आश्विन शुक्लपक्ष व्रत - विजयादशमी

' आश्विनस्य सिते पक्षे दशम्यां तारकोदये । स कालो विजयो ज्ञेयः सर्वकार्यार्थसिद्धये ॥

' मम क्षेमारोग्यादिसिद्धयर्थ यात्रायां विजयसिद्धयर्थं गणपतिमातृकामार्गदेवतापराजिताशमीपूजनानि करिष्ये ।'

' शमी शमय मे पापं शमी लोहितकण्टका । धारिण्यर्जुन बाणानां रामस्य प्रियवादिनी ॥

करिष्यमाणयात्रायां यथाकालं सुखं मम । तत्र निर्विघ्रकर्त्री त्वं भव श्रीरामपूजिते ॥'

' अश्मन्तक महावृक्ष महादोषनिवारक । इष्टानां दर्शनं देहि शत्रूणां च विनाशनम् ॥'

शस्त्रादीनां पूजनविधिः - ततो राजा ' गणेशाय नमः ' इति नाममन्त्रेण आवाहनादिषोडशोपचारै; सम्पूज्य एवं मातृकादीनां पितृदेवादीनां च सम्यक् पूजन विधाय ततः ' छत्राय नमः ' इत्यादिमन्त्रेण गन्धादिभिः सम्पूज्य -

यथाम्बुदश्छादयति शिवायेमां वसुन्धराम् ।

तथा छादय राजानं विजयारोग्यवृद्धये ॥

- इति पठेत् । एवं चामरादीनामपि पूजनं कुर्यात् । तेषां प्रार्थनामन्त्रात् एवं पठेत् ।

