ओढणें

A dictionary, Marathi and English

   To give a smattering or superficial knowledge of. श्र्वास ओ0 To draw breath.
   ōḍhaṇēṃ v i To hang or hold back; to haggle, stickle, scruple; to insist upon or to resist obstinately. 2 To draw, i. e. to dry and shrink in boiling--rice. 3 To draw up; to be affected with spasmodic contraction. 4 To belong or be subject to; to be included under. Ex. हा प्रांत नगरा- खालीं ओढतो. 5 To incline or draw to--the mind: also, literally, to draw to or impulsively tend to- wards; as Pr. बुडत्याचे पाय खोल पाण्याकडे ओढतात. ओढता घेणें To hang or hold back; to stickle, scruple, demur. 2 To draw back or from; to back out of. ओढता or ओढून धरणें To hang or hold back; to make difficulties and objections. ओढून धरणें To hold fast to one's original terms. ओढून पाहणें To stick to or to strain one's terms; to stickle or to haggle. ओढून बोलणें To speak with prolation or protracted utterance, to drawl. ओढून येणें To gather--pus in a tumor: to draw to a head or to concentrate--a disorder. जीव ओ0 g. of s. To suffer the distress of hunger, thirst, fatigue &c.: also to yearn upon in affection or tenderness. देवी, गोवर &c. ओ0 g. of s. To have one's pustules of small-pox, measles &c. dry up. मृत्यु- मरण-आयुष्य-काळ-ओ0 g. of s. To draw constrainedly to one's death or to that which is appointed to effect it; to be impelled to one's fate.
   angrily or rudely.

Aryabhushan School Dictionary

 v t   Pull; draw; drag. Draw-a smoking pipe, &c.
 v i   Hang back, haggle, scruple. To incline or draw to -the mind.
ओढून आणणें   Draw (one's self) up haughtily.
चाबूक ओढणें   To draw a whip over.
बाकी ओढणें   To carry forward the balance of an account.
श्र्वास ओढणें   To draw breath.
ओढून धरणें   Hold fast to one's original terms.
जीव ओढणें   To suffer the stress of hunger, thirst, &c., also to yearn upon in affection or tenderness.

