अध्याय ७० वा - श्लोक १६ ते २०

श्रीकृष्णदयार्णवकृत हरिवरदा


ईक्षितोंऽतःपुरस्त्रीणां सव्रीडप्रेमवीक्षितैः । कृच्छ्राद्विसृष्टो निरगाज्जातहासो हरन्मनः ॥१६॥

अंतःपुरस्त्रियांचीं ईक्षणें । तिहीं सप्रेम निरीक्षणें । सलज्ज ईक्षिता सक्लेशमनें । सुटतां तेथूनि निघाला ॥१८॥
परस्परें दृष्टादृष्टी । प्रेमोत्कर्ष न सुटे पोटीं । सलज्ज हास्य ओष्ठपुटीं । कवळिती गोरटी हृद्बाहीं ॥१९॥
एवं सस्निग्धहास्यवदन । करूनि अंतःपुरवधूचें मन । स्वयें हरूनि जनार्दन । निघे तेथून चमत्कारें ॥१२०॥
सोळा सहस्र साष्टशतका । गृहीं सारूनियां आह्निका । सदनीं वर्ततां पृथक्पृथका । रथीं एका विलोकिती ॥२१॥
दारुकें हांकितां रहंवर । रथनेमींचा केकास्वर । ज्वाळमाळाकिङ्गकिणीगजर । झळके खगेन्द्रध्वज गगनीं ॥२२॥
समग्र अंतःपुरगोपुरा । बाहिर येतांचि रहंवरा । यादवीं जुहारूनि श्रीधरा । होती सत्वरा अनुयायी ॥२३॥
एवं वृष्णिभोजनान्धगण । वेष्टित कृष्णाचा स्यंदन । पातले सुधर्मासभास्थान । तें निरूपण मुनि सांगे ॥२४॥

सुधर्माख्यां सभां सर्वेर्वृष्णिभिः परिवारितः । प्राविशद्यन्निविष्टानां न संत्यंग षडूर्मयः ॥१७॥

सभास्थानीं ठाकूनि रथ । सवेग उतरला कृष्णनाथ । सात्यकि उद्धव यादवांसहित । सभेआंत प्रवेशला ॥१२५॥
अंग ऐसिया संभोधनें । परीक्षितीतें शुक म्हणे । सुधर्मासभेचें बैसणें । बहुतां पुण्यें सुर लाहती ॥२६॥
वृष्णिभोजान्धमाधवकुक्कुर । इत्यादि यदुकुळ सविस्तर । होऊनि कृष्णाचे सहचर । अवघे सुरवर अवतरले ॥२७॥
म्हणोनि सुधर्मासभास्थानीं । त्यांसि अधिकार उपवेशनीं । येरां प्राकृतांलागूनीं । ध्यानीं नयनीं दुर्लभ जे ॥२८॥
बैसतां जिये सभासदीं । षडूर्मि बाधूं न शकती कधीं । शोक मोह आधि व्याधि । दुःख दुर्बद्धि न स्पर्शे ॥२९॥
स्थूळता कृशता न ये शरीरा । क्षुधेतृषेचा न शिवे वारा । हर्ष विषाद भय अंतरा । जिये ठायीं न झळंबे ॥१३०॥
असो ऐसे सुधर्मागुण । कथितां वाढेल व्याख्यान । तेथ उपविष्ट भगवान । झाला आपण तें ऐका ॥३१॥

तत्रोपविष्टः परमासने विभुर्बभौ स्वभासा ककुभोऽवभासयन् ।
वृतो नृसिंहैर्यदुभिर्यदूत्तमो यथोडुराजो दिवि तारकागणैः ॥१८॥

आला देखूनि जनार्दन । सभासदीं अभ्युत्थान । करिते झाले प्रत्युद्गमन । आसनें सोडून झडझडा ॥३२॥
तिये सभेच्या ठायीं हरि । प्रवेशोनि यादवभारीं । आहुकनृपातें जुहारी । वृद्धां त्यावरी अभिवंदी ॥३३॥
आपुलें जें कां निजासन । परम उत्तम सुरवरमान्य । त्यावरी उषविष्ट श्रीभगवान । सहस्रनयन जेंवि सुरीं ॥३४॥
कर्कीं जैसा बृहस्पति । कीं बस्तराशिस्थ जेंवि गभस्ति । नातरी उक्षस्थ रोहिणीपति । तेंवि श्रीपति विराजला ॥१३५॥
म्हणाल विभु समर्थ कैसा । सुरवर आज्ञा वंदिती शिरसा । स्वभासे भासवीं सर्वही दिशा । उज्ज्वल यशा प्रकटूनी ॥३६॥
भोवते अंगलग यादववीर । जे का मृगेंद्र नराकार । तिंहीं वेष्टित श्रीयदुवीर । जैसा हिमकर भगणेंसीं ॥३७॥
कृष्ण उपविष्ट आसनीं । उग्रसेन सिंहासनीं । अपर यादव यथास्थानीं । यथाधिकारें उपविष्ट ॥३८॥
येर उभे तिष्ठती भूप । उपासिती यदुकुळदीप । केवळ भक्तामरपादप । स्वसंकल्पपूरणार्थ ॥३९॥

तत्रोपमंत्रिणो राजन्नानाहास्यरसैर्विभूम् । उपतस्थुर्नटाचार्या नर्तक्यस्तांडवैः पृथक् ॥१९॥

तेथ उपमंत्री उपविष्ट । शृंगारहास्यरस अभीष्ट । तिहींकरूनि प्रभु वैकुंठ । यथासंतुष्ट उपासिती ॥१४०॥
संगीतशास्त्र सनाटक । तदुपदेष्टे जे देशिक । गायक नर्तकी नर्तक । ताण्डवें पृथक दर्शविती ॥४१॥

मृदंगवीणामुरजवेणुतालदरस्वनैः । ननृतुर्जगुस्तुष्टुवुश्च सूतमागधबंदिनः ॥२०॥

एक मृदंग वीणा वेणु । कंबु ताल मुरजवादन । सप्तस्वरीं यशोगायन । करिती स्तवन स्तवपाठी ॥४२॥
सूत पुराणेतिहासवक्ते । मागध वंशावळि शंसिते । बंदी प्रस्तावप्रसंगज्ञाते । भाट बिरुदें पठताती ॥४३॥

N/A

References : N/A
Last Updated : May 29, 2017

Comments | अभिप्राय

Comments written here will be public after appropriate moderation.
Like us on Facebook to send us a private message.
TOP