चामरमन्त्रः -

शशाङ्ककरसंकाश क्षीरडिण्डीरपाण्डुर ।

प्रोत्सारयाशु दुरितं चामरामरदुर्लभ ॥

खड्गमन्त्रः -

असिर्विशसनः खड्गस्तीक्ष्णधारो दुरासदः ।

श्रीगर्भो विजयश्चैव धर्मधारस्तथैव च ॥

इत्यष्टौ तव नामानि स्वयमुक्तानि वेधसा ।

नक्षत्रं कृत्तिक ते तु गुरुर्देवो महेश्वरः ॥

हिरण्यं च शरीरं ते धाता देवो जनार्दनः ।

पिता पितामहो देवस्त्वं मां पालय सर्वदा ॥

नीलजीमूतसंकाशस्तीक्ष्णदंष्ट्रः कृशोदरः ।

भावशुद्धोऽमर्षणश्च अतितेजास्तथैव च ॥

इयं येन धृता क्षोणी हतश्च महिषासुरः ।

तीक्ष्णधाराय शुद्धाय तस्मै खडगाय ते नमः ॥

कटारमन्त्रः -

रक्षाङ्गनि गजान् रक्ष रक्ष वाजिधनानि च ।

मम देहं सदा रक्ष कट्टारक नमोऽस्तु ते ॥

छुरिकामन्त्रः -

सर्वायुधानां प्रथमं निर्मितासि पिनाकिना ।

शूलायुधाद् विनिष्कृष्य कृत्वा मुष्टिग्रहं शुभम् ॥

चण्डिकायाः प्रदत्तासि चासि देवानां प्रतिपादिता ॥

सर्वसत्त्वाङ्गभूतासि सर्वाशुभनिबर्हिणी ।

छुरिके रक्ष मां नित्यं शान्तिं यच्छ नमोऽस्तु ते ॥

कवचमन्त्रः -

शर्मप्रसरत्वं समरे वर्म सर्वायशो नुद ।

रक्ष मां रक्षणीयोऽहं तापनेय नमोऽस्तु ते ॥

चर्ममन्त्रः -

चण्डिकायाः प्रदत्तं त्वं सर्वदुष्टनिबर्हणम् ।

त्वया निस्तारिता देवाः सुप्रतिष्ठं पितामहैः ॥

अतस्त्वीय बलं सर्वं विन्यस्तं देवसत्तमैः ।

तस्मादायोधने रक्ष शत्रून् नाशय सर्वदा ॥

चापमन्त्रः - सर्वायुधमहामात्र सर्वदेवारिसूदन ।

चाप मां समरे रक्ष साकं शरवरैरिह ॥

धृतः कृष्णेन रक्षार्थं संहाराय हरेण च ।

त्रयीमूर्तिगतं देवं धनुरस्त्रं नमाम्यहम् ॥

शक्तिमन्त्रः - शक्तिस्त्वं सर्वदेवानी गुहस्य च विशेषताः ।

शक्तिरुपेण देवि त्वं रक्षी कुरु नमोऽस्तु ते ॥

कुन्तमन्त्रः - प्रास पातय शत्रूंस्त्वमनया नाकमायया ।

गृहाण जीवितं तेषां मम सैन्यं च रक्षय ॥

अग्नियन्त्रमन्त्रः -

अग्निशस्र नमस्तेऽस्तु दूरतः शत्रुनाशन ।

शत्रून् दह हि शीघ्नं त्वं शिवं मे कुरु सर्वदा ॥

पाशमन्त्रः -

पाश त्वं नागरुपोऽसि विषपूर्णो विषोद्भवः ।

शत्रवो हि त्वया बद्धा नागपाश नमोऽस्तु ते ॥

परशुमन्त्रः -

परशो त्वं महातीक्ष्ण सर्वदेवारिसूदन ।

देवीहस्तस्थितो नित्यं शत्रुक्षय नमोऽस्तु ते ॥

ध्वजमन्त्रः -

शक्रकेतो महावीर्य सुपर्णस्त्वयुपाश्रितः ।

पत्रिराज नमस्तेऽस्यु तथा नारायाणध्वज ॥

काश्यपेयारुणभ्रातर्नागारे विष्णुवाहन ।

अप्रमेय दुराधर्ष रणे देवारिसूदन ॥

गरुत्मन् मारुतगतिस्त्वयि संनिहितो यतः ।

साश्वचर्मायुधान् योधान् रक्ष त्वं च रिपून् दह ॥

पताकामन्त्रः -

हुतभुग् वसवो रुद्रा वायुः सोमो महर्षयः ।

नागकिन्नरगन्धर्वयक्षभूतगणग्रहाः ॥

प्रमथास्तु सहादित्यैर्भूतेशो मातृभिः सह ।

शक्रसेनापतिः स्कन्दो वरुणश्चाश्रितस्त्वयि ॥

प्रदहन्तु रिपून् सर्वान् राजा विजयमृच्छतु ॥

यानि प्रयुक्तान्यरिभिरायुधानि समन्ततः ॥

पतन्तूपरि शत्रूणां हतानि तव तेजसा ।

कालनेमिवधे यद्वद् यद्वत् त्रिपुरघातने ॥

शोभितासि तथैवाद्य शोभयस्मांश्च संस्मर ।

नीलां श्वेतामिमां दृष्टा नश्यन्त्वाशु नृपारयः ॥

व्याधिभिर्विविधैधेरिः शस्त्रैश्च युधि निर्जिताः ।

सद्यः स्वस्था भवन्त्वस्मात्त्वद्वातेनापमार्जिताः ॥

पूतना रेवती नाम्रा कालरात्रिश्च या स्मृता ।

दहत्वाशु रिपून् सर्वान् पताके त्वं मर्याचित ॥

कनकदण्डमन्त्रः

प्रोत्त्सारणाय दुष्टांना साधुसंरक्षाय च ।

ब्रह्मणा निर्मिताश्चासि व्यवहारप्रसिद्धये ॥

यशो देहि सुखं जयदो जयदो भव भूपतेः ।

ताडयस्व रिपून् सर्वान हेमदण्ड नमोऽस्तु ते ।

दुन्दुभिणमन्त्रः -

दुन्दुभे त्वं सपत्वानां घो ओ हदयकर्षणः ।

तथास्तु तव शब्द हर्षोऽस्माकं मुदावह ॥

यथा जीमुलब्धेन स्त्रीणां त्रासोऽभिजायते ॥

तथैव तव शब्देन त्रयन्वसमदद्विषो भव ॥

सिंहासनमन्त्रः -

विजयो जयदो जेता रिहुन्ता शुभङ्करः ।

दुःखहा धर्मदः शान्तः सर्वारिष्टिविनाशनः । एते सिंहासनेती त्वं वेदैर्मन्तैश्च गीयसे ॥

त्वयि स्थीतः शिवः शान्तास्त्वीय शक्रः सुरेश्वरः ।

त्वयि स्थितो हरिदेंवत्सदर्थ तप्यते तपः ॥

नमस्ते सर्वतोभद्र भद्रदो भव भूपतेः ।

त्रैलोक्यजयसर्वस्व सिंहासन नमोऽस्तु ते ॥

अश्वपूजनम् -

तद्दक्षिणकर्णे जपेत् ।

कुलाभिजनजात्या च लक्षणैर्व्यञ्जनोत्तमैः ।

भर्तारमभिरक्ष त्वं शिवं तव भवेदिति ॥

कशाघातमधिष्ठानं क्षमस्व तुरगोत्तम ।

ततोऽश्वाय भक्ष्यं दत्वा -

अश्वराज पुरोधास्तु विष्णुस्ते पुरतः स्थितः ।

वरुणः पाशहस्तस्त्वां पृष्ठतः परिक्षतु ॥

वैवस्वतकुबेरौ च पार्श्वयोरभिरक्षताम् ।

चन्द्रादित्यौ पृष्ठवंशे उदरं पृथिवीधरः ॥

रक्षन्तु वक्त्रं गन्धर्वा बलमिन्द्रो ददातु ते ।

हविः शेषमिति प्राश्यं विजयार्थं महीपतेः ॥

आचमनं दत्त्वा स्तुतिं पठेत् -

गन्धर्वकुलजातस्त्वं मा भूयाः कुलदूषकः ।

ब्रह्मणः सत्यवाक्येन सोमस्य वरुणस्य च ॥

प्रभावाच्च हुताशस्य वर्धय त्वं तुरङ्ग माम् ।

तेजसा चैव सूर्यस्य मुनीनां तपसा तथा ॥

रुद्रस्य ब्रह्मचर्येण पवनस्य बलेन च ।

सुरासुरैर्मथ्यमानक्षीरोदादमृतादिभिः ।

जात उच्चैःश्रवा पूर्वं तेन जातोऽसि तत् स्मर ।

यां गतिं ब्रह्महा गच्छेन्मातृहा पितृहा तथा ॥

भूमिमहानृतवादी च क्षत्रियश्च पराड्मुखः ॥

सूर्याचन्द्रमसौ वायुर्यावत् पश्यति दुष्कृतम् ।

व्रजाश्व तां गतिं क्षिप्रं तच्च पापं भवेत् तव ॥

विकृतिं यदि गच्छेथा युद्धाध्वनि तुरङ्गम ।

विजित्य समरे शत्रून् सह भर्त्रा सुखी भव ॥

शिविकामन्त्नः -

महेन्द्रनिर्मिते दिव्ये देवराजादिसेविते ।

शिविके रक्ष मां नित्यं सदा त्वं संनिधौ भव ॥

निर्मित्तासि कुबेरेण या त्वं निद्रासुखार्थिना ।

शिविके पाहि मां नित्यं शान्तिं देहि नमोऽस्तु ते ॥

रथमन्त्नः -

शस्त्रास्त्रधारणार्थाय निर्मितो विश्वकर्मणा ।

रथनेमिखनैघोरै रिपोर्हदयकम्पनः ॥

गजमन्त्रः -

कुमुदैरावणौ पद्मः पुष्पदन्तोऽथ वामनः ।

सुप्रतीकोऽञ्जनो नील एतेऽष्टौ देवयोनयः ॥

तेषां पुत्राश्च पौत्राश्च वनान्यष्टौ समाश्रिताः ।

मन्दो भद्रो मृगश्चैव राजा संकीर्ण एव च ॥

वने वने प्रसूतास्ते स्मर योनिं महागज ।

पान्तु त्वां वसवो रुद्रा आदित्याः समरुद्रुणाः ॥

भर्तरिं रक्ष नागेन्द्र स्वामी च प्रतिपाल्याताम् ।

अवाप्रुहि जयं युद्धे गमने स्वस्तितो व्रज ॥

श्रीस्ते सोमाद् बलं विष्णोस्तेजः सूर्याज्जवोऽनिलात् ।

स्थैर्य मेरेर्जयं रुद्राद् यशो देवात् पुरन्दरात् ॥

युद्धे रक्षन्तु नागास्त्वां दिशश्च सह दैवर्तैः ।

अश्विनौ सह गन्धर्वेः पान्तु त्वां सर्वतः सदा ॥

इति राजचिह्नादिपूजनविधिः ।