३०८३
थोर गर्भीची यातना । आठवितां दुःख मना ॥१॥
नऊमास वैरी । पचे विष्ठेचें दाथरीं ॥२॥
जन्म होतांचि जननी । सुख मानी अनुदिनीं ॥३॥
बाळ वाढतसे सायासें । तों तों माउली संतोषे ॥४॥
तारूण्याच्या येतां भरा । मातेसी करी पाण उतारा ॥५॥
पावला सवें म्हातारपण । नाकीं तोंडीं लाळ जाण ॥६॥
नाठवेचि राम राम । एका जनार्दनीं तो अधम ॥७॥
३०८४
धन मानबळें नाठविसी देवा । अंतकाळीं तेव्हा कोण आहे ॥१॥
यमाचे ते दंद बैसतील माथां । मग तुज रक्षितां कोण आहे ॥२॥
माता पिता बंधु सोइरे धाईरे । जोंवरी इंद्रियें चालताती ॥३॥
सर्वस्व कामिनी म्हणविसी कांता । ती ही केश देतां रडुं लागे ॥४॥
एका जनार्दनीं जातांचि शरण । स्वप्नीं जन्ममरण नाहीं नाहीं ॥५॥
३०८५
जरा पावली निजसंधी । अनिवार येती आधी व्याधीं ॥१॥
पायीं पडतसें वेंगडी । अधारीं धरणें लागे काठीं ॥२॥
डोळांचि पडे तोंडा लाळ । नाका येत शेंबूड वोंगळ ॥३॥
चुंबन देतां पोरांप्रती । बाऊ म्हणोनि पोरें पळती ॥४॥
ऐशी दशा येईल अंगा । एका जनार्दनीं शरण रिघा ॥५॥
३०८६
बधिर जाले पैं श्रवण । जाले दंत उन्मळण ॥१॥
अझुनी काय धरिसी माया । गेलीं इंद्रियें विलया ॥२॥
नाकीं श्लेष्मांचा खाल्लोळ । तोंडावाटे पडे लाळ ॥३॥
टरपुर वाजे गुदद्वार । चरणीं सांडिली व्यापार ॥४॥
वृषण आलें गुडघ्यावरी । शिश्न लोंबें पीठचाचरी ॥५॥
कफवात पैं सुटला । शरीर कांपे चळवळा ॥६॥
लहान थोर ते हासती । फे फे वांकुल्या दाविता ॥७॥
वागतां चांचपडे भिंती । पोरें बाऊ म्हणोनी पळती ॥८॥
भार्या केली रे आवडी । तो तुजवर बोटें मोडी ॥९॥
स्त्रीये पाहिजे पुरुषभोग । तुज लगला खोकला रोग ॥१०॥
तुज जाणें निरयाकडे । ती काजळकुंका रडे ॥११॥
प्राण आला डोळियासी । कैसी स्वार्थ न सांडिसी ॥१२॥
आंगण जालें रे विदेश । किती करिसी विषयसोस ॥१३॥
आप्त म्हणती कां मरेना । पालटु जाला याचिया चिन्हा ॥१४॥
एका जनार्दनीं निष्काम । भजा भजा रे परब्रह्मा ॥१५॥
३०८७
डोळा न दिसे न्याहारी । दृष्टी जाली पाठीमोरी ॥१॥
अझुनी काइसा रे मोहो । मिथ्या विषयाचा संदेहो ॥२॥
कानीं बैसलीसे टाळी । आली यमाची उथाळी ॥३॥
अंग वाळलें कांचरी । चंद्रबिब चढलें शिरीं ॥४॥
शिश्न अंगुळी सांडुं मागें । मूत्री चोरपान्हा लागे ॥५॥
नाना विषयीं करी न सुखी । म्हणतां स्त्री प्रत्यक्ष थुंकी ॥६॥
वेश्या धन घेऊनि सांडी बोला । स्त्री वार्धक्यें घाली टोला ॥७॥
अग्नी आंचवल्या पोळी । पुत्र नाना स्नेह जाळी ॥८॥
लाळ सुटलीसे तोंडें । तरी खेळवी नातुंडें ॥९॥
मान कापुनी विषयावरी । मरण चढिलेंसें शरीरें ॥१०॥
बळ प्रौढीं स्त्रीनें धन । क्षीण जाल्या उदासीन ॥११॥
पाठी बैसविली आवडी । शेखीं नागउनी सोडी ॥१२॥
पुरुष वार्धक्य नावडे । मेल्या कानकेशा रडे ॥१३॥
दांत पडोनी सांगे गोष्टी । नाक लागतए हनुवटीं ॥१४॥
मोह ममता सांडीं काम । अखंड जपे रामराम ॥१५॥
रामनामें होइल हित । एर्‍हवीं बुडालें स्वहित ॥१६॥
एका जनार्दनीं पुरा । बालतारुण्य न रिघे जरा ॥१७॥
३०८८
बारा वर्ष बाळपणक गेलें । परि रामराम मुखीं नाहीं आलें ॥१॥
अहा रे मूढा जन्मलासी दगड । गमाविलेंक वाड आयुष्यासी ॥२॥
बारा वर्ष तारुण्य अवस्था । कामक्रोधें लाहो घेतला पुरता ॥३॥
बारा वरुषें वृद्धाप्य आलें समुळीं । जराव्याधीं देहासी कवळी ॥४॥
ऐसें आयुष्य गेलें वायांविण । एका जनार्दनीं म्हणे नाहीं घडले भजन ॥५॥
३०८९
देहो जैं पासुनी झाला । तैं पासुनी मृत्यु लागला ॥१॥
साप बेडुकातें गिळी । बेडुक मुखें माशी कवळी ॥२॥
ऐसा काळ गिळितो जना । न कळेचि बुद्धिहीना ॥३॥
मरण जाणतो बापुडीं । धरिती प्रपंचीं आवडी ॥४॥
ऐसे पामर आत्मघाती । यासी महा होये फजिती ॥५॥
असा जनीं जनार्दन । एका जनार्दनीं शरण ॥६॥
३०९०
जन्मलें तें बाळ । परी वाट पाहे काळ ॥१॥
नाहीं संतसमागम । सदाविषयाचें काम ॥२॥
मुखीं रामनाम नाहीं । सदा संसार प्रवाहीं ॥३॥
एका जनार्दनीं भुलोन । स्त्रीआधीन जाहला दीन ॥४॥
३०९१
आमिष देखोनि मीन गुंतलासे गळीं । तैसा काळ बळी पाश घाली ॥१॥
आप्त गोत्रज असोनि जवळी । नेताती वहिली यमकाळ ॥२॥
दांत विचकूनियां म्हणती गेला गेला । ऐशा अभाग्याला काय बोध ॥३॥
एका जनार्दनीं मनुष्य देहें मूढ । प्रत्यक्ष दगड अवनी भार ॥४॥
३०९२
जाणार जाणार देह हा जाणार । काय उपचार करिसी वायां ॥१॥
मृत्तिकेचें घर बांधितां खचलें । तैसें परि जाहलें न कळे तुज ॥२॥
गृहधनदारा पुत्रपौत्र वायां । स्मरें देवराया एका भावें ॥३॥
एका जनार्दनीं घेई अनुतापा । चुकवीं खेपा हे जन्ममृत्यु ॥४॥
३०९३
धनदारापुत्र अपत्यें म्हणसी माझें । परीं हे काळाचें खाजें बापा ॥१॥
गंगेलागीं पूर अवचित आला । लोटोनियां गेला मागुती जैसा ॥२॥
तैसा याचा विश्वास न धरीं तूं; मनीं । यमाची जांचणी तुजसी होय ॥३॥
एका जनार्दनीं सोडोनि देई संग । नाम तूं अभंग हरीचे वदे ॥४॥
३०९४
ज्यांचें आयुष्य नोहे लेखा । तेही देखा निमाले ॥१॥
इतरांचा पाड कोण । नेमिलें जाण न चुके तें ॥२॥
आणिलें तें उसनें साचा । देणें तयाचा प्रकार ॥३॥
शरण एका जनार्दनीं करी विनवणी सर्वांसी ॥४॥
३०९५
पिता पुत्र नातु सर्व काळें ग्रासिलें । उरले ते गेले काळमुखीं ॥१॥
सायास करूनि वाढविती माझें । परि काळाचें तें खाजें नेणती ते ॥२॥
बाळतरुण वृद्धदशातें पावती । परी न म्हणती रामराम ॥३॥
एका जनार्दनीं भुलला गव्हार । न करी स्वहिताचा ॥४॥
३०९६
एक पाठी एक पुढा । आहे मरणाचा हुडा ॥१॥
आज मेले उद्यां मरती । मागें राहाती तेही रडती ॥२॥
मरण जाणोनियां पाही । उगेच बोलती प्रवाहीं ॥३॥
ऐसी उगेच भुली पडली देखा । एका जनार्दनीं भुलले एका ॥४॥
३०९७
नको गुंतूम मायाजाळी । काळ उभा हा जवळीं ॥१॥
नाहीं तुजलागीं तत्त्वतां । सोडविणार मातापिता ॥२॥
स्त्रिया पुत्र बंदीजन । करिती तुजलागीं बंधन ॥३॥
धनवित्त कुळें । सोडितील अमंगळें ॥४॥
एका जनार्दनीं मन । ठेवी गुरुपायीं बांधोन ॥५॥
३०९८
इष्ट मित्र बंधु चुलते पुतणे । काळाचे पोसणें सर्व देख ॥१॥
यमाची यातना पडतां जीवा ती । कोणा काकुलती करसी मूढा ॥२॥
जोंवरी आहे तुज जवळी धन । तोंवरी पिशून म्हणती माझें ॥३॥
एका जनार्दनीं जवळी आला काळ । तेव्हा ते निर्बळ सर्व होती ॥४॥
३०९९
एक एक मरती पहाती । दुजियासी भ्रांति कैशी बापा ॥१॥
अरे ग्रासिलें शरीर काळे देखा । परि तया मूर्खा न कळे कांहीं ॥२॥
एका जनार्दनीं भुलला प्रपंचा । कोण दुःखा त्याच्या सोडवील ॥३॥
३१००
कन्यादान केल्या पाहें । तो आपले घरों घेउनी जाये ॥१॥
वायां कायशी तळमळ । तेथें कांहीं न चले बळ ॥२॥
आयुष्याचें अंतीं । पडसी काळाचीये हातीं ॥३॥
करी कांहीं पां विचार । कवणाचें घरदार ॥४॥
जनीं जनार्दन एकला । एका जनार्दनीं देखिला ॥५॥