श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगोपालकृष्णाय नमः ॥
जय जय देवाधिदेवा । भोगिसी गुरुत्वें सुहावा ।
विश्वीं विश्वात्मा ये सद्भावा । तूं कृपेनें जेव्हां अवलोकिसी ॥१॥
ते विश्वीं जो विश्ववासी । त्यातें विश्वासी म्हणसी ।
तेणें विश्वासें प्रसन्न होसी । तैं पायांपाशीं प्रवेशु ॥२॥
त्या चरनारविंदकृपादृष्टी । अहं सोहं सुटल्या गांठी ।
एकसरें तुझ्या पोटीं । उठाउठी प्रवेशलों ॥३॥
यालागीं तूं निजात्ममाये । या हेतू जंव पाहों जायें ।
तंव बापपण तुजमाजीं आहे । अभिनव काये सांगावें ॥४॥
येथ मातापिता दोनी । वेगळीं असती जनीं ।
ते दोनी एक करोनी । एका जनार्दनीं निजतान्हें ॥५॥
आतां उभयस्नेहें स्नेहाळा । वाढविसी मज बाळा ।
परी नित्य नवा सोहळा । संभ्रम आगळा निजबोधाचा ॥६॥
शिव शक्ति गणेशु । विश्व विष्णु चंडांशु ।
ऐसा अलंकार बहुवसु । निजविलासु लेवविशी ॥७॥
यापरी मज निजबाळा । लेणीं लेवविशी स्वलीळा ।
आणि लेइलेपणाचा सोहळा । पहाशी वेळोवेळां कृपादृष्टीं ॥८॥
बाळका लेवविजे लेणें । तयाचें सुख तें काय जाणे ।
तो सोहळा मातेनें भोगणें । तेवीं जनार्दनें भोगिजे सुख ॥९॥
आपुल्या चिद्रत्नांच्या गांठी । आवडी घालिशी माझ्या कंठीं ।
यालागीं मज पाठोवाठीं । निजात्मदृष्टीं सवें धांवे ॥१०॥
समर्थ जयाचा जनकु । त्यास मानिती सकळ लोकु ।
एका जनार्दनीं एकु । अमान्य अधिकु मान्य कीजे ॥११॥
बाळक स्वयें बोलों नेणे । त्यासी माता शिकवी वचनें ।
तैशीं ग्रंथकथाकथनें । स्वयें जनार्दनें बोलविजे ॥१२॥
तेणें नवल केलें येथ । मूर्खाहातीं श्रीभागवत ।
शेखीं बोलविलें प्राकृत । एकादशार्थ देशभाषा ॥१३॥
परिसोनि प्रथम अध्यावो । उगाचि राहिला कुरुरावो ।
पुढें कथाकथनीं ठावो । कांहीं अभिप्रावो दिसेना ॥१४॥
आपण करावा प्रश्न । तंव हा सांगेल कृष्णनिधन ।
यालागीं राजा मौन । ठेला धरुन निवांत ॥१५॥
जाणोनि त्याचा अभिप्रावो । बोलत जाहला शुकदेवो ।
तो म्हणे मोक्षाचा प्रस्तावो । तो हा अध्यावो परीक्षिति ॥१६॥
हा एकादश अलोकिक । श्लोकाहून श्लोक अधिक ।
पदोपदीं मुक्तिसुख । लगटलें देख निजसाधकां ॥१७॥
ऐसें ऐकतांचि वचन । राजा जाहला सावधान ।
मुक्तिसुखीं आवडी गहन । अवधानें कान सर्वांग केले ॥१८॥
ऐसें देखोन परीक्षिती । शुक सुखावे अत्यंत चित्तीं ।
तो म्हणे अवधानमूर्ती । ऐक निश्चितीं गुह्य ज्ञान ॥१९॥
द्वितीयाध्यायीं निरुपण । नारद-वसुदेवसंवाद जाण ।
निमिजायंतांचे प्रश्न । मुख्य लक्षण भागवतधर्म ॥२०॥;