दिष्ट

{ diṣṭa }

प्राचीन चरित्रकोश

दिष्ट n.  (सृ.दिष्ट.) वैवस्वत मनु का पुत्र । इसका बंधु नाभाग [भा.८.१३] ; नभग देखिये ।

महाराष्ट्र शब्दकोश

   स्त्रीपु . ( गो . ) नजर ; दृष्ट पहा . [ सं . दृष्टि ]
   स्त्रीपु . ( गो . ) नजर ; दृष्ट पहा . [ सं . दृष्टि ]

A Sanskrit English Dictionary

दिष्ट  mfn.  mfn. shown, pointed out, appointed, assigned ( दिष्टा गतिस्, ‘the appointed way’ i.e. death, [R. ii, 103, 8])
   fixed, settled
   directed, bidden, [RV.]; [AV.]; [MBh.]; [R.] &c.
दिष्ट  m.  m. time, [L.]
   a sort of Curcuma, [L.]
    N. of a son of मनु वैवस्वत, [Pur.]
दिष्ट  n.  n. appointed place, [ChUp. v, 9, 2]
   aim, goal, [TBr. ii, 4, 2, 2 &c.]
   allotment, assignment, decree
   fate, destiny, [AV. x, 3, 16]; [MBh.]
   direction, order, command, [BhP. v, 1, 11 &c.]; [Rājat. iv, 121]
   a description according to space and time ( i.e. of a natural phenomenon), [Sāh.]

The Practical Sanskrit-English Dictionary

दिष्ट [diṣṭa] p.p. p.  p. p. [दिश्-कर्मणि-क्त]
   Shown, indicated, assigned, pointed out.
   Described, referred to.
   Fixed, settled.
   Directed, ordered &c.
   Destined (दैवविहित); न दिष्टमर्थमत्येतुमीशो मर्त्यः कथंचन [Mb.3.135.55.]
-ष्टः   Time.
   ष्टम् Assignment, allotment
   Fate, destiny, good or ill-luck; भो दिष्टम् [Ś.2.] यश्च दिष्टपरो लोके यश्चापि हठवादिकः । उभावपि शठावेतौ कर्मबुद्धिः प्रशस्यते ॥ [Mb.3.32.13.]
   Order, direction, command; सैनिका भयनाम्नो ये बर्हिष्मन् दिष्टकारिणः [Bhāg.4.28.1.]
   Aim, object.
   An appointed place; तं प्रेतं दिष्टमितोऽग्नय एव हरन्ति [Ch. Up.5.9.2.] -Comp.
-अन्तः   'the end of one's appointed time', death; दिष्टान्तमाप्स्यति भवानपि पुत्रशोकात् [R.9.79;] [Rām.2.65.28.] -गतिः f. death; याजमानासम्भवादशक्यं हि दिष्टगतौ उत्तरं तन्त्रं कर्तुम् ŚB. on [Ms.1.2.57.] Hence दिष्टां गतिं गम् = To die. तस्मिंश्च दिष्टां गतिं गते फलं दर्शयति यो दीक्षितानां प्रमीयेत अपि तस्य फलमिति । ŚB. on [MS.6.3.24.]
-दृश्  m. m. the god; यस्य तुष्यति दिष्टदृक् [Bhāg.4.21.23.]
-भाज्   God. [N.11.129.] Chaṇḍū Paṇḍita com.
-भावः   death; दिष्टभावं गतस्यापि विषये मोदते प्रजा [Mb.5.133.37.]
-भुक् a.  a. reaping the fruit as destined or ordained by god; वसेऽन्यदपि संप्राप्तं दिष्टभुक् तुष्टधीरहम् [Bhāg.7.13.39.]

Shabda-Sagara

दिष्ट  mfn.  ( -ष्टः-ष्टा-ष्टं)
   1. Shown, pointed out.
   2. Delineated, described. 3. Counselled, advised, enjoined.
  m.  ( -ष्टः)
   1. Time.
   2. A sort of Curcuma: see दारुहरिद्रा.
  n.  ( -ष्टं) Fate, destiny, fortune, good or ill luck.
    E. दिश् to show, affix कर्मणि क्त .

ROOTS:

दिश् कर्मणि क्त .

संस्कृतम् (Sanskrit) WN

   See : दर्शित