महाराष्ट्र शब्दकोश

 अ.क्रि.  १ मागें घेणें ; ओढून धरणें ; घासघीस करणें ; हट्ट धरणें ; हेका धरणें ; २ ( भात शिजतांना ) आकसून जाणें . ३ पेटक्यामुळें ( अवयव ) आखडणें ; आकुंचित होणें . ४ एखाद्याचा भाग असणें ; एखाद्याच्या खाली येणें , मोजणें ; समाविष्ट असणें . ' हा प्रांत पुण्याखालीं ओढतो .' ५ मन इ० मोहित होणें , एखाद्याकडे वळणें , जाणें ; कल ओंढा , असुणें . ' बुडत्याचें पाय खोल पाण्यकआडे ओढतात .' ( वाप्र .) ओढता घेणें - १ अडवून घेणें ; घासाघोस करणें ; ताणून धरणें . २ एखाद्या गोष्टीपासून मागें घेणें , सरणें . ओढता ( अथवा ) ओढून धरणे - १ अडचणी आणि अडथळे दाखवैणें , आणणें , २ ( एखाद्या सौदा किंवा व्यवहार जुळविण्यांत ) अपल्याच मुळच्या अटीला चिकटून राहणें . ओढून पाहणें - आपल्याच अटी खर्‍या , पुर्‍या करण्याबद्दल प्रयत्‍न करणें ; घासाघीस घालणें , ओढून बोलणें - लांब हेल काढून बोलणें . ओढून येणें - १ ( गळवामध्यें पू ) जमणें ; मुख धरणें ; तोंड पडणें . २ अकस्मात येणें ; ओढवणें ( एखादी आपत्ति ). जीव ओढणे - १ गुक , तहान , श्रम इत्यादिकांमुळे उत्साहहीन होणें . २ प्रेमानें एकाद्याकडे मनाचा ओढा असणें . देवी , गोवर ओढणें - देवी वगैरे वाळणें . मृत्यु - मरण - काळ० - शेवटी नाइलाज होऊन मृत्युच्या जवळ जाणे ; कपाळी असलेलें प्राप्त होणें .
 क्रि.  नेसणे ; वेढणे ; पांघरणे , ' नित्य ओढिती धौत वस्त्रें। ' - मुसभा १४ . ६७ . ( सं . वहू )
   ( वाप्र .) एखाद्याच्या विषयीं प्रीति बाळगणें . ओढ्यांत ओढा घारणें - एक गोष्ट करीत असतां दुसरी जरूरीची करणें .
 उ.क्रि.  १ खेचणें ; सरकविणें ; लोटणें ; जवळ घेणें , करणें ; आपल्याकडे आणणें ; ताणणें , ' परि ओढुनि ने त्यासि देव ओढकसा । ' - मोभीष्म ४ . ४४ . ' तूं पाणी ओढ , मी आंघूळ करतों .' २ ( शेत जमिनींतील डीखळे फोडून साफ करण्यासाठीं दाताळें किंवा गुठेकं वगैरे जमिनीवर ) फिरविणें . ३ रेघा , ओळी काढणें ; आंखणें . ' कार्य रेघा ओढल्यास ! सरळ ओढ .' ४ ओढ बसणें ( फोड , उष्णता , रोग वगैरेपासून डोळे इ० ). ५ ( दुखणें , आजार , दारिद्रय यांमुळे शरीर ) क्षीण होणें . ६ ( गुडगुडी , विडी इ० चा ) धूर काढणें ; अंमल करणें . ७ ( थान ) पिणें ; चोखणें . ( गाय , म्हैस इ०चें ) दुध काढण्याकरितां आंचळ ओढणे ; धार काढणें . ८ ( तपकीर ) हुंगणें ; सुंगणें . ९ ( भाषेचीअर्थकरितां ) ओढाताण करणें ; वाटेल तो अर्थ बसविणें . १० लावणे ; बंद करणें ( दार , खिडकी इ० ). ( सं . वह् - वोढ - ओढ ) ( वाप्र .) ओढून आणणें - १ गर्वानें किंवा रागानें ताठून बसणें . २ कां कूं करीत मागें राहणें . ओढुन काढणें - बाहेर खेचणें मोठ्या युक्तीनें बाहेर काढणें ; जबरीनें जवळ आणणें , घेणें ओढून घेणें -( एखादें संकट अथवा अडचण ) स्वतःवर बळेच आणणें . ' भरतानें रामसारखाच वनवास आपल्यावर ओढुन घेतला .' २ आपल्या बाजूचें करणें .' हींच मुलें आपल्याकडे ओढुन घ्यावयाची आहेत .' - इंप ४२ . ३ ( गंजिफा ) घेणी घेणारानें राजाबरोबर जें पान टाकलें असेल त्यावरील बंद दुसर्‍याजवळ असल्यास त्यानें राजाबरोबरचें पान मारून ओढून घेणें . हा ओढून येण्याचा हक्क देणी घेणार्‍याच्या उजव्या हातच्या मनुष्यास असतो . ओढून बळकट करणें - ( दोरीची सैल व मोकळी गांठ घट्ट व न सुटेल अशी आंवळणें ). फाजील शहाणापणानें स्वतःला फसविणें ; उद्देश बाजूला सारणें ; हट्टानें किंवा पड न खाल्यामुळें ( अटि , करार , परिस्थिति ) अधिक बिकाट करुन घेणें . ओढून विकणें - १ जास्त किंवा अवाच्यासवा किंमतीस विकणें . २ ( ल ) स्वतःची योग्यता फार मोठी मानणें ; अभिमानानें आत्मप्रतिष्ठा चढविणें . कर्ज ओढणें - कर्जावर कर्ज काढणें . चाबूक ० - एखाद्याला चाबुक० - एखाद्याला चाबूक लगावणें . जमीन ० - शेतजमीन लागवडीस आणणें . जीभ ० - कांहीं विकृतीनें जीभ कोरडी होणें . बाकी ० - १ हिशेबाची शिल्लकबाकी पुढील सालच्या कीर्दी वर नेणें . २ देणें न देतां कांहीं काळ राखणें . वरून ओढून टाकणें - ताणणें -( जसें - शस्त्रावरुन ओढणें , विद्येवरुन ओढणें ) थोडेंसे , वखरचें ज्ञान असणें . श्वास ० - श्वास घेणें . ओढून टाकणें - रागानें , दांडगाईनें ओढून ढकलणें किंवा झुगारून देणें ( मनुष्य , वस्तु इ० ).