दिवाकर - किती रमणीय देखावा हा !

'' .... देवि ! तुझी बाग किती सुंदर आहे ही ! राघू - मैना, कोकिळा - बदकें - कबुतरें - सगळीं निजलीं आहेत ! दिवसां बदकांमध्ये मिसळून त्यांच्याबरोबरच आनंदानें उडया मारणारें तें लहानसें सरोवर - अहाहा ! - कांहीं कमळांची काव्यें आतांच पुरीं झालीं आहेत, व कांहीं दिवसभर हदयांत सांठविलेल्या सूर्यतेजानें अगदीं रसरसून जाऊन आपली काव्यें लिहिण्यामध्यें काय पण गढून गेलीं आहेत ! - पाहिलेंस ना ? तेंच सरोवर चंद्रबिंबाशीं आतां कसे तन्मय होऊन गेलें आहे ! खरेंच, किती तरी तुझें ऐश्वर्य हें ! अहाहा ! मुग्धावस्थेंतून नुकतीच बाहेर पडून, आपल्या प्रियकराच्या गालावर गाल ठेवून, ती कलिका आपल्या पतीकरितां - त्या गुलाबाकरितां - आपलें प्रेमळ हदय हळूहळू उमलायला लागली हें पाहून त्या गुलाबाच्या नेत्रांतून - बध - कसे - दोनच - दोनच प्रेमाश्रु बाहेर पडले आहेत ते ! तसेंच इकडे पाहिलेंस ना ? या जोडर्‍याच्याखालींच किती तरी मोगर्‍याचीं फुलें उमललीं आहेत ! झालेंच तर, त्या प्रेमळ पतिपत्नीला चंद्रकिरणांचा फारसा ताप लागूं नये, म्हणून वर दोन गुलछबूची फुलेंही उगवलीं आहेत ! वा ! तुझ्या या बागेमध्यें किती तरी चित्रविचित्र आणि सुंदर फुलझाडें आहेत हीं ! कांहीं सुवासिक आहेत, कांहीं सुंदर आहेत, आणि कांहीं तर दोनही गुणांनी नटलेली आहेत ! पण सगळी फुलझाडें परस्परांना व शेजारच्या लतावृक्षांना कशा प्रेमाच्या गुजगोष्टी सांगत आहेत ! भगवति, तुझ्या या वनसृष्टीचा प्रेमळ आत्मा, आकाशांत प्रकाशणार्‍या या स्वर्गीय आत्म्याशीं एकरुप होऊन गेल्यामुळें - अहाहा ! काय चोहोंकडे प्रेमाचा उज्ज्वल - शांत ! असा. हा प्रकाश पडला आहे ! - अरे ! पण हें काय ? - हें काय ? किती उंच प्रचंड असा हा प्रेतांचा पर्वत तरी ! अबब ! किती माणसें या पर्वतावर चढावयाला लागलीं आहेत हीं ! - काय ? ' तूं चढूं नकोस ! मी चढणार ! ' हा ! काय भयंकर कत्तल चालली आहे ही ! कडकडणार्‍या रक्तामध्यें - ते पहा - किती तरी आत्मे तडातड उडत आहेत ! नका ओरडूं ! अरे असे रडूं नका ! - अरे बापरे ! - रक्ताचा काय महासागर उसळला आहे हा ! - अरे ! अंधार पडायला लागला वाटतें ? छे ! अगदीं पाहवत नाहीं कीं ! तापलेल्या लाल गोळ्याप्रमाणे हा सूर्यच दिसत आहे का ? - कोण ? कोण आहेस तूं ? - हावरेपणा ? - किती लांबलचक मुंडक्यांची माळ तरी ही ! - अरे नको ! माझ्या नरडयावर पाय देऊं नकोस ! मेलों ! मेलों !! - हुश ! काय भयंकर स्वप्न तरी ? - अरे ! चांगलेंच फटफटलें आहे कीं !.... ''