Dictionaries | References

ताळ

   
Script: Devanagari

ताळ     

कोंकणी (Konkani) WN | Konkani  Konkani
noun  पुजा करतना वाजयतात अशी झांजे असल्या वाटकुळ्या आकाराच्या धातूच्या कुडक्यांची जोडी   Ex. किर्तनाक कितल्याश्याच ताळांचे जोड वाजताले
ONTOLOGY:
मानवकृति (Artifact)वस्तु (Object)निर्जीव (Inanimate)संज्ञा (Noun)
SYNONYM:
झांज
Wordnet:
asmতাল
bdखावां
benঝাঁঝ
gujમંજીરાં
hinझाँझ
kanಕಂಸಾಲೆ
malകൈമണി
marझांज
mniꯀꯣꯔꯇꯥꯟ
nepझ्याली
oriଝାଁଝ
panਛੈਣਾ
sanघनम्
tamஜால்ரா
telచేతాళము
urdتال , جھال , تار

ताळ     

A dictionary, Marathi and English | Marathi  English
. v अस, धर, टाक, सोड. सातव्या ताळीं बसणें To sit in the very Attics.

ताळ     

Aryabhushan School Dictionary | Marathi  English
 m  Tallying; congruity. Consistency. See ताल.
ताळ सोडणें   To go out of control.

ताळ     

 पु. ताडवृक्ष . शाळ ताळ निबिड बन । - वेसीस्व २ . १८ . [ सं . ताल ]
 पु. १ संगीत , वाद्य , नृत्य इ० कांच्या गतीचे नियमित कालदर्शक प्रमाण ; ताल . ताल अर्थ १ पहा . ताळ जातो एकेकेडे । - दावि २७१ . २ टाळी वाजविण्याची क्रिया ; टाळी . ३ काशांचे एक वाद्य ; एक प्रकारचा टाळ . खण खण खण खण ताळ उमाळे । - दावि ११२ . ४ हालचाल ; फडफड करणे ; ( कान इ० ) फडफडावणे . पाठी निवृत्तिकर्णताळे । आहाळी ते पूजा विधुळे । - ज्ञा १७ . ७ . ५ ( हिशेब , हकीगत इ० तील ) मेळ ; जुळणी ; एकवाक्यता ; ( बोलणे , वागणे , करणे इ० कांतील ) सुसंबद्धपणा ; विरीधाभाव ; धरबंद ; मेळ ( बहुधा निषेधार्थी प्रयोग ). ऐसे कळो आले मज नारायणा । जागृती स्वपनाअ ताळ नाही । - तुगा ९०६ . ६ ( व्यापक . ) ( पदार्थ , वस्तु , शरीरावय इ० कांचा ) एकजीव ; एकजिनसीपणा ; मिलाफ ; संयोग ; एकत्र टिकाव धरुन राहण्याची शक्ति . ( क्रि० असणे ; धरणे ; टाकणे ; सोडणे ). [ सं . ताल ] ( वाप्र . )
 पु. ( घर , इमारत इ० कांचा ) मजला ; ताल . सातव्या ताळी बसणे - १ घराच्या सर्वात वरच्या मजल्यावर बसणे . २ ( ल . ) ऐश्वर्याच्या शिखरावर आरुढ होणे ; ऐषारामांत असणे . [ तल ]
 पु. कुलूप . [ सं . ताल ; हिं . ताला . ]
०पडणे   ( दोघांत ) बेबनाव होणे ; मतभेद होणे ; खटका उडणे . स्वधर्म भूमीपति हा न सोडी । तो आपली हेकरि हो न मोडी । दोघांमध्ये ताळ पडोन गेले । ये भीमकीचे परि कार्य जाले . । - सारुह ८ . ३५ . [ सं . ताल = कुलूप ; का . ताळ = अडसर ]
०देणे   १ एखादा गात असताना त्याचा ठेका धरणे . २ ( ल . ) ( एखाद्याची ) री ओढणे ; त्याला अनुसरणे , मदत करणे . - शर .
०सोडणे   मर्यादा ; धरबंद सोडणे ; बेफामपणे वागणे . सामाशब्द -
०तंत   
०तंत्र   ( क्व . ) ताळातंत्र - पुन . ( भाषण , वर्तन , आचार इ० व्यवहारातील ) मेळ ; मिळतेपणा ; एकवाक्यता ; सुसंगतपणा ; नेम ; परस्परसंगति . [ ताळ + तंत . तंत्र ]
०पत्र  न. ताल हे वाद्य ; टाळ . ताळपत्रांचा निर्घोष । गीत गायन करिती सुरस । - मुरंशु ३९ .
०मेळ  पु. १ ताळतेत . २ तानमान ; देश , काल इ० काचा सुयोग , अनुसंधान . [ ताळ + मेळ = मिलाफ , जुळणी ]
०विताळ   क्रिवि . सुर - बेसूर . - शर .
०वेळ  पु. तानमान ; प्रसंग ; परिस्थिति ; काळवेळ . ताळमेळ अर्थ २ पहा . ताळवेळ तानमाने । प्रबंध कवित्व जाडवचने । - दा ११ . ६ . ८ . [ ताळ + वेळ ]

ताळ     

ताळ देणें
एखादा गात असतांना त्‍याचा ठेका धरणें.
(ल.) एखाद्याची री ओढणें
त्‍याला अनुसरणें, मदत करणें.
ताळ पडणें
बेबनाव होणें
खटका उडणें. ‘दोघांमध्ये ताळ पडोन गेले। ये भीमकीचें परि कार्य झाले।’ -सारुह ८.३५.

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP