नं
धान्यार्थहानिं सततं नराणाम् ।
प्रमोषणं तकरचारकाद्यैः
पराभवं शत्रुकृतं सदैव ॥४६॥
चेष्टबलेन प्रकरोति लग्नं
नृणां कुचेष्टां परदारराता ।
कुचलतां शोकमनन्तरोगं
स्वबन्धुवैरं परतर्कक ॥४७॥
लग्नं यदा कालबलेन हीनं
नरं तदा हीनतरं प्रसूते ।
विधर्मशीलं विगताभि।
श्लेष्मार्दितं चौरविवर्जितं च ॥४८॥
षड्वर्गशुद्ध याद जन्मलग्न
भवेच्छरीरे मनुजस्य सौख्यम् ।
सौभाग्ययुक्तं यदि पाणिपादं
कान्त्यान्वितं सर्वगुणैः समेतम् ॥४९॥
तदेव युक्तं यदि पापवर्गे
हीनं शिरालुं च विरुद्धगन्धम् ।
॥
 भवेत् सदा स्त्रीषु भयानकं च ॥५०॥
षड्वर्गशुद्दं यदि सूर्यपुत्र
भौमाश्रितं सम्भवते ॥।
दुष्कर्मरूपो रविणा ॥ंअ युक्तः
काणो धिकाङ्गस्तु निरिक्षितं च ॥५१॥
भौमांशके सौम्यदृशा  विहीने
भौमे व्ययस्थे निधनाश्रिते वा ।
भवेत् सकर्णाक्षिरुजो मनुष्यः
कृशोऽल्पवीर्यः सततं च दीनः ॥५२॥
सूर्यांशके सौम्यदृशा विहीन
सूर्ये व्ययस्थे निधनस्थिते वा ।
॥वेन्निशान्धस्तु निशा प्रजातो
दिवाथवा तैमिरिको मनुष्यः ।
सौम्योऽधिकाङ्गस्तु शिरावनद्धः ॥५३॥
पापा व्ययस्थाः प्रभवन्ति यस्य
ऽ रविणा यदा स्युः ।
खल्वाटकस्तत्र भवेत् प्रजातो
विपर्ययस्थाः शुचिवर्जितश्च ॥५४॥
क्लीबे व्ययस्थे त्वथ पंचमे च
लग्न ग्रहे चैव भवेन्मनुष्यः ।
बृहत्तडाकारधरोऽतिरुद्रो
ग्रहैश्चलैर्दृष्टिविवर्जितश्च ॥५५॥
॥ओदये सूर्यसुते कुदृष्टि
श्चन्द्रे व्ययस्थे प्रभवेऽर्धदृष्टिः ।
कुजस्य लग्ने कुजसंश्रिते च
विरूपनेत्र प्रभवेन्मनुष्यः ॥५६॥
पापा यदा लग्नगताः सम्स्ताः
सौम्याश्च सर्वेऽष्टमगा भवन्ति ।
कुब्जो भवेदत्र नरोऽभिजातो
॥द्वामनकः प्रदिष्टः ॥५७॥
पापाश्चतुर्था यदि नैधनस्थाः
सौम्या ग्रहाः खे जनकोऽत्र योगे ।
विमिश्रितैस्तैः प्रभवेन्मनुष्यः
पापांशकस्थैः संभवेश्च कुष्ठी ॥५८॥
दुर्गन्धिवक्त्रो व्ययगैश्च पापै
स्तृतीयगैः सौम्यनपुर्धरैश्च ।
पापांशकस्थैरथ हृद्गदः स्यात्
सदा दरिद्रोऽरिगृहं प्रयातैः ॥५९॥
पापांशके पापनिरिक्षिते च
पापे विलग्ने शुभदृष्टिहीने ।
भवेन्मनुष्यो वृषणैः प्रलम्बै
र्जीवस्य दृष्टयाधिकलिङ्ग एव ॥६०॥
नखैर्विहीनो रविजस्य लग्ने
मन्दांशके मन्ददृशा विहीने ।
मन्दस्य वर्गे शकटं प्रयात
एवं हि चक्रस्य विदृष्टकः स्यात् ॥६१॥
तुलाधिकः सूर्यसुते व्ययस्थे
भौमे सुखस्थे विनितायकेऽर्के ।
महादरश्चन्द्रसुते कुनेत्रः
कुमित्ररक्तो वनिताविहीनः ॥६२॥
वक्रे व्ययस्थे निधनाश्रिते ज्ञे
विवस्वरति खगेऽर्कपुत्रे ।
भौमेऽस्तगेहे गगने दिनेशे
दिजि ॥मूर्तिगते च वक्रे ॥६३॥
सूर्ये सुखस्थे रविजेऽष्टमस्थे
स्ववर्गसंस्थे शशिजे तनुस्थे ।
शूरो भवेत् कान्तियुतो मनुष्यः
कलस्वनः सत्यर्तः सुचक्षुः ।
सुमीनवक्षा रतकोविदश्च ॥६४॥
जीवांशके जीवयुतो विलग्ने
भवेन्मनुष्यः सुभगः सुरूपः ।
स्त्रीणामभीष्टः सुरतेऽतुलस्थः
प्रियंवदो गितविचक्षणश्च ॥६५॥
शुक्रांशके शुक्रयुते विलग्ने
भोगी सुविज्ञः प्रणतो मनुष्यः ।
भवेत् सुरूपः सततं दयालुः
॥भिरणप्रियश्च ॥६६॥
चन्द्रांशक चन्द्रयुते विलग्ने
शुक्रो महीभोगयुतो मनुष्यः ।
भवेत्तथाज्ञो मलिनः कृशश्च
कृच्छः सदा स नयतिर्वृथादः ॥६७॥
सौम्ये विलग्ने ॥।
शुभांसवक्षाः शुभजे नवांशे ।
चन्द्रस्य होरा शुभबाहुधात्री
त्रिंशांशकः सौम्यभवः सुशीलः ॥६८॥
सूर्यांशके सौम्यसमुद्रवे च
नरो भवेच्छोभनजानुर्पाश्चः ।
लग्नं शुभालोकित्मिष्टवीर्य
मोजो विधत्ते सततं नराणाम् ॥६९॥
पापो यदा नीचगतो विलग्ने
स्वभावसंस्थः शुभवर्जितश्च ।
स्याच्छयामदन्तः पुरुषोऽत्र जातः
क्रियाविहीनः पिशुनस्वभावः ॥७०॥
विहीने
विलग्नसंस्थे पुरुषोऽत्र जातः ।
कन्यारतो वांछितपापयुक्तं
स्त्रीलपटः स्यात् सततं विलुब्धः ॥७१॥
शनैश्चरे सप्तमगे विलग्ने
यदा नवांशो धरणिसुतस्य ।
वृद्धाङ्गनानां निरतो मनुष्यः
सदा भवेत् कामनिपीडितात्मा ॥७२॥
यदा विलग्ने सधनुः शशाङ्को
नवांशके स्याद्रविनन्दनस्य ।
वेश्यानुरक्तं कुरुते मनुष्यं
ऽम् ॥७३॥
सिंहांशके सूर्ययुते विलग्ने
भौमेन दृष्टे रविजेऽस्तसंस्थ ।
भवेन्नरो वक्रभगोऽत्रयोगे
विपर्ययाद्वक्ररतानुरक्तः ॥७४॥
शनैश्चरे नीचगतेऽस्तसंस्थे
पापे विलग्ने शुभदृष्टिहीने ।
।ऽन्मनुष्यः करतोऽक्षतप्सुः
सदा विरक्तो वरयोषितानाम् ॥७५॥
धनाश्रिते भूतनये सुखस्थे
सौरे व्ययस्थेऽरिनवांशसंस्थे ।
रूपोऽत्र भवेन्मनुष्यः
सर्वत्र निन्द्यः कृतविस्मृतिश्च ॥७६॥
सूर्यत्रिकोणे यदि भूमिपुत्रः
शनैश्चरे सौम्यगृहाश्रिते च ।
तदा मनुष्यस्तु सुदीर्घजानु
र्विरूपदेहः प्रियसाहसश्च ॥७७॥
व्रणार्दिताङ्गः सततं विरूपः
प्रजावियुक्तः पिशुनस्वभावः ।
शनैश्चरे मृत्युगते व्ययस्थे
भौमे भवेत् पापरतो मनुष्यः ॥७८॥
इति श्रीवृधयवने त्नुस्थानचिन्ता ॥