Dictionaries | References

तमस्

   { tamas }
Script: Devanagari

तमस्     

Puranic Encyclopaedia  | English  English
TAMAS I   A hell.
TAMAS II   One of the three qualities of the soul. Sattva, Rajas and Tamas are the three qualities. It is through the union of these three qualities that the inner soul enters the life of all animate and inanimate objects. The attributes of Tamas are greed, sleep, bravery, cruelty disbelief in god, bad habits, begging and indifference. It is because of the action of tamoguṇa that one becomes a prey to lust. It is the worst result of tāmasic activities that people are born as inanimate objects, worms, insects, fishes, serpents, tortoises, cows and deer. As a better result of Tāmasic activities people are born as elephants, horses, Śūdras, barbarous people, lions, tigers and hogs. It is the good result of tāmasic deeds that produce pilgrims, good castes, egoistic people, demons and devils. [Chapter 2, Manusmṛti] .

तमस्     

हिन्दी (hindi) WN | Hindi  Hindi
See : अंधकार, अज्ञानता, पाप, शहर, कुआँ, तमोगुण, तमसा

तमस्     

A Sanskrit English Dictionary | Sanskrit  English
तमस्  n. an. darkness, gloom (also pl.), [RV.] (°मः प्र॑णीत, ‘led into darkness’, deprived of the eye's light or sight, i, 117, 17) &c.
the darkness of hell, hell or a particular division of hell, [Mn. iv, viii f.] ; [VP. ii, 6, 4] ; [MārkP. xii, 10]
 m. the obscuration of the sun or moon in eclipses, attributed to राहु (also m., [L.] ), [R.] ; [VarBṛS. v, 44] ; [VarBṛ. ii] ; [VarYogay.] ; [Sūryas.]
अ-विद्या   mental darkness, ignorance, illusion, error (in सांख्यphil. one of the 5 forms of , [MBh. xiv, 1019] ; [Sāṃkhyak.] &c.; one of the 3 qualities or constituents of everything in creation [the cause of heaviness, ignorance, illusion, lust, anger, pride, sorrow, dulness, and stolidity; sin, [L.] ; sorrow, [Kir. iii] ; See गुण and cf.[RTL.] p. 45] [Mn. xii, 24 f. and 38] ; [Sāṃkhyak.] &c.), [RV. v.31, 9] ; [R. ii] ; [Śak.] ; [Rājat. v, 144]
ROOTS:
विद्या
N. of a son (of श्रवस्, [MBh. xiii, 2002] ; of दक्ष, i Sch.; of पृथु-श्रवस्, [VP. iv, 12, 2] )
तमस्   [cf.तिमिर; Lat.temere &c.]
तमस्   b°स॑, &c. See col.1.

तमस्     

तमस् [tamas]  n. n. [तम्-असुन्]
Darkness; किं वाऽभविष्यदरुण- स्तमसां विभेत्ता तं चेत्सहस्रकिरणो धुरि नाकरिष्यत् [Ś.7.4.;] [V.1.7;] [Me.39.]
The gloom or darkness of hell; धर्मेण हि सहायेन तमस्तरति दुस्तरम् [Ms.4.242.]
Mental darkness, ignorance, illusion, error, मुनिसुताप्रणयस्मृतिरोधिना मम च मुक्त- मिदं तमसा मनः [Ś.6.8.]
(In Sāṅ. phil.) Darkness or ignorance, as one of the three qualities or constitutents of every thing in nature (the other two being सत्त्व and रजस्); अन्तर्गतमपास्तं मे रजसोऽपि परं तमः [Ku.6.6;] [Ms. 12.24.]
Grief, sorrow; [Bhāg.5.14.33.]
Sin; [Bhāg.1.15.5.]
Stupefaction, swoon; तथा भिन्नतनु- त्राणः प्राविशद्विपुलं तमः [Rām.7.8.14.]
Anger; [Bhāg. 1.59.42.] -m., -n. An epithet of Rāhu; तमश्चन्द्रमसीवेद- मुपरज्यावभासते [Bhāg.4.29.7.] -Comp.
-अपह a.  a. removing darkness or ignorance, illumining, enlightening; आगमादिव तमोपहादितः संभवन्ति मतयो भवच्छिदः [Ki.5.22.]
(हः) the sun.
the moon.
fire.
a Buddha.
अरिः the sun.
-काण्डः, -ण्डम्   great or spreading darkness.
-गुः   an epithet of Rāhu.-गुणः see तमस् above (4).
घ्नः the sun.
the moon
Viṣṇu.
Śiva.
Knowledge.
-ज्योतिस्  m. m. a fire-fly.
-ततिः   spreading darkness.
-निष्ठ a.  a. taking to hell (नरकप्रद); [Ms.12.] 95.
-नुद्  m. m. 'तमोनुदोऽग्निचन्द्रार्का' इति विश्वः;
a shining body.
the sun.
the moon; नरेन्द्रकन्यास्तमवाप्य सत्पतिं तमोनुदं दक्षसुता इवाबभुः [R.3.33.]
a lamp, light.
नुदः the sun.
the Supreme Being.-प्रभा a sort of hell.
प्रवेशः groping in the dark.
mental gloom.
भिद्, मणिः a fire-fly.
a sapphire.
a star.
the moon; तमोमणिस्तु खद्योते नीलमण्यामुडौ शशौ [Nm.]
-राजः   a kind of sugar; L. D. B.-विकारः sickness, disease.
-विशाल a.  a. abounding in gloom; तमोविशालश्च मूलतः सर्गः Sāṅ. [K.54.]
-वृत   a.
obscured, clouded.
affected with anger, fear &c.-हन्,
-हर a.  a. dispersing darkness. (-m.)

तमस्     

Shabda-Sagara | Sanskrit  English
तमस्  n.  (-मः)
1. Third of the qualities incident to the state of humani- ty, the Tama guna, or property of darkness, whence proceed folly, ignorance, mental blindness, worldly delusion, &c.
2. Darkness, gloom.
3. Sin.
4. Sorrow, grief.
 mn.  (-माः-मः) Rahu or the personi- fied ascending node: see राहु.
E. तम् to be disturbed, and असुन् Unadi affix; that property by which the mind is troubled, the world perplexed, &c.; also तमस and तम.
ROOTS:
तम् असुन् तमस तम

Related Words

तमस्   तमस् नदी   तामसगुण   वितिमिर   गुणभिन्न   तमोगुणिन्   सन्तमस्   तमोविकार   गौतमस   वितामस   जघन्यगुण   द्वैगुण्यम्   तमःस्थित   तमस्कल्प   तमस्तति   सन्तमस   murk   दैर्घतमस   तमःप्रवेश   तमोज्योतिस्   तमोमणि   रजस्तमस्क   तामसिक   प्राचीनगर्भ   त्रैगुण्यम्   तमस्विन्   तमोभिद्   तमोलिप्ती   विरजस्तमस्   अवतमस   मामतेय   निस्त्रैगुण्य   तमोभूत   तमोवृत   तमोहर   गौणिक   gloom   वितमस्   तमोघ्न   obscurity   तमोपह   तमोमय   shade   सुह्म   दीर्घतपस्   तमोगुण   ज्योतिष्क   नभाक   तति   तमिस्र   तामस   तम   black   त्रिगुण   द्वय   तत्त्वम्   node   रजस्   dark   कक्षीवत्   ममता   वङ्ग   obscure   अज्ञान   ज्योतिस्   रज   प्रकाश   nature   प्रकृति   त्रि   गुण   निस्   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP