Dictionaries | References

अधिष्ठा

   { adhiṣṭhā }
Script: Devanagari

अधिष्ठा     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
अधि-ष्ठा   (√ स्था) to stand upon, depend upon;
to inhabit, abide;
to stand over;
to superintend, govern;
to step over or across;
to overcome; to ascend, mount;
to attain, arrive at.
ROOTS:
अधि ष्ठा
√ स्था   (; P. -तिष्ठति), to bless (?), [Divyâv.]
ROOTS:
√ स्था

अधिष्ठा     

अधिष्ठा [adhiṣṭhā]   1 P. (used with acc. [P.I.4.46.])
(a) To stand on or upon, to sit in or upon, occupy (as a seat &c.), resort to; अर्धासनं गोत्रभिदोऽधितष्ठौ [R.6.73;] शाखिनः केचिदध्यष्ठुः [Bk.15.31;] प्रतनुबलान्यधितिष्ठतस्तपांसि [Ki.1.16] practising; मामधिष्ठाय Rām. depending on me. (b) To stand, be; अध्यतिष्ठदङ्गुष्ठेन शतं समाः Mb. (c) To stand over, mount. (d) To stand by, be near; आश्रमबहिर्वृक्षमू- लमधितिष्ठति [U.4.]
To be in, dwell in, inhabit, reside, stay; भुजङ्गपिहितद्वारं पातालमधितिष्ठति [R.1.8;] माधिष्ठा निर्जनं वनम् [Bk.8.79;] श्रीजयदेवभणितमधितिष्ठतु कण्ठतटीमविरतम् [Git.11.]
To make oneself master of, seize, take possession of, overpower, conquer; संग्रामे तानधिष्ठास्यन् [Bk.9.72;] त्वमधिष्ठास्यसि द्विषः 16.4; स सदा फलशालिनीं क्रियां शरदं लोक इवाधितिष्ठति [Ki.2.31] obtains; अधितिष्ठति लोकमोजसा स विवस्वानिव मेदिनी- पतिः 2.38; यक्षः कुतश्चिदधिष्ठाय बालचन्द्रिकां निवसति [Dk.18.]
(a) To lead, conduct as head or chief; महाराज- दशरथस्य दारानधिष्ठाय वसिष्ठः प्राप्तः [U.4,] See अधिष्ठित also. (b) To be at the head of, govern, direct, preside over, rule, superintend; प्रकृतिं स्वामधिष्ठाय [Bg.4.6] governing, controlling; श्रोत्रं चक्षुः स्पर्शनं च रसनं घ्राणमेव च । अधिष्ठाय मनश्चायं विषयानुपसेवते 15.9 presiding over and thus turning to use.
To use, employ.

अधिष्ठा     

See : अवलम्ब्, अधिवस्

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP