खत

हिन्दी (hindi) WN

    see : पत्र

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  खंयच्याय पृश्टभागाचेर वा कित्याचेरूय पडिल्लो दाग   Ex. जायते फावट धुंवन लेगीत कपड्यार पडिल्लें खत वचूंक ना

HYPONYMY:

दाग खतां खत

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

दाग थिपको

Wordnet:

asm দাগ

guj ડાઘ

kan ಕಲೆ

kas داغ , نِشانہٕ

mal സസ്യങ്ങള്‍ മുറിക്കുമ്പോള്‍ ഊറിവരുന്ന ദ്രവം

mni ꯃꯃꯤ

nep दाग

ori ଦାଗ

san चिह्नम्

urd داغ , دھبہ , نشان , گندگی , نقص , عیب ,

 noun  मोनजातीच्या आंगावेले सैमीक दाग   Ex. बैलाच्या माथ्यार एक खत आसा

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ছোপ

tel మచ్చ

    see : दाग, दाग

A dictionary, Marathi and English

   A note of hand; a bond; a writing in acknowledgment of a debt. see कर्जखत, गाहणखत, फरोक्तखत, फारीखत. 2 A line or stroke, a line drawn. 3 those hairs of the beard and face which the barber plucks out.
    manure.
   A wound or a sore.

Aryabhushan School Dictionary

 n   A note of hand. A bond. manure. A wound.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

  ना.   चिठी , दस्तऐवज , पत्र ;
  ना.  जख , डाग , व्रण ;
  ना.   पौष्टिक द्रव्य , राब ( शेती ).

मराठी (Marathi) WN

 noun   उत्तम पीक यावे म्हणून शेतात घालावयाचे केरकचरा, शेणकूट वगैरेचे कुजलेले मिश्रण किंवा कृत्रिम पदार्थ   Ex. आवश्यकतेपेक्षा जास्त खत घातल्यास पिकाचे नुकसान होते

HYPONYMY:

रासायनिक खत सोनखत शेणखत कंपोस्ट

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd हासार

ben সার

guj ખાતર

hin खाद

kas کھاد

kok सारें

mal വളം

mni ꯍꯥꯔ

nep मल

ori ଖତ

pan ਖਾਦ

san पांशुः

urd کھاد , فرٹیلائیزر

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. हाताचा लेख ; दस्तैवज ; कर्जरोखा ; कर्जखत ; गहाणखत . फरोक्तखत पहा . ' या जमिनीबद्दल कांहीं खतें तुमच्याजवळ आहेत काय ?' ( अर . खत ) सामशब्द -
  न. १ व्रण ; डाग ; जखम .' यांतुन एकेंचि इतर होता तत्काळ बा परासु खतें । ' - मोशांति ७ . २८ . ' ज्याच्या बैसे खतावरी । ते चुरचुरी दुखवुनि । ' - तुगा ३१९६ . २ काढलेली रघ ; लेखणीची फटकारा . ३ ( सुतार धंदा ). लांकडांघर आंखण्याकरिता केलेली आंखणी ; ' तीन सुतांवर खत मार . ( सं . क्षत )
  न. न्ह्वावी काढतो ते दाढीचें केस . ( अर . खत्त = दाढी , मिशा )
  न.  उत्तम पीक यावें म्हणुन शेतांत घालावयाचें केरकचरा - शेणकूट वगैरेचें कुजलेलें मिश्रण ; राब . ( दे . प्रा . खत्त = गोबर ) खतणें - अक्रि . मलीन होणें ; खराब होणें ; सांचणें . ' जो नुच्चारी हरि नामासी । पाप त्यापशी खतेलें । ' - एभा ५८९ .
  स्त्री. ( अहिराणी ) खंत पहा .
  पु. डोळ्यावर लेप देण्यासाठीं तव्यावर लोखंडी बत्यानें खलुन अनेक औषधांचें तयार केलेलें मीश्रण . खत्ता पहा . ( ध्व .)
०किताबत  स्त्री.  पत्र , पत्र्यवदार .' खतकिताबतीनें खबर्गिरी करावयासही याद होत नाहीं .' - रा . ३ . ९० .
०खशी    रेघ ; आकृति .
०मुतांचा वि.  खत घातलेला - लें ( शेत वगैरे ).
०खतूत  न.  कागदपत्र . ( अर . खुतुत ; खतचें अव .)
०मूत  न.  राब .
०खूत  न. खतपत्रें . खतखतूत पहा . ' विश्वासु ठेवो घेऊनि जात । खतखुत हारपलें । ' एभा २३ . १२८ .
०मुत    असणें - एकाच कुलांतील वंशातील असणें ( गुरु वगैरे ).
एक    असणें - एकाच कुलांतील वंशातील असणें ( गुरु वगैरे ).
०पत्र  न. दर्स्तबैज , खरेदी विक्रिचा - कागद .
०मूत   दुधावरुन गया - म्हैस ओळखणें
०फाडणें   अक्रि . १ करार कागद फाडणें . २ ( ल .) संबंध तोडणें . ' जन्ममरणांचे उठवी धरणें । खत फोडणें विषयांचें । ' - एभा ११ . १४९२ .
ओळखणें   दुधावरुन गया - म्हैस ओळखणें
०बेजा   वचनचिट्ठी ; प्रामेसरी नोट . ' त्यापैकीं तुम्हीं आपणांस खत - बेजा दोनशें दिधलें बाईं सेंभर होन उरलें .' - रा १५ . ५७ . ( फा . खत् + वजा = ऐवजीं )
०वड    खताड - न . १ उकिरडा . २गु . मल - वि . १ मलमुत्राची उकरड्याची ( जागा ). २ खतमूत घातलेलें ( शेत ).
०विणें   सक्रि . खत घालणें ( शेतात )

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   खत फाडणें
   ज्‍याप्रमाणें एखाद्या रिणकोने सर्व फड केल्‍यानंतर ( किंवा त्‍यास कर्ज माफ केल्‍यास) त्‍याचे खत फाडून टाकून जुन्या देण्याघेण्याची वासलात लावतात. त्‍याप्रमाणें संबंध तोडणें. ‘जन्ममरणांचे उठवी धरणें। खत फाडणें विषयांचें ।।’-एभा ११.१४९२.
    खेत राहणें
   [खेत=रणक्षेत्र] लढाईत पडणें
    ठार होणें. ‘हुजुरातपैकी तीन हजार स्‍वार खेत राहिला.’ -दाभाडे हकीगत ९. ( कास.)