|
HEAVEN , s.
(Region of the blessed) स्वर्गः, स्वर् indecl., स्वर्लोकः,पुण्यलोकः, सुरलोकः, देवलोकः, त्रिदिवः -वं, दिवं, द्यौःf.(दिव्),द्यौf.(द्यो), नाकः, देवनिकायः, देवालयः, सुरवर्त्मn.(न्), सुरपथं,शाश्वतं, सौरिकः, त्रिपिष्टपं, शक्रभवनं, सुखाधारः, सुखदं, त्रिदशालयः,त्रिदशावासः, अकुण्ठधिष्ण्यं; ‘the heaven of Vishnu,’ वैकुण्ठं. —
(The sky) आकाशः, गगणं, नभस्n., व्योमn.(न्), खं, अन्तरीक्षं,अम्बरं, दिगन्तरं, तारापथः, मेघवर्त्मn.(न्), ज्योतिश्चक्रं, ज्योतिषचक्रं;‘heaven and earth,’ द्यावापृथिव्यौf.du., द्यावाभूम्यौf.du., दिवस्पृथिव्यौf.du., आकाशपृथिव्यौf.du., द्योभूम्यौ, स्वर्गमह्यौ, ह्या-वाक्षमेf.du., रोदसीn.du.(स्), रोदस्यौf.du. ROOTS: स्वर्गस्वर्स्वर्लोकपुण्यलोकसुरलोकदेवलोकत्रिदिववंदिवंद्यौ(दिव्)द्यौ(द्यो)नाकदेवनिकायदेवालयसुरवर्त्म(न्)सुरपथंशाश्वतंसौरिकत्रिपिष्टपंशक्रभवनंसुखाधारसुखदंत्रिदशालयत्रिदशावासअकुण्ठधिष्ण्यंवैकुण्ठंआकाशगगणंनभस्व्योमखंअन्तरीक्षंअम्बरंदिगन्तरंतारापथमेघवर्त्मज्योतिश्चक्रंज्योतिषचक्रंद्यावापृथिव्यौद्यावाभूम्यौदिवस्पृथिव्यौआकाशपृथिव्यौद्योभूम्यौस्वर्गमह्यौह्यावाक्षमेरोदसी(स्)रोदस्यौ HEAVEN , s.
(Seat of the blessed) उत्तमलोकः, दिव्यलोकः, ऊर्द्ध्वलोकः. The heaven of Brahmā is ब्रह्मलोकः, सत्यलोकः, देवलोकः; ‘of Vishnu,’ वैकुण्ठं, विष्णुलोकः; ‘of Śiva,’ कैलासः, शिवलोकः;‘of Indra,’ स्वर्गः, स्वर्गलोकः, इन्द्रलोकः, देवलोकः, मुरलोकः,सुरालयः. —
(State of final beatitude) मुक्तिःf., मोक्षः, अपवर्गः,कैवल्यं, उद्धारः, सिद्धिःf., ब्रह्मसुखं, ब्रह्मसापुल्यं, निर्वाणं, ब्रह्मप्राप्तिःf., श्रेयस्n., निःश्रेयस्, महोदयः, निर्वृतिःf., अपुनरावृत्तिःf., अपुनर्भवः,परमगतिःf., उत्तमगतिःf., परमपदं, सर्व्वदुःखक्षयः; ‘The four states of heavenly bliss,’ चतुर्विधामुक्तिःf. These are, 1. ‘Residence in heaven with the Deity,’ सलोकता, सालोक्यं; 2. ‘Bearing the likeness of the Deity in heaven,’ सरूपता, सारूप्यं;3. ‘Being ever near or in the presence of the Deity,’ समीपता, सामीप्यं; 4. ‘Absorption into the essence of the Deity,’ सायुज्यं. ROOTS: उत्तमलोकदिव्यलोकऊर्द्ध्वलोकब्रह्मलोकसत्यलोकदेवलोकवैकुण्ठंविष्णुलोककैलासशिवलोकस्वर्गस्वर्गलोकइन्द्रलोकदेवलोकमुरलोकसुरालयमुक्तिमोक्षअपवर्गकैवल्यंउद्धारसिद्धिब्रह्मसुखंब्रह्मसापुल्यंनिर्वाणंब्रह्मप्राप्तिश्रेयस्निश्रेयस्महोदयनिर्वृतिअपुनरावृत्तिअपुनर्भवपरमगतिउत्तमगतिपरमपदंसर्व्वदुखक्षयचतुर्विधामुक्तिसलोकतासालोक्यंसरूपतासारूप्यंसमीपतासामीप्यंसायुज्यं
|