|
MANES , s.pl.
(Deceased ancestors) पितरःm.pl., पितृलोकः, पितृ-पितामहादिn. —
(Ghost) प्रेतलोकः, प्रेतः, प्रेतनरः, परेतः, पितृवनेचरः. —
(Eater of the funeral oblation) पिण्डादः, पिण्डाशीm.(न्),पिण्डाशः, पिण्डभाक्m.(ज्), पिण्डीm.(न्), श्राद्धभुक्m.(ज्), श्राद्धीm.(न्), श्राद्धिकः; ‘collective class of manes or deceased ancestors,’ पितृगणः, पितृवर्गः, पितृसामान्यं, certain of these classes are सोमसद्, अग्निष्वात्तः, सोमपाः, आज्यपः, अर्य्यमाm.(न्), सुकालीm.(न्), हविष्मत्, कव्यवाहनः, कव्यवालः, वारिषद्, अग्निदग्धः,अनग्निदग्धः, सोमः; ‘business of offering oblations to the manes,’ पितृकर्म्मn.(न्), पितृक्रिया, पितृव्रतं, पितृकार्य्यं, श्राद्धकर्म्मn., श्राद्धक्रिया, वितृयज्ञः, पितृमेधः; ‘oblation to the manes,’ श्राद्धं,पिण्डः -ण्डी, कव्यं, various forms of these oblations are पार्व-णश्राद्धं, एकोद्दिष्टश्राद्धं, नित्यश्राद्धं, नैमित्तिकश्राद्धं, काम्यश्राद्धं, आह्नि-कश्राद्धं, वृद्धिश्राद्धं, सपिण्डनश्राद्धं, उदकुम्भश्राद्धं, नान्दीश्राद्धं, नान्दीमुखं,प्रीतिश्राद्धं, हिरण्यश्राद्धं, आमश्राद्धं, पाथेयश्राद्धं, तिलतर्पणं; ‘the offering of a cake,’ पिण्डदानं, पिण्डनिर्वपणं; ‘of water,’ उदकदानं, उदकक्रिया; ‘gifts in honour of the manes,’ पितृदानं-नकं, पितृतर्पणं; ‘one who makes the oblation,’ पिण्डदः,श्राद्धदः, श्राद्धकरः, श्राद्धकृत्m.; ‘day sacred to the manes,’ पितृतिथिःm., पितृदिवसः; ‘heaven of the manes,’ पितृलोकः,पितृपदं, पितृस्थानं. Oblations to the manes are made by the relations of the deceased soon after his death, and are repeated once, or, according to some, twice in every year, i. e. on the anniversary of the death, and on the same lunar day of the waning half of the month Bhādra. The latter are called महालयः. These obsequial rites are supposed to be necessary to secure the residence of the souls of the deceased in a world appropriated to the manes. ROOTS: पितरपितृलोकपितृपितामहादिप्रेतलोकप्रेतप्रेतनरपरेतपितृवनेचरपिण्डादपिण्डाशी(न्)पिण्डाशपिण्डभाक्(ज्)पिण्डीश्राद्धभुक्श्राद्धीश्राद्धिकपितृगणपितृवर्गपितृसामान्यंसोमसद्अग्निष्वात्तसोमपाआज्यपअर्य्यमासुकालीहविष्मत्कव्यवाहनकव्यवालवारिषद्अग्निदग्धअनग्निदग्धसोमपितृकर्म्मपितृक्रियापितृव्रतंपितृकार्य्यंश्राद्धकर्म्मश्राद्धक्रियावितृयज्ञपितृमेधश्राद्धंपिण्डण्डीकव्यंपार्वणश्राद्धंएकोद्दिष्टश्राद्धंनित्यश्राद्धंनैमित्तिकश्राद्धंकाम्यश्राद्धंआह्निकश्राद्धंवृद्धिश्राद्धंसपिण्डनश्राद्धंउदकुम्भश्राद्धंनान्दीश्राद्धंनान्दीमुखंप्रीतिश्राद्धंहिरण्यश्राद्धंआमश्राद्धंपाथेयश्राद्धंतिलतर्पणंपिण्डदानंपिण्डनिर्वपणंउदकदानंउदकक्रियापितृदानंनकंपितृतर्पणंपिण्डदश्राद्धदश्राद्धकरश्राद्धकृत्पितृतिथिपितृदिवसपितृपदंपितृस्थानंमहालय
|