सौम्य [saumya] a. a. (-म्या or
-म्यी f. f.) [सोमो देवतास्य तस्येदं वा अण्]
Relating or sacred to the moon.
Having the properties of Soma.
Handsome, lovely, charming; pleasing, agreeable.
Gentle, soft, mild, placid; संरंम्भं मैथिलीहासः क्षणसौम्यां निनाय ताम्
[R.12.36;] सौम्यस्व- भावोऽपि पृथुप्रतापः (where सौम्य means both 'gentle' and 'lunar')
[Bu. Ch.1.1] ; (the voc. सौम्य is often used in the sense of 'good sir', 'gentle sir', 'good man'; प्रीतास्मि ते सौम्य चिराय जीव
[R.14.59;] सौम्येति चाभांष्य यथार्थवादी 14. 44;
[Me.51;] [Ku.4.35;] [Māl.9.25] ).
Auspicious.
Bright, brilliant.
Cool, moist.
Northern.
म्यः N. of Budha or the planet Mercury.
A proper epithet by which a Brāhmaṇa should be addressed; आयुष्मान् भव सौम्येति वाच्यो विप्रोऽभिवादने
[Ms.2.125.] A Brāhmaṇa.
The Udumbara tree.
Blood before it becomes red, serum.
The gastric juice.
N. N. of one of the nine divisions of the earth.
An auspicious planet.
A Brāhmaṇa drinking the Soma juice.
A kind of penance (सौम्यकृच्छ्र).
An adherent, worshipper; पपुर्ज्ञानमयं सौम्या यन्मुखाम्बुरुहासवम्
[Bhāg. 2.4.24.] The left hand.
The month मार्गशीर्ष.
म्यम् Gentleness.
The मृगशिरस् constellation.
The left eye.
The middle of the hand.
म्या N. of Durgā.
The moon-plant.
A pearl.
-म्यी Moon-shine. -m. pl.
N. N. of the five stars in Orion's head.
A particular class of Pitṛis or Manes; अग्निष्वात्तांश्च सौम्यांश्च विप्राणामेव निर्दिशेत्
[Me.3.199.] -Comp.
-उपचारः a gentle measure, mild remedy.
-कृच्छ्रः, -च्छ्रम् a kind of religious penance; पिण्याकाचामतक्राम्बुसक्तूनां प्रतिवासरम् । एकरात्रोपवासश्च कृच्छ्रः सौम्योऽयमुच्यते ॥
[Y.3.321.] -गन्धी the Indian white rose.
-गोलः the northern hemisphere.
-ग्रहः a benign or auspicious planet (as बुध, गुरु, शुक्र and चन्द्र).
-धातुः the phlegmatic humour, phlegm.
-नामन् a. a. having a pleasing or agreeable name;
[Ms.3.1.] -वारः, -वासरः Wednesday.