व्यावृत्ति

{ vyāvṛttiḥ }

A dictionary, Marathi and English

A difficulty, trouble, predicament, plight, mess: also harass, bother, pressing cares, worrying business. Ex. मी मोठ्या व्यावृत्तींत सांपडलों; तो काय हो व्यावृत्तींत पडला घटकेमध्यें मरणार; प्रपंचाची -लग्नाची -दुखणेकऱ्याची -पोराची -व्या0. Also difficulty, demur, or objection as existing in the mind. Ex. ज्याच्या मनांत कोणत्या ही गोष्टीविषयीं व्या0 नाहीं तो सालाधाला.

Aryabhushan School Dictionary

 f  Separation. Separate state. Exclusion. Perplexity.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 स्त्री. १ मनाचा गोंधळ ; गडबड ; अस्वस्थता . मी मोठया व्यावृत्तीत सांपडलो . २ संकट ; आपत्ति . तो काय हो व्यावृत्तीत पडला , घटकेमध्ये मरणार . ३ त्रास ; दगदग ; लचांड . प्रपंचाची - लग्नाची - दुखणेकर्‍याची - पोराची - व्यावृत्ति . ४ अडचण ; किंतू ; आपेक्ष . ज्याच्या मनांत कोणत्याही गोष्टी विषयी व्यावृत्ति नाही तो सालाधाला . [ सं . वि + वृत्ति ]

A Sanskrit English Dictionary

व्य्-°आवृत्ति  f.  f. turning away, turning the back (See अव्यावृ°)

ROOTS:

व्य् °आवृत्ति

rolling (the eyes), [Suśr.]
deliverance from, getting rid of ( abl.), [TS.]; [Śāntiś.]
being deprived of, separation or exclusion from, [Śaṃk.]
परस्पर-व्य्°   exclusion, rejection, removal, [Kum.]; [Kāvyâd.]; [Sāh.] ( cf.)

ROOTS:

परस्पर व्य्°

discrimination, distinction, [TS.]; [ŚBr.]
distinctness (of sound or voice), [Kāṭh.]
difference, [AitBr.]; [Nyāyas.] Sch.
cessation, end, [ĀpŚr.]
a kind of sacrifice, [ŚBr.]
व्य्-आवृति   screening ( prob. for ), ib.

ROOTS:

व्य् आवृति

praise, eulogium (?), ib.

The Practical Sanskrit-English Dictionary

व्यावृत्तिः [vyāvṛttiḥ]  f. f.
Covering, screening.
Exclusion, separation.
Not being found in, absence from; विपक्षाद्व्यावृत्तिः [Tarka K.]
Surrounding.
Rolling backwards.
Praise, eulogium.
Recurrence, repetition; मन्त्रस्य व्यावृत्तिर्न्याय्या ŚB. on [MS.12.1.42.] -Comp.
-बुद्धिः  f. f. the notion of exclusion.

Shabda-Sagara

व्यावृत्ति  f.  ( -त्तिः)
1. Praise, eulogium.
2. Rejection, exception, exclu- sion.
3. Choice, selection.
4. Screening, surrounding.
5. Rolling back.
6. Turning away.
E. वि and आङ् before वृत् to be, aff. क्तिन् .

ROOTS:

वि आङ् वृत् क्तिन् .