Dictionaries | References

बलम्

   { balam }
Script: Devanagari

बलम्     

बलम् [balam]   [बल्-अच्]
Strength, power, might, vigour; क्षत्त्रियाणां बलं युद्धम् [Brav. P.]
Force, violence; as in बलात् q. v.
An army, host, forces, troops; भवेदभीष्म- मद्रोणं धृतराष्ट्रबलं कथम् [Ve.3.24,43;] बलं भीष्मा(भीमा)भिरक्षितम् [Bg.1.1;] [R.16.37.]
Bulkiness, stoutness (of the body).
Body, figure, shape.
Semen virile.
Blood,
Gum myrrh.
A shoot, sprout.
Force or power of articulation; वर्णः स्वरः । मात्रा बलम् । साम संतानः । इत्युक्तः शीक्षाध्यायः [T. Up.1.2.1.]
The deity of power (such as Indra); नमो बलप्रमथनाय [Mb.12.284.] 94.
The hand; क्रान्ते विष्णुर्बले शक्रः कोष्ठेऽग्निर्भोक्तुमिच्छति [Mb.12.239.8.]
Effort (यत्न); विधिः शुक्रं बलं चेति त्रय एते गुणाः परे [Mb.12.32.11] (com. बलं वासनाविषयप्राप्त्यनु- कूलो यत्नः). (बलेन means 'on the strength of', 'by means or virtue of'; बाहुबलेन जितः, वीर्यबलेन &c.; बलात् 'perforce', 'forcibly', 'violently', 'against one's will'; बलान्निद्रा समायाता [Pt.1;] हृदयमदये तस्मिन्नेवं पुनर्वलते बलात् [Gīt.7.] ).
लः A crow; [Rām.6.54.9.]
 N. N. of the elder brother of Kṛiṣṇa; see बलराम below.
 N. N. of a demon killed by Indra. -Comp.
-अग्रम्   excessive strength or force. (-ग्रः) the head of an army.-अङ्गकः the spring; 'वसन्त इष्यः सुरभिः पुष्पकालो बलाङ्गकः' [H. Ch.156.]
-अञ्चिता   the lute of Balarāma.
-अटः   a kind of beam.
-अधिक a.  a. surpassing in strength, of superior strength or force.
-अधिकरणम्   the affairs of an army;
पतिः a general, commander.
an epithet of Indra.
-पुच्छकः   a crow; Nigh. Ratn.-पृष्ठकः a kind of deer (Mar. रोहें).
-प्रद a.  a. giving strength, invigorating.
-प्रमथनी  N. N. of a form of Durgā.-प्रसूः N. of Rohinī, mother of Balarāma.
-भद्र a.  a. strong, powerful.
(द्रः) a strong or powerful man.
a kind of ox.
 N. N. of Balarāma, q. v. below.
the tree called लोध्र.
 N. N. of Ananta. (-द्रा) a maiden.-भिद् m. an epithet of Indra; [Ś.2.]
-भृत् a.  a. strong, powerful.
-मुख्यः   the chief of an army.
-रामः   'the strong Rāma', N. of the elder brother of Kṛiṣṇa. [He was the seventh son of Vasudava and Devakī; but transferred to the womb of Rohiṇī to save him from falling a prey to the cruelty of Kaṁsa. He and his brother Kṛiṣṇa were brought up by Nanda in Gokula. When quite young, he killed the powerful demons Dhenuka and Pralamba, and performed, like his brother, many feats of surprising strength. On one occasion Balarāma under the influence of wine, of which he was very fond, called upon the Yamunā river to come to him that he might bathe; and on his command being unheeded, he plunged his plough-share into the river and dragged the waters after him, until the river assumed a human form and asked his forgivenss. On another occasion he dragged towards himself the whole city of Hastināpura along with its walls. As Kṛiṣṇa was a friend and admirer of the Pāṇḍavas, so Balarāma was of the Kauravas, as was seen in his desire of giving his sister Subhadrā to Duryodhana rather than to Arjuna; yet he declined to take any part in the great Bhāratī war either with the Pāṇḍavas or the Kauravas. He is represented as dressed in blue clothes, and armed with a ploughshare which was his most effective weapon. His wife was Revatī. He is sometimes regarded as an incarnation of the serpent Śeṣa and sometimes as the eighth incarnation of Viṣṇu; see the quotation under हल].
-वर्जित a.  a. infirm, weak.
-वर्णिन् a.  a. strong and looking well.
-वर्धन a.  a. invigorating, strengthening. -m. N. of स्थण्डिलाग्नि in उत्सर्जन or उपाकर्म.
-विन्यासः   array or arrangement of troops.
-व्यसनम्   the defeat of an army.
-व्यापद्  f. f. decrease of strength.
-शालिन् a.  a. strong; बलशालितया यथा तथा वा धियमुच्छेदपरामयं दधानः [Ki.13.12.]
-समुत्थानम्   Recruiting a strong army; [Kau.A.1.16;] तमभियोक्तुं बलसमुत्थानमकरोत् [Dk.2.8.]
-सूदनः   an epithet of Indra.-सेना a strong army, an army, host.
-स्थ a.  a. strong, powerful. (ः) a warrior, soldier.
-स्थितिः  f. f.
a camp; an encampment.
a royal camp.
-हन्,   -हन्तृm.
an epithet of Indra; पाण्डुः स्मरति ते नित्यं बलहन्तुः समीपगः [Mb.15.2.17.]
of Balarāma.
phlegm.-हीन a. destitute of strength, weak, feeble.
अध्यक्षः a general or commander of an army; सेनापतिबलाध्यक्षौ सर्वदिक्षु निवेशयेत् [Ms.7.189.]
a war-minister.
An officer in charge of infantry.-अनुजः an epithet of Kṛiṣṇa.
-अन्वित   a.
endowed with strength, mighty, powerful.
leading an army.
अबलम् comparative strength and want of strength, relative strength and weakness; परात्मनोः परिच्छिद्य शक्त्या- दीनां बलाबलम् [R.17.59.]
relative significance and insignificance, comparative importance and unimportance; समय एव करोति बलाबलम् [Śi.6.44.] ˚अधिकरणम् a kind of न्यायभेद according to Jaimini.
-अभ्रः   an army in the form of a cloud.
-अरातिः   an epithet of Indra.-अर्थिन् a. desirous of power; राज्ञो बलार्थिनः षष्ठे (वर्षे उपनयनं कार्यम्) [Ms.2.37.]
-अवलेपः   pride of strength.
अशः, असः consumption.
the phlegmatic humour (कफ).
a swelling in the throat (which stops the passages of food).
-आढ्यः   a bean.
-आत्मिका   a kind of sun-flower (हस्तिशुण्डी).
-आलयः   a military camp; पूज्यमानो हरिगणैराजगाम बलालयम् [Rām.6.112.8.] -आहः water.
-उत्कट a.  a. of mighty strength; न वध्यते ह्यविश्वस्तो दुर्बलोऽपि बलोत्कटैः [Pt.2.44;3.115.]
-उपपन्न, -उपेत a.  a. endowed with strength, strong, powerful; एतां रामबलोपेतां रक्षां यः सुकृती पठेत् Rāmarakṣā.1.-उपादानम् Recruitment of the army; Kau.A.
-ओघः   a multitude of troops, numerous army; लक्ष्मीं दधत् प्रति- गिरेरलघुर्बलौघः [Śi.5.2.]
-कर, -कृत् a.  a. strengthening.
-कृत   done by force or against free consent; सर्वान् बलकृता- नर्थानकृतान् मनुरब्रवीत् [Ms.8.168.]
-क्षोभः   disturbance in the army, mutiny, revolt.
चक्रम् dominion, sovereignty.
an army, a host.
-ज a.  a. produced by power.
(जम्) a city-gate, gate.
a field.
grain, a heap of grain; त्वं समीरण इव प्रतीक्षितः कर्षकेण बलजान् पुपूषता [Śi.14.7.]
war, battle
marrow, pith.
a pretty figure.
(जा) the earth.
a handsome woman.
a kind of jasmine (Arabian).
a rope.
-तापनः   an epithet of Indra; अफिषिषेच मरन्दरसामृतैर्नवलताबलता- पनरत्नभम् (अलिनम्) [Rām. Ch.4.12.]
-दः   an ox, a bullock-दर्पः pride of strength.
देवः air, wind.
 N. N. of the elder brother of Kṛiṣṇa; see बलराम below.
-बलदेवा (वी)  f. f. N. of a medicinal herb which is also called त्रायमाण. It grows in the forests on the slopes of the Himālayas and in Persia.
-द्विष्  m. m.,
-निषूदनः   epithets of Indra; बलनिषूदनमर्थपतिं च तम् [R.9.3.]
-निग्रह a.  a. weakening, enervating.

बलम्     

noun  सुरक्षाकर्मिणां दलम्।   Ex. सः बले भागं ग्रहीतुम् इच्छति।
HYPONYMY:
तटरक्षकः
ONTOLOGY:
समूह (Group)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
सुरक्षाबलम्
Wordnet:
benসুরক্ষাবল
gujસુરક્ષા દળ
hinसुरक्षा बल
kasحفٲظتی دَستہٕ
kokसुरक्षाबल
malസുരക്ഷാ സൈന്യം
marसुरक्षादल
oriସୁରକ୍ଷାବଳ
urdسیکورٹی فورس
noun  शरीरस्य शक्तिः।   Ex. पुष्टिवर्धकस्य भोजनस्य अभावात् बलं मीनाति।
ONTOLOGY:
गुणधर्म (property)अमूर्त (Abstract)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
आयत्तिः उत्साहः तवस्यम्
Wordnet:
asmশক্তি
gujતાકાત
hinताक़त
kanದೇಹಬಲ
kasطاقَت
malആരോഗ്യം
marत्राण
mniꯍꯛꯆꯥꯡꯒꯤ꯭ꯄꯥꯡꯒꯜ
nepबल
oriବଳ
panਤਾਕਤ
telబలము
urdطاقت , دم , زور
See : सामर्थ्यम्, सामर्थ्यम्, शक्तिः

Related Words

बलम्   बालानां रोदनं बलम् ।   حفٲظتی دَستہٕ   سیکورٹی فورس   સુરક્ષા દળ   તાકાત   सुरक्षादल   सुरक्षाबल   सुरक्षा बल   त्राण   ताकद   সুরক্ষাবল   ସୁରକ୍ଷାବଳ   బలము   ದೇಹಬಲ   സുരക്ഷാ സൈന്യം   طاقَت   ବଳ   ताक़त   ਤਾਕਤ   बोलो   பலம்   শক্তি   forcefulness   might   mightiness   stamina   staying power   toughness   ആരോഗ്യം   power   बल   strength   force   सुरक्षाबलम्   तवस्यम्   आयत्तिः   अनुबलम्   हठात्   अनन्तशक्तिः   उत्साहः   प्रभग्न   विशेषकार्यबलम्   अबुध्   बाहुः   अवस्थायिन्   भारः   अपहा   वेणिका   आदत्त   अम   शब   जङ्घा   औरस   आश्रि   सुदर्शनः   नैमिष   अमोघ   सामन्   विजया   मन्द   अङ्गम्   दक्षिणा   योग   १०      व्यास   હિલાલ્ શુક્લ પક્ષની શરુના ત્રણ-ચાર દિવસનો મુખ્યત   ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ନୂଆ ବା   વાહિની લોકોનો એ સમૂહ જેની પાસે પ્રભાવી કાર્યો કરવાની શક્તિ કે   સર્જરી એ શાસ્ત્ર જેમાં શરીરના   ન્યાસલેખ તે પાત્ર કે કાગળ જેમાં કોઇ વસ્તુને   બખૂબી સારી રીતે:"તેણે પોતાની જવાબદારી   ਆੜਤੀ ਅਪੂਰਨ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ   బొప్పాయిచెట్టు. అది ఒక   लोरसोर जायै जाय फेंजानाय नङा एबा जाय गंग्लायथाव नङा:"सिकन्दरनि खाथियाव पोरसा गोरा जायो   आनाव सोरनिबा बिजिरनायाव बिनि बिमानि फिसाजो एबा मादै   भाजप भाजपाची मजुरी:"पसरकार रोटयांची भाजणी म्हूण धा रुपया मागता   नागरिकता कुनै स्थान   ३।। कोटी      ۔۔۔۔۔۔۔۔   ۔گوڑ سنکرمن      0      00   ૦૦   ୦୦   000   ০০০   ૦૦૦   ୦୦୦   00000   ০০০০০   0000000   00000000000   00000000000000000   000 பில்லியன்   000 மனித ஆண்டுகள்   
Folder  Page  Word/Phrase  Person

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP