उत्तरभागः - अध्यायः ५४

सूत उवाच ॥
त्रियंबकेण मंत्रेण देवदेवं त्रियंबकम् ॥
पूजयेद्बाणलिंगे वा स्वयंभूतेऽपि वा पुनः ॥१॥

आयुर्वेदविदैर्वापि यथावदनुपूर्वशः ॥
अष्टोत्तरसहस्रेण पुंडरीकेण शंकरम् ॥२॥

कमलेन सहस्रेण तथा नीलोत्पलेन वा ॥
संपूज्य पायसं दत्त्वा सघृतं चौदनं पुनः ॥३॥

मुद्गान्नं मधुना युक्तं भक्ष्याणि सुरभीणि च ॥
अग्नौ होमश्च विपुलो यथावदनुपूर्वशः ॥४॥

पूर्वोक्तैरपि पुष्पैश्च चरुणा च विशेषतः ॥
जपेद्वै नियुतं सम्यक् समाप्य च यथाक्रमम् ॥५॥

ब्राह्मणानां सहस्रं च भोजयेद्वै सदक्षिणम् ॥
गवां सहस्रं दत्त्वा तु हिरण्यमपि दापयेत् ॥६॥

एतद्वः कथितं सर्वं सरहस्यं समासतः ॥
शिवेन देवदेवेन शर्वेणात्युग्रशूलिना ॥७॥

कथितं मेरुशिखरे स्कंदायामिततेजसे ॥
स्कंदेन देवदेवेन ब्रह्मपुत्राय धीमते ॥८॥

साक्षात्सनत्कुमारेण सर्वलोकहितैषिणा ॥
पाराशर्याय कथितं पारंपर्यक्रमागतम् ॥९॥

शुके गते परंधाम दृष्ट्वा रुद्रं त्रियंबकम् ॥
गतशोको महाभागो व्यसः पर ऋषिः प्रभुः ॥१०॥

स्कंदस्य संभवं श्रुत्वा स्थिताय च महात्मने ॥
त्रियंबकस्य माहात्म्यं मंत्रस्य च विशेषतः ॥११॥

कथितं बहुधा तस्मै कृष्णद्वैपायानाय वै ॥
तत्सक्वं कथयिष्यामि प्रसादादेव तस्य वै ॥१२॥

देवं संपूज्य विधिना जपेन्मंत्रं त्रियंबकम् ॥
मुच्यते सर्पपापैश्च सप्तजन्मकृतैरपि ॥१३॥

संग्रामे तत्सर्वं लब्ध्वा सौभाग्यमतुलं भवेत् ॥
लक्षहोमेन राज्यार्थी राज्यं लब्ध्वा सुखी भवेत् ॥१४॥

पुत्रार्थी पुत्रमाप्नोति नियुतेन न संशयः ॥
धनार्थी प्रयुतेनैव जपेदेव न संशयः ॥१५॥

धनधान्यादिभिः सर्वैः संपूर्णः सर्वमंगलैः ॥
क्रीडते पुत्रपौत्रैश्च मृतः स्वर्गे प्रजायते ॥१६॥

नानेन सदृशो मंत्रो लोके वेदे च सुव्रताः ॥
तस्मात्त्रियंबकं देवं तेन नित्यं प्रपूजयेत् ॥१७॥

अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं भवेत् ॥
त्रयाणामपि लोकानां गुणानामपि यः प्रभुः ॥१८॥

वेदानामपि देवानां ब्रह्मक्षत्रविशामपि ॥
अकारोकारमकाराणां मात्राणामपि वाचकः ॥१९॥

तथा सोमस्य सूर्यस्य वह्नेरग्नित्रयस्य च ॥
अंबा उमा महादेवो ह्यंबकस्तु त्रियंबकः ॥२०॥

सुपुष्पितस्य वृक्षस्य यथा गंधः सुशोभनः ॥
वाति द्वरात्तथा तस्य गंधः शंभोर्महात्मनः ॥२१॥

तस्मात्सुगंधो भगवान्गंधारयति शंकरः ॥
गांधारश्च७महादेवो देवानामपि लीलया ॥२२॥

सुगंधस्तस्य लोकेस्मिन्वायुर्वाति नभस्तले ॥
तस्मात्सुगंधिस्तं देवं सुगंधि पुष्टिवर्धनम् ॥२३॥

यस्य रेतः पुरा शंभोर्हरेर्योनौ प्रतिष्ठितम् ॥
तस्य वीर्यादभूदंडं हिरण्यमजोद्भवम् ॥२४॥

चंद्रादित्यौ सनक्षत्रौ भूर्भुवः स्वर्महस्तपः ॥
सत्यलोकमतिक्रम्य पुष्टिर्वीर्यस्य तस्य वै ॥२५॥

पंचभूतान्यहंकारो बुद्धिः प्रकृतिरेव च ॥
पुष्टिर्बीजस्य तस्यैव तस्माद्वै पुष्टिवर्धनः ॥२६॥

तं पुष्टिवर्धनं देवं घृतेन पयसा तथा ॥
मधुना यवगोधूममाषबिल्वफलेन च ॥२७॥

कुमुदार्कशमीपत्रगौरसर्षपशालिभिः ॥
हुत्वा लिंगे यथान्यायं भक्त्या देवं यजामहे ॥२८॥

ऋतेनानेन मां पाशाद्बंधनात्कर्मयोगतः ॥
मृत्योश्च बंदनाच्चैव मुक्षीय भव तेजसा ॥२९॥

उर्वारुकाणां पक्वानां यथा कालादभूत्पुनः ॥
तथैव कालः संप्राप्तो मनुना तेन यत्नतः ॥३०॥

एवं मंत्रविधिं ज्ञात्वा शिवलिंगं समर्चयेत् ॥
तस्य पाशक्षयोऽतीव योगिनो मृत्युनिग्रहः ॥३१॥

त्रियंबकसमो नास्ति देवो वा घृणयान्वितः ॥
प्रसादशीलः प्रीतश्च तथा मंत्रोपि सुव्रताः ॥३२॥

तस्मात्सर्वं परित्यज्य त्रियंबकमुमापतिम् ॥
त्रियंबकेण मंत्रेण पूजयेत्सुसमाहितः ॥३३॥

सर्वावस्थां गतो वापि मुक्तोऽयं सर्वपातकैः ॥
शिवध्यानान्न संदेहो यथा रुद्रस्तथा स्वयम् ॥३४॥

हत्वा भित्त्वा च भूतानि भुक्त्वा चान्यायतोऽपि वा ॥
शिवमेकं सकृत्स्मृत्वा सर्वपापैः प्रमुच्यते ॥३५॥

इति श्रीलिंगमहापुराणे उत्तरभागे चुतष्पंचाशत्तमोऽध्यायः ॥५४॥