खत

हिन्दी (hindi) WN

   See : पत्र

कोंकणी (Konkani) WN

 noun  खंयच्याय पृश्टभागाचेर वा कित्याचेरूय पडिल्लो दाग   Ex. जायते फावट धुंवन लेगीत कपड्यार पडिल्लें खत वचूंक ना

HYPONYMY:

दाग खतां खत

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

SYNONYM:

दाग थिपको

Wordnet:

asm দাগ

guj ડાઘ

kan ಕಲೆ

kas داغ , نِشانہٕ

mal സസ്യങ്ങള്‍ മുറിക്കുമ്പോള്‍ ഊറിവരുന്ന ദ്രവം

mni ꯃꯃꯤ

nep दाग

ori ଦାଗ

san चिह्नम्

urd داغ , دھبہ , نشان , گندگی , نقص , عیب ,

 noun  मोनजातीच्या आंगावेले सैमीक दाग   Ex. बैलाच्या माथ्यार एक खत आसा

ONTOLOGY:

गुणधर्म (property) ➜ अमूर्त (Abstract) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

ben ছোপ

tel మచ్చ

   See : दाग, दाग

A dictionary, Marathi and English

   A note of hand; a bond; a writing in acknowledgment of a debt. See कर्जखत, गाहणखत, फरोक्तखत, फारीखत. 2 A line or stroke, a line drawn. 3 Those hairs of the beard and face which the barber plucks out.
   Manure.
   A wound or a sore.

Aryabhushan School Dictionary

 n   A note of hand. A bond. Manure. A wound.

मराठी पर्यायी शब्दकोश

 ना.  चिठी , दस्तऐवज , पत्र ;
 ना.  जख , डाग , व्रण ;
 ना.  पौष्टिक द्रव्य , राब ( शेती ).

मराठी (Marathi) WN

 noun  उत्तम पीक यावे म्हणून शेतात घालावयाचे केरकचरा, शेणकूट वगैरेचे कुजलेले मिश्रण किंवा कृत्रिम पदार्थ   Ex. आवश्यकतेपेक्षा जास्त खत घातल्यास पिकाचे नुकसान होते

HYPONYMY:

रासायनिक खत सोनखत शेणखत कंपोस्ट

ONTOLOGY:

वस्तु (Object) ➜ निर्जीव (Inanimate) ➜ संज्ञा (Noun)

Wordnet:

bd हासार

ben সার

guj ખાતર

hin खाद

kas کھاد

kok सारें

mal വളം

mni ꯍꯥꯔ

nep मल

ori ଖତ

pan ਖਾਦ

san पांशुः

urd کھاد , فرٹیلائیزر

महाराष्ट्र शब्दकोश

  न. हाताचा लेख ; दस्तैवज ; कर्जरोखा ; कर्जखत ; गहाणखत . फरोक्तखत पहा . ' या जमिनीबद्दल कांहीं खतें तुमच्याजवळ आहेत काय ?' ( अर . खत ) सामशब्द -
  न. १ व्रण ; डाग ; जखम .' यांतुन एकेंचि इतर होता तत्काळ बा परासु खतें । ' - मोशांति ७ . २८ . ' ज्याच्या बैसे खतावरी । ते चुरचुरी दुखवुनि । ' - तुगा ३१९६ . २ काढलेली रघ ; लेखणीची फटकारा . ३ ( सुतार धंदा ). लांकडांघर आंखण्याकरिता केलेली आंखणी ; ' तीन सुतांवर खत मार . ( सं . क्षत )
  न. न्ह्वावी काढतो ते दाढीचें केस . ( अर . खत्त = दाढी , मिशा )
  न. उत्तम पीक यावें म्हणुन शेतांत घालावयाचें केरकचरा - शेणकूट वगैरेचें कुजलेलें मिश्रण ; राब . ( दे . प्रा . खत्त = गोबर ) खतणें - अक्रि . मलीन होणें ; खराब होणें ; सांचणें . ' जो नुच्चारी हरि नामासी । पाप त्यापशी खतेलें । ' - एभा ५८९ .
  स्त्री. ( अहिराणी ) खंत पहा .
  पु. डोळ्यावर लेप देण्यासाठीं तव्यावर लोखंडी बत्यानें खलुन अनेक औषधांचें तयार केलेलें मीश्रण . खत्ता पहा . ( ध्व .)
०किताबत  स्त्री. पत्र , पत्र्यवदार .' खतकिताबतीनें खबर्गिरी करावयासही याद होत नाहीं .' - रा . ३ . ९० .
०खशी   रेघ ; आकृति .
०मुतांचा वि.  खत घातलेला - लें ( शेत वगैरे ).
०खतूत  न. कागदपत्र . ( अर . खुतुत ; खतचें अव .)
०मूत  न. राब .
०खूत  न. खतपत्रें . खतखतूत पहा . ' विश्वासु ठेवो घेऊनि जात । खतखुत हारपलें । ' एभा २३ . १२८ .
०मुत   असणें - एकाच कुलांतील वंशातील असणें ( गुरु वगैरे ).
एक   असणें - एकाच कुलांतील वंशातील असणें ( गुरु वगैरे ).
०पत्र  न. दर्स्तबैज , खरेदी विक्रिचा - कागद .
०मूत   दुधावरुन गया - म्हैस ओळखणें
०फाडणें   अक्रि . १ करार कागद फाडणें . २ ( ल .) संबंध तोडणें . ' जन्ममरणांचे उठवी धरणें । खत फोडणें विषयांचें । ' - एभा ११ . १४९२ .
ओळखणें   दुधावरुन गया - म्हैस ओळखणें
०बेजा   वचनचिट्ठी ; प्रामेसरी नोट . ' त्यापैकीं तुम्हीं आपणांस खत - बेजा दोनशें दिधलें बाईं सेंभर होन उरलें .' - रा १५ . ५७ . ( फा . खत् + वजा = ऐवजीं )
०वड   खताड - न . १ उकिरडा . २गु . मल - वि . १ मलमुत्राची उकरड्याची ( जागा ). २ खतमूत घातलेलें ( शेत ).
०विणें   सक्रि . खत घालणें ( शेतात )

मराठी वाक्संप्रदाय - वाक्यप्रचार

   खत फाडणें
   ज्‍याप्रमाणें एखाद्या रिणकोने सर्व फड केल्‍यानंतर (किंवा त्‍यास कर्ज माफ केल्‍यास) त्‍याचे खत फाडून टाकून जुन्या देण्याघेण्याची वासलात लावतात. त्‍याप्रमाणें संबंध तोडणें. ‘जन्ममरणांचे उठवी धरणें। खत फाडणें विषयांचें ।।’-एभा ११.१४९२.
   खेत राहणें
   [खेत=रणक्षेत्र] लढाईत पडणें
   ठार होणें. ‘हुजुरातपैकी तीन हजार स्‍वार खेत राहिला.’ -दाभाडे हकीगत ९. (कास